پایتخت لیتیوم چین، مشکلات مجوز در هشت معدن را اعلام کرد

مقامات استانJiangxi  چین، مشکلات مربوط به مجوز را در هشت معدن لیتیوم در Yichun، یکی از مراکز کلیدی تولید این کشور، شناسایی کرده‌اند؛ این اقدام در حالی صورت می‌گیرد که پکن نظارت خود را بر بخش مواد معدنی حیاتی تشدید کرده است.

بر اساس گزارشی ازBenchmark Mineral Intelligence، اداره منابع طبیعی ییچون اخیراً به اپراتورهای معادن اخطاریه‌هایی صادر کرده و از آن‌ها خواسته است گزارش‌های تأیید ذخایر منابع را ارائه دهند؛ این درخواست پس از کشف مغایرت‌هایی بین حقوق استخراج دارای مجوز و مواد معدنی واقعی در حال استخراج، صورت گرفته است.

این اقدامات به دنبال تدابیر مشابهی است که هفته گذشته در استان غربی چینگهای (Qinghai) اتخاذ شد، جایی که مقامات محلی در منطقه هایشی (Haixi Prefecture) دستور تعطیلی یک معدن تحت مدیریت شرکت Zangge Mining را صادر کردند تا زمانی که مجوزهای مناسب استخراج لیتیوم به دست آید. بر اساس یافته‌های وزارتخانه، بسیاری از فعالیت‌های استخراج منابع در دریاچه‌های نمکی این استان، برای لیتیوم مجوز ندارند، بلکه برای مواد معدنی دیگری مانند پتاس مجوز صادر شده است.

این تحرکات در بحبوحه یک فشار نظارتی گسترده‌تر برای مهار اقدامات غیرقانونی استخراج معادن و ایجاد انضباط بیشتر در زنجیره تأمین لیتیوم صورت می‌گیرد، زنجیره‌ای که در سال‌های اخیر به سرعت در حال گسترش بوده و حتی از تقاضای صنعت خودروهای الکتریکی (EVs) پیشی گرفته است.

ییچون، ملقب به «پایتخت لیتیوم» چین، سهم قابل توجهی از تولید لیتیوم این کشور را در اختیار دارد که عمدتاً از سنگی به نام لپیدولیت (lepidolite) تأمین می‌شود.

در مقایسه با شورابه ها در فلات‌های غربی چین و سنگ اسپودومن (spodumene) در استان سیچوان (Sichuan) در جنوب غربی، کوه‌های غنی از لپیدولیت ییچون برای تولیدکنندگان باتری قابل دسترس‌تر هستند. تا به امروز، این شهر سرمایه‌گذاری صدها بازیگر کلیدی در بخش خودروهای الکتریکی، مانند CATL و Gotion High Tech را جذب کرده است.

تحلیلگران می‌گویند در حالی که اقدامات اجرایی در ییچون می‌تواند به طور موقت تولید را مختل کند، اما ممکن است به حذف بازیگران نامنظم و تثبیت این بخش در بلندمدت نیز کمک کند. به گفته Founder Securities، یک شرکت خدمات مالی مستقر در چین، این اقدامات به صنعت کمک خواهد کرد تا عرضه مازاد را پاکسازی کند.

قیمت لیتیوم در چین از زمانی که بخشی از تولید در مناطق کلیدی آن هفته گذشته متوقف شد، رو به افزایش بوده است. روز پنجشنبه، قرارداد اصلی آتی کربنات لیتیوم به حد بالای روزانه رسید و با بیش از ۷ درصد افزایش بسته شد که بالاترین سطح از مارس ۲۰۲۵ را نشان می‌دهد. سهام شرکت‌های معدنی لیتیوم نیز جهش یافت.

تحلیل  و جمع‌بندی

تحلیل کمی

روندهای قیمتی: گزارش به وضوح نشان می‌دهد که قیمت آتی کربنات لیتیوم در چین پس از توقف تولید در مناطق کلیدی، به شدت افزایش یافته است. در تاریخ ۱۸ جولای ۲۰۲۵، قیمت‌ها با جهش بیش از ۷ درصدی به بالاترین سطح از مارس ۲۰۲۵ رسیده‌اند. این نشان‌دهنده حساسیت بالای بازار به هرگونه اختلال در عرضه است. داده‌های تاریخی از منابعی مانند LME وFastmarkets معمولاً نوسانات قابل توجهی را در قیمت لیتیوم در سال‌های اخیر نشان داده‌اند که ناشی از عدم تعادل بین عرضه و تقاضا، و همچنین سرمایه‌گذاری‌های گسترده در بخش خودروهای الکتریکی بوده است.

عرضه و تقاضا

عرضه: چین بازیگر غالب در عرضه لیتیوم، به ویژه از طریق فرآوری و تولید باتری است. ییچون، با تولید لیتیوم از لپیدولیت، سهم قابل توجهی در عرضه داخلی دارد. اقدامات نظارتی اخیر، هرچند به ظاهر موقت، منجر به کاهش فوری عرضه قانونی شده است. این کاهش عرضه، در کنار اقدامات مشابه در چینگهای، نشان‌دهنده تلاش پکن برای کنترل و سازماندهی مجدد زنجیره تأمین است. این امر می‌تواند به حذف "عرضه مازاد" ناشی از استخراج غیرقانونی کمک کند، اما در کوتاه‌مدت، کسری عرضه را تشدید می‌کند.

تقاضا: تقاضا برای لیتیوم به طور عمده از سوی صنعت خودروهای الکتریکی (EVs) و ذخیره‌سازی انرژی هدایت می‌شود. با وجود اینکه گزارش اشاره می‌کند که عرضه در سال‌های اخیر حتی از تقاضای EVs نیز پیشی گرفته، این وضعیت ممکن است به دلیل وجود استخراج غیرقانونی و عرضه خارج از کنترل باشد. تقاضای جهانی برای لیتیوم پیش‌بینی می‌شود که در سال‌های آینده به دلیل رشد بی‌سابقه صنعت EVs و نیاز به باتری‌های با ظرفیت بالا، همچنان قوی باقی بماند.

پیش‌بینی‌های کوتاه‌مدت و میان‌مدت

کوتاه‌مدت (تا ۶ ماه آینده): انتظار می‌رود قیمت لیتیوم در چین و به تبع آن در بازارهای جهانی، به دلیل ادامه نظارت‌های دولتی و اختلالات احتمالی در عرضه، نوسانات قابل توجهی داشته باشد. قیمت‌ها ممکن است در سطوح بالا باقی بمانند یا حتی افزایش یابند، مگر اینکه راه‌حل‌های سریع برای مسائل مجوز پیدا شود یا تولید از منابع قانونی افزایش یابد.

میان‌مدت (۶ تا ۱۸ ماه آینده): در صورت موفقیت‌آمیز بودن سیاست‌های نظارتی چین در حذف بازیگران نامنظم و ایجاد یک زنجیره تأمین پایدارتر، ممکن است بازار به سمت تعادل بیشتری حرکت کند. این امر می‌تواند منجر به تثبیت قیمت‌ها در سطوحی معقول‌تر شود، هرچند تقاضای قوی از سوی صنعت EVs همچنان یک عامل حمایتی برای قیمت‌ها خواهد بود. سرمایه‌گذاری‌های جدید در پروژه‌های لیتیوم در سراسر جهان نیز در این دوره به تدریج وارد مدار تولید خواهند شد که می‌تواند به کاهش فشار عرضه کمک کند.

تحلیل کیفی و ژئوپلیتیک

ملی‌گرایی منابع: اقدامات اخیر چین در ییچون و چینگهای نمونه بارزی از ملی‌گرایی منابع است. پکن در حال تشدید کنترل خود بر مواد معدنی حیاتی است تا از امنیت تأمین اطمینان حاصل کند، استخراج غیرقانونی را مهار کند و زنجیره تأمین را به نفع منافع استراتژیک خود سازماندهی کند. این سیاست‌ها شامل بازرسی‌های دقیق‌تر، الزامات مجوز سختگیرانه‌تر، و حتی تعطیلی معادن غیرقانونی است. این رویکرد نه تنها بر تولید داخلی تأثیر می‌گذارد، بلکه می‌تواند پیامدهای گسترده‌ای برای بازار جهانی لیتیوم داشته باشد، زیرا چین بازیگر اصلی در این حوزه است. این سیاست‌ها می‌تواند منجر به افزایش هزینه‌های تولید برای برخی بازیگران، کاهش رقابت‌پذیری برای صادرکنندگان غیرقانونی، و در نهایت، افزایش قیمت‌های جهانی لیتیوم شود.

تأثیر بر ذی‌نفعان کلیدی

تولیدکنندگان معدنی: شرکت‌های قانونی و دارای مجوز ممکن است در بلندمدت از این سیاست‌ها بهره‌مند شوند، زیرا رقابت ناعادلانه از سوی بازیگران غیرقانونی حذف می‌شود. با این حال، در کوتاه‌مدت، حتی شرکت‌های قانونی نیز ممکن است با تأخیر در صدور مجوزها و افزایش بوروکراسی مواجه شوند.

سرمایه‌گذاران بورسی: نوسانات قیمتی در سهام شرکت‌های لیتیوم‌محور افزایش خواهد یافت. سرمایه‌گذاران باید به دقت وضعیت مجوزها و پایداری عملیاتی شرکت‌ها را بررسی کنند. این وضعیت می‌تواند فرصت‌هایی برای سرمایه‌گذاری در شرکت‌های با مدیریت قوی و پایبند به مقررات ایجاد کند.

مصرف‌کنندگان صنعتی (مانند خودروسازان برقی یا انرژی تجدیدپذیر): این صنایع با ریسک افزایش هزینه‌های مواد اولیه و عدم قطعیت در تأمین مواجه خواهند شد. این امر می‌تواند بر برنامه‌های تولید و سودآوری آن‌ها تأثیر بگذارد و آن‌ها را به سمت جستجوی منابع جایگزین یا سرمایه‌گذاری در زنجیره‌های تأمین متنوع‌تر سوق دهد.

ریسک‌های سیاسی و تغییرات سیاست‌های دولتی: تشدید نظارت چین بر بخش مواد معدنی حیاتی، بخشی از یک استراتژی گسترده‌تر برای امنیت اقتصادی و صنعتی است. این رویکرد می‌تواند در سایر بخش‌های مواد معدنی نیز تکرار شود. این امر ریسک‌های سیاسی را برای شرکت‌های خارجی که در چین فعالیت می‌کنند یا به عرضه چین وابسته هستند، افزایش می‌دهد.

پیامدهای بین‌المللی: اقدامات چین می‌تواند سایر کشورها را نیز ترغیب کند تا نظارت خود را بر منابع معدنی حیاتی تشدید کنند. این امر می‌تواند به یک روند جهانی "ملی‌گرایی منابع" دامن بزند که بر تجارت جهانی و زنجیره‌های تأمین تأثیر می‌گذارد. به عنوان مثال، کشورهایی مانند شیلی و استرالیا که تولیدکنندگان عمده لیتیوم هستند، ممکن است سیاست‌های خود را برای کنترل بیشتر بر صادرات یا فرآوری داخلی بازنگری کنند. تعرفه‌های اعمال شده توسط کشورهایی مانند ایالات متحده بر واردات مواد معدنی خاص نیز می‌تواند به این روند دامن بزند.

روندهای کلان اقتصادی: با وجود نگرانی‌ها در مورد رشد اقتصادی جهانی، تقاضای بلندمدت برای لیتیوم به دلیل گذار به انرژی‌های پاک و خودروهای الکتریکی، همچنان قوی است. سیاست‌های پولی بانک‌های مرکزی و نرخ بهره نیز می‌تواند بر سرمایه‌گذاری در پروژه‌های جدید معدنی تأثیر بگذارد.

تحلیل سناریو

سناریوی اول (خوش‌بینانه): تثبیت و پاکسازی بازار

پیامدها برای قیمت و عرضه: مقامات چینی به سرعت فرآیندهای صدور مجوز را استانداردسازی کرده و به شرکت‌های قانونی اجازه می‌دهند تا تولید خود را از سر بگیرند. بازیگران غیرقانونی به طور کامل از بازار حذف می‌شوند. این امر منجر به یک عرضه پایدارتر و شفاف‌تر می‌شود. در کوتاه‌مدت، قیمت‌ها ممکن است به دلیل کاهش عرضه غیرقانونی، همچنان بالا بمانند، اما در میان‌مدت، با افزایش تولید از منابع قانونی و شفاف، قیمت‌ها به تدریج تثبیت شده و نوسانات کاهش می‌یابد.

فرصت‌ها: سرمایه‌گذاری در شرکت‌های لیتیوم قانونی و دارای مجوز در چین و سایر نقاط جهان که از استانداردهای ESG (محیط زیست، اجتماعی، حاکمیتی) پیروی می‌کنند، جذاب‌تر می‌شود. افزایش شفافیت در بازار، اعتماد سرمایه‌گذاران را جلب می‌کند.

سناریوی دوم (بدبینانه): تشدید بحران عرضه

تأثیر بر بازار: نظارت‌های دولتی گسترده‌تر شده و منجر به تعطیلی‌های طولانی‌مدت یا دائمی بسیاری از معادن، حتی برخی از معادن قانونی، به دلیل عدم انطباق با مقررات جدید می‌شود. این امر یک کسری عرضه قابل توجه و پایدار در بازار لیتیوم ایجاد می‌کند. قیمت‌ها به شدت افزایش یافته و در سطوح بی‌سابقه‌ای باقی می‌مانند. این وضعیت می‌تواند منجر به اختلال در زنجیره تأمین باتری و صنعت EVs شود.

ریسک‌ها: ریسک‌های ژئوپلیتیکی مرتبط با تأمین مواد معدنی حیاتی افزایش می‌یابد. کشورهای مصرف‌کننده به شدت به دنبال تنوع‌بخشی به منابع و سرمایه‌گذاری در پروژه‌های خارج از چین خواهند بود، اما این امر زمان‌بر است. ممکن است شاهد افزایش رقابت برای دسترسی به منابع لیتیوم باشیم.

سناریوی سوم (ادامه وضع موجود): نوسانات و عدم قطعیت

ریسک‌ها و فرصت‌ها برای سرمایه‌گذاران: اقدامات نظارتی به صورت پراکنده و نامنظم ادامه می‌یابد، که منجر به اختلالات متناوب در عرضه و نوسانات قیمتی می‌شود. بازار در حالت عدم قطعیت باقی می‌ماند، زیرا سرمایه‌گذاران نمی‌توانند به طور دقیق زمان و شدت اقدامات بعدی دولت را پیش‌بینی کنند. این سناریو ریسک‌های بالایی برای سرمایه‌گذاران ایجاد می‌کند، زیرا پیش‌بینی قیمت‌ها و سودآوری شرکت‌ها دشوار می‌شود.

فرصت‌ها: برای سرمایه‌گذاران ریسک‌پذیر، نوسانات بالا می‌تواند فرصت‌هایی برای معاملات کوتاه‌مدت ایجاد کند. همچنین، شرکت‌هایی که دارای ذخایر لیتیوم در مناطق پایدارتر ژئوپلیتیکی هستند یا فناوری‌های استخراج پایدارتری دارند، ممکن است در بلندمدت جذاب‌تر شوند.

تحلیل از دیدگاه ذی‌نفعان مختلف

دولت و رگولاتورهای چین: از دیدگاه دولت چین، این اقدامات برای دستیابی به امنیت منابع، پایداری زیست‌محیطی، و سازماندهی مجدد یک صنعت حیاتی که به سرعت رشد کرده اما فاقد نظارت کافی بوده، ضروری است. هدف بلندمدت، ایجاد یک زنجیره تأمین لیتیوم قوی‌تر، شفاف‌تر و قابل کنترل‌تر است که منافع استراتژیک چین را تأمین کند.

شرکت‌های معدنی لیتیوم در ییچون و چینگهای (مانندZangge Mining): این شرکت‌ها در کوتاه‌مدت با چالش‌های عملیاتی و مالی قابل توجهی مواجه هستند. تعطیلی‌ها و نیاز به اخذ مجوزهای جدید، هزینه‌های انطباق را افزایش داده و جریان درآمد را مختل می‌کند. با این حال، شرکت‌های قانونی که بتوانند خود را با مقررات جدید تطبیق دهند، در بلندمدت از حذف رقابت غیرقانونی و تثبیت بازار بهره‌مند خواهند شد.

تولیدکنندگان باتری و خودروهای الکتریکی (مانند CATL وGotion High Tech): این شرکت‌ها که به لیتیوم به عنوان یک ماده اولیه حیاتی وابسته هستند، با ریسک افزایش هزینه‌های تولید و عدم قطعیت در تأمین مواجه می‌شوند. آن‌ها ممکن است مجبور شوند استراتژی‌های تأمین خود را بازنگری کرده و به دنبال تنوع‌بخشی به منابع یا حتی سرمایه‌گذاری مستقیم در پروژه‌های معدنی باشند تا امنیت تأمین خود را تضمین کنند.

سرمایه‌گذاران در بازار کامودیتی‌ها و سهام: سرمایه‌گذاران با نوسانات شدید در قیمت لیتیوم و سهام شرکت‌های معدنی مواجه هستند. این وضعیت هم ریسک و هم فرصت ایجاد می‌کند. سرمایه‌گذاران باید به دقت وضعیت نظارتی و پایداری عملیاتی شرکت‌ها را ارزیابی کنند. شرکت‌هایی که دارای مجوزهای معتبر و عملیات پایدار هستند، ممکن است در بلندمدت ارزش بیشتری پیدا کنند.

بازار جهانی لیتیوم: اقدامات چین، با توجه به سهم بالای این کشور در تولید و فرآوری لیتیوم، تأثیر قابل توجهی بر بازار جهانی خواهد داشت. این امر می‌تواند به افزایش قیمت‌های جهانی، تشدید نگرانی‌ها در مورد امنیت زنجیره تأمین، و تسریع تلاش‌ها برای توسعه منابع لیتیوم خارج از چین منجر شود.

نکات کلیدی

شوک عرضه کوتاه‌مدت و نوسانات قیمتی: اقدامات نظارتی اخیر چین در مراکز کلیدی تولید لیتیوم، منجر به کاهش فوری عرضه قانونی و جهش قابل توجه قیمت‌ها شده است. انتظار می‌رود این نوسانات در کوتاه‌مدت ادامه یابد و ریسک‌های قیمتی را برای مصرف‌کنندگان صنعتی افزایش دهد.

ملی‌گرایی منابع و تغییر ساختار بازار: سیاست‌های چین نشان‌دهنده یک روند گسترده‌تر ملی‌گرایی منابع است که هدف آن کنترل و سازماندهی مجدد زنجیره‌های تأمین مواد معدنی حیاتی است. این امر می‌تواند منجر به حذف بازیگران نامنظم، افزایش هزینه‌های انطباق، و در بلندمدت، ایجاد یک بازار لیتیوم شفاف‌تر اما با عرضه تحت کنترل‌تر شود.

فرصت‌ها و ریسک‌های سرمایه‌گذاری: در حالی که این وضعیت ریسک‌هایی برای تأمین‌کنندگان و مصرف‌کنندگان لیتیوم ایجاد می‌کند، فرصت‌هایی را نیز برای سرمایه‌گذاری در شرکت‌های معدنی لیتیوم قانونی و پایبند به مقررات، و همچنین شرکت‌هایی که در حال توسعه منابع جایگزین یا فناوری‌های استخراج پایدار هستند، فراهم می‌آورد. تنوع‌بخشی به منابع تأمین برای مصرف‌کنندگان صنعتی حیاتی است.

جمع‌بندی

اقدامات اخیر دولت چین در راستای تشدید نظارت بر بخش لیتیوم، یک نقطه عطف مهم در بازار این ماده معدنی حیاتی است. این رویکرد، که ریشه‌های عمیقی در استراتژی امنیت منابع و ملی‌گرایی اقتصادی دارد، نه تنها بر تولید داخلی چین تأثیر می‌گذارد، بلکه پیامدهای گسترده‌ای برای زنجیره تأمین جهانی لیتیوم و صنایع مصرف‌کننده آن، به ویژه بخش خودروهای الکتریکی، خواهد داشت. در کوتاه‌مدت، شاهد نوسانات قیمتی و فشارهای صعودی بر قیمت لیتیوم خواهیم بود که ناشی از کاهش عرضه قانونی و عدم قطعیت در بازار است. در میان‌مدت، این سیاست‌ها می‌توانند به پاکسازی صنعت از بازیگران غیرقانونی و ایجاد یک ساختار بازار شفاف‌تر و پایدارتر کمک کنند، هرچند ممکن است با افزایش هزینه‌های انطباق برای تولیدکنندگان همراه باشد.