تحلیل بازار اورانیوم: شتاب‌گیری قیمت‌ها در سایه حمایت‌های سیاسی و عوامل بنیادین
به گفته شرکت Sprott، بازار اورانیوم در حالی که به دنبال پایان قدرتمند سال ۲۰۲۵ است، از شتاب قابل توجهی برخوردار است و چندین کاتالیزور کلیدی آماده‌اند تا به این بخش که برای آینده انرژی حیاتی تلقی می‌شود، انرژی بیشتری ببخشند.
در گزارشی که روز پنجشنبه منتشر شد، این شرکت به سه تحول کلیدی اشاره کرد که می‌توانند قیمت اورانیوم را بیش از پیش افزایش دهند: سیاست مواد معدنی حیاتی دولت ایالات متحده، تقاضای شتابان برای سوخت هسته‌ای، و نگرانی‌های مربوط به عرضه.
در مورد اول، تحلیلگران Sprott به رهبری Jacob White به قصد دولت ترامپ برای ذخیره‌سازی بیشتر اورانیوم اشاره کردند تا شکاف عرضه مداوم برای شرکت‌های برق ایالات متحده و وابستگی شدید این کشور به عرضه خارجی، به‌ویژه روسیه، را کاهش دهند. به گفتهSprott، این طرح در صورت اجرا می‌تواند منجر به تخصیص میلیاردها دلار بودجه برای ایجاد یک زنجیره تأمین امن اورانیوم و فناوری‌های هسته‌ای مورد نیاز شود و چشم‌انداز صعودی این بخش را تقویت کند.
ثانیاً، Sprott اعلام کرد که به طور فزاینده‌ای به عوامل بنیادین بلندمدت اورانیوم، به‌ویژه پس از گردهمایی ماه سپتامبر انجمن جهانی هسته‌ای(WNA)، اطمینان دارد. این شرکت به گزارشی از WNA اشاره کرد که انتظارات بالای تقاضا را ترسیم می‌کند؛ از ۱۷۵ میلیون پوند معادل U3O8 در سال در حال حاضر به ۳۹۱ میلیون پوند تا سال ۲۰۴۰، که نشان‌دهنده رشد ۱۲۴ درصدی است. نکته مهم این است که پیش‌بینی WNA بیش از دو برابر پیش‌بینی قبلی آن بود، که نشان‌دهنده افزایش خوش‌بینی نسبت به استفاده از سوخت هسته‌ای است، به‌ویژه با ظهور «دسته جدیدی» از تقاضا از سوی شرکت‌های بزرگ فناوری مانند مایکروسافت.
در نهایت، احساسات صعودی Sprott با محدودیت ساختاری عرضه، در میان انتظارات کاهش تولید از سوی تولیدکنندگان برتر جهان مانند Kazatomprom وCameco، و همچنین ریسک‌های اجرایی در خطوط توسعه پروژه‌ها، تقویت می‌شود. همچنین، این شرکت بیان کرد که گزارش WNA برخی از کاهش‌های کلیدی تولید را لحاظ نکرده است، به این معنی که بازار اورانیوم ممکن است حتی از آنچه آمارها نشان می‌دهند، فشرده‌تر [م: بازاری با عرضه محدودتر و فشار بیشتر بر تقاضا] باشد.
چشم‌انداز صعودی دست‌نخورده باقی مانده است
Sprott اعلام کرد که عوامل فوق در پیشبرد شتاب اورانیوم با پیشرفت چرخه فعلی، نقشی حیاتی خواهند داشت. این شرکت نوشت که در ماه سپتامبر، با ورود سرمایه جدید و تشدید محدودیت عرضه، احساسات بازار به شدت مثبت شد که منجر به افزایش ۸ درصدی قیمت اورانیوم در طول این ماه و بهبود آن به ۸۲ دلار بر پوند گردید.
این بهبود پس از ماه‌ها عدم تعادل در بازار رخ داد که طی آن، قیمت اورانیوم به حداکثر اختلاف ۱۷ دلار بر پوند رسیده بود. به گفتهSprott، این وضعیت برای بازاری که در موقعیت کسری ساختاری قرار دارد، «پایدار» نبود.
صندوق Sprott Physical Uranium Trust (با نمادهای TSX: U.U برای دلار آمریکا؛ U.UN برای دلار کانادا)، با تأکید بر چشم‌انداز صعودی خود، به خرید اورانیوم ادامه داده و اکنون بیش از ۷۲ میلیون پوند در اختیار دارد و موقعیت خود را به عنوان بزرگترین دارنده فیزیکی اورانیوم در جهان حفظ کرده است. از ابتدای سال جاری میلادی، این صندوق حدود ۸.۷ درصد رشد داشته و ارزش بازار آن از ۶ میلیارد دلار فراتر رفته است.
در همین حال، سهام شرکت‌های اورانیومی عملکردهای چشمگیری داشته‌اند و صندوق قابل معامله در بورس Sprott Uranium Miners (نماد: URNM) امسال بیش از ۵۰ درصد افزایش یافته است. به گفتهSprott، طی پنج سال گذشته، اورانیوم و سهام مرتبط با آن به طور قابل توجهی از سایر طبقات دارایی عملکرد بهتری داشته‌اند.
سناریوهای جهانی تقاضا و عرضه سوخت هسته‌ای (2040-2025)
این نمودار ستونی، پیش‌بینی‌های تقاضای اورانیوم توسط انجمن جهانی هسته‌ای (WNA) را مقایسه می‌کند. نکات کلیدی تحلیل این نمودار عبارتند از:
بازنگری صعودی قابل توجه: نمودار به وضوح نشان می‌دهد که WNA پیش‌بینی تقاضای خود را در هر سه سناریو (پایین، مرجع و بالا) به شکل چشمگیری افزایش داده است. این بازنگری، خوش‌بینی رو به رشد در مورد آینده انرژی هسته‌ای را که در متن گزارش به آن اشاره شده، به تصویر می‌کشد.
تحلیل کمی: در سناریوی مرجع، پیش‌بینی تقاضا از ۳۳۸ میلیون پوند به ۳۹۱ میلیون پوند افزایش یافته است. این افزایش نشان‌دهنده یک تغییر بنیادین در نگرش بازار نسبت به نقش اورانیوم در سبد انرژی جهانی است.
این داده‌ها مستقیماً از یافته‌های سمپوزیوم ماه سپتامبر WNA پشتیبانی می‌کنند و دلیل اطمینان فزاینده Sprott به عوامل بنیادین بلندمدت را توضیح می‌دهند. ظهور تقاضای جدید از سوی غول‌های فناوری برای تأمین انرژی مراکز داده، یکی از دلایل اصلی این بازنگری است.
عملکرد دارایی‌ها (سپتامبر ۲۰۲۰ - سپتامبر ۲۰۲۵)
این نمودار خطی، عملکرد قیمت اورانیوم و سهام مرتبط با آن را در مقایسه با سایر طبقات دارایی طی یک دوره پنج ساله نشان می‌دهد. نکات تحلیلی آن به شرح زیر است:
عملکرد فوق‌العاده: سهام شرکت‌های استخراج‌کننده اورانیوم، به‌ویژه شرکت‌های کوچک با رشد بیش از ۴۰۸ درصد، عملکردی به مراتب بهتر از قیمت لحظه‌ای خود اورانیوم (۱۷۶ درصد)، سهام ایالات متحده (۱۱۴ درصد) و شاخص کل کالاها (۴۷ درصد) داشته‌اند.
اهرم قیمتی: این نمودار به خوبی نشان می‌دهد که سهام شرکت‌های معدنی، به دلیل ماهیت اهرمی خود نسبت به قیمت کالا، در یک بازار صعودی بازدهی بسیار بالاتری ایجاد می‌کنند. این موضوع جذابیت سرمایه‌گذاری در سهام این شرکت‌ها را در مقایسه با خرید فیزیکی کالا برای سرمایه‌گذاران ریسک‌پذیرتر نشان می‌دهد.
این تصویر، ادعای پایانی گزارش مبنی بر "عملکرد به مراتب بهتر اورانیوم و سهام مرتبط با آن نسبت به سایر طبقات دارایی" را به صورت بصری تأیید می‌کند و اعتبار تحلیل Sprott را افزایش می‌دهد.
تحلیل و جمع بندی
تحلیل کمّی
بازار اورانیوم بر اساس داده‌های گزارش، در یک نقطه عطف قرار دارد.
قیمت: قیمت لحظه‌ای اورانیوم پس از یک دوره نوسان، در ماه سپتامبر ۲۰۲۵ با رشد ۸ درصدی به ۸۲ دلار بر پوند بازگشته است. این سطح قیمت، بالاترین میزان در چندین سال اخیر است و نشان‌دهنده غلبه تقاضا بر عرضه است.
تقاضا: تقاضای فعلی ۱۷۵ میلیون پوند در سال است، اما پیش‌بینی WNA برای سال ۲۰۴۰ (سناریوی مرجع) ۳۹۱ میلیون پوند است. این به معنای نیاز به بیش از دو برابر شدن عرضه در ۱۵ سال آینده است که یک چالش بزرگ تولیدی محسوب می‌شود. ورود تقاضا از سوی مراکز داده یک عامل کاملاً جدید و غیرمنتظره است که در محاسبات قبلی بازار لحاظ نشده بود.
عرضه: بازار با کسری ساختاری مواجه است. کاهش تولید برنامه‌ریزی‌شده توسط غول‌های صنعتی مانند Kazatomprom (قزاقستان) و Cameco (کانادا) و همچنین ریسک‌های عملیاتی در توسعه معادن جدید، این کسری را تشدید می‌کند. گزارش Sprott به درستی اشاره می‌کند که آمار رسمی WNA ممکن است تمام کاهش تولیدها را پوشش نداده باشد، بنابراین وضعیت عرضه می‌تواند تنگ‌تر از تصور باشد.
تحلیل کیفی و ژئوپلیتیک
ملی‌گرایی منابع: مهم‌ترین عامل ژئوپلیتیک در گزارش، سیاست دولت ایالات متحده برای ایجاد ذخایر استراتژیک اورانیوم است. این اقدام مستقیماً با هدف کاهش وابستگی به روسیه و تأمین امنیت انرژی ملی انجام می‌شود. این سیاست یک سیگنال قدرتمند به بازار است که بزرگترین مصرف‌کننده انرژی هسته‌ای جهان، به دنبال تقویت زنجیره تأمین داخلی و متحدان خود است. این امر می‌تواند به نفع تولیدکنندگان در کانادا، استرالیا و ایالات متحده تمام شود.
روندهای کلان: گذار جهانی به انرژی پاک و اهداف کربن‌زدایی، انرژی هسته‌ای را به عنوان یک منبع انرژی پایدار و بدون کربن در کانون توجه قرار داده است. این روند، تقاضای بلندمدت برای اورانیوم را تضمین می‌کند.
ریسک‌ها: ریسک‌های ژئوپلیتیک همچنان پابرجا هستند. هرگونه بی‌ثباتی در قزاقستان (بزرگترین تولیدکننده جهان) یا تشدید تنش با روسیه (یک تأمین‌کننده کلیدی خدمات غنی‌سازی) می‌تواند به سرعت عرضه را مختل کرده و قیمت‌ها را به شدت افزایش دهد.
تحلیل سناریو
سناریوی خوش‌بینانه: دولت آمریکا طرح ذخیره‌سازی استراتژیک را با بودجه کامل تصویب و اجرا می‌کند. همزمان، تقاضا از سوی مراکز داده و توسعه راکتورهای کوچک مدولار (SMRs) سریع‌تر از پیش‌بینی‌ها رشد می‌کند. در این حالت، قیمت اورانیوم می‌تواند به راحتی از مرز ۱۰۰ دلار بر پوند عبور کرده و عرضه به شدت محدود شود.
سناریوی بدبینانه: طرح دولت آمریکا در کنگره متوقف می‌شود یا بودجه آن به میزان قابل توجهی کاهش می‌یابد. رشد اقتصادی جهانی کند شده و تقاضا برای انرژی کاهش می‌یابد. همزمان، تولیدکنندگان بزرگ تصمیم می‌گیرند تولید خود را برای کسب سهم بازار افزایش دهند. این سناریو می‌تواند منجر به توقف روند صعودی و بازگشت قیمت به محدوده 70-60 دلار شود.
سناریوی ادامه وضع موجود: بازار در کسری ساختاری باقی می‌ماند. قیمت به صورت تدریجی اما با نوسانات مقطعی به روند صعودی خود ادامه می‌دهد. سرمایه‌گذاری در معادن جدید افزایش می‌یابد اما به دلیل زمان‌بر بودن فرآیندها، عرضه جدید به کندی وارد بازار می‌شود. این سناریو برای سرمایه‌گذاران بلندمدت فرصت ایجاد می‌کند، اما ریسک‌های سیاسی و عملیاتی همچنان باقی است.
ذی‌نفعان
تولیدکنندگان معدنی: چشم‌انداز برای آنها بسیار مثبت است. قیمت‌های بالاتر و سیگنال‌های تقاضای قوی، انگیزه لازم برای سرمایه‌گذاری مجدد و توسعه پروژه‌ها را فراهم می‌کند. شرکت‌های مستقر در کشورهای غربی از سیاست‌های ملی‌گرایانه آمریکا منتفع خواهند شد.
سرمایه‌گذاران: هم سرمایه‌گذاران در صندوق‌های فیزیکی مانند Sprott و هم سهامداران شرکت‌های معدنی، از روند صعودی سود می‌برند. با این حال، سهام شرکت‌ها نوسانات بیشتری را تجربه خواهند کرد.
شرکت‌های برق و تأسیسات هسته‌ای: این گروه با چالش افزایش هزینه سوخت و لزوم تأمین امنیت عرضه مواجه هستند. آنها مجبور خواهند بود برای تأمین نیازهای آینده خود، قراردادهای بلندمدت با قیمت‌های بالاتر منعقد کنند.
دولت‌ها: اورانیوم به عنوان یک ماده معدنی استراتژیک برای امنیت انرژی و اهداف زیست‌محیطی اهمیت یافته است. دولت‌ها به دنبال کاهش ریسک در زنجیره تأمین خود از طریق سیاست‌هایی مانند ذخیره‌سازی و حمایت از تولید داخلی خواهند بود.
نکات کلیدی
بازار در کسری ساختاری است: تقاضا به طور قابل توجهی از عرضه پیشی گرفته و این شکاف در حال افزایش است.
تقاضا دو محرک جدید دارد: ۱) گذار جهانی به انرژی پاک، و ۲) نیاز به انرژی پایدار برای مراکز داده و هوش مصنوعی.
سیاست‌ها حامی بازار هستند: دولت ایالات متحده با طرح ذخیره‌سازی استراتژیک، سیگنال خرید قدرتمندی به بازار ارسال کرده و به دنبال کاهش وابستگی به روسیه است.
قیمت شتاب گرفته است: قیمت به ۸۲ دلار بر پوند رسیده و با توجه به عوامل بنیادین، پتانسیل رشد بیشتر را دارد.
سهام معدنی بازدهی بهتری داشته است: سهام شرکت‌های استخراج‌کننده اورانیوم به دلیل خاصیت اهرمی، عملکردی به مراتب بهتر از خود کالا داشته‌اند.
جمع‌بندی
بازار اورانیوم پس از یک دهه رکود، وارد یک چرخه صعودی قدرتمند و پایدار شده است که توسط عوامل بنیادین مستحکم، حمایت‌های سیاسی و روندهای کلان جهانی پشتیبانی می‌شود. کسری عرضه ساختاری، همراه با رشد تقاضا از منابع سنتی و جدید، چشم‌انداز بسیار روشنی را برای این کالا ترسیم می‌کند.