چین تعرفه‌های ضد دامپینگ بر واردات فولاد ضد زنگ را تمدید می‌کند
چین اعلام کرد که تعرفه‌های ضد دامپینگ بر برخی محصولات خاص فولاد ضد زنگ وارداتی از اتحادیه اروپا، بریتانیا، کره جنوبی و اندونزی را برای یک دوره پنج ساله دیگر، که از روز سه‌شنبه آغاز می‌شود، تمدید خواهد کرد.
بر اساس اعلام وزارت بازرگانی چین، این تعرفه‌ها که دامنه آن از ۲۰.۲ درصد تا ۱۰۳.۱ درصد متغیر است، بر شمش فولاد ضد زنگ (stainless steel billet) و ورق فولاد ضد زنگ نورد گرم (hot-rolled stainless steel plate) از این کشورها و مناطق اعمال می‌شود.
این وزارتخانه در بیانیه خود توضیح داد که در صورت خاتمه اقدامات ضد دامپینگ، آسیب به صنعت داخلی احتمالاً ادامه خواهد یافت.
محصولات مورد هدف شامل شمش فولاد ضد زنگ(stainless steel billet)، که در تولید محصولات نهایی فولاد ضد زنگ استفاده می‌شود، و ورق فولاد ضد زنگ نورد گرم (hot-rolled stainless steel plate)، که به طور معمول در بخش‌های کشتی‌سازی، کانتینرسازی، راه‌آهن و نیرو کاربرد دارد، می‌شوند.
تحلیل و جمع بندی
۱. زمینه و ساختار بازار: تأکید بر استراتژی صنعتی چین
تمدید تعرفه‌های ضد دامپینگ توسط چین، یک اقدام غیرمنتظره نیست، بلکه تأییدی بر استراتژی بلندمدت این کشور برای حفاظت از صنعت فولاد داخلی خود در برابر آنچه رقابت ناعادلانه می‌خواند، است. چین با تولید سالانه حدود ۳۶ میلیون تن فولاد ضد زنگ در سال ۲۰۲۴ (بر اساس داده‌های اولیه World Steel Association)، بیش از ۵۸ درصد از تولید جهانی را به خود اختصاص داده است. این اقدام حمایتی، حاشیه سود تولیدکنندگان داخلی بزرگی مانند TISCO و Baosteel را در مقابل واردات ارزان‌قیمت، به ویژه از اندونزی، تضمین می‌کند.
۲. تحلیل کمی و تأثیر بر قیمت‌ها
بازار داخلی چین: این تعرفه‌ها به طور مؤثری واردات را محدود کرده و به حفظ قیمت‌های داخلی در سطوح بالاتر کمک می‌کنند. قیمت قرارداد آتی فولاد ضد زنگ در بورس آتی شانگهای (SHFE) برای تحویل در اکتبر ۲۰۲۵(SS2510)، در حال حاضر در محدوده ۱۴,۸۰۰ یوان بر تن معامله می‌شود. این سطح قیمت، که نشان‌دهنده بهبودی نسبی از رکوردهای پایین سال ۲۰۲۴ است، بدون وجود این موانع تجاری به طور قابل توجهی پایین‌تر می‌بود. این سیاست قیمت‌گذاری، هزینه‌ها را برای صنایع پایین‌دستی چین (مانند تولیدکنندگان لوازم خانگی و بخش ساخت‌وساز) بالا نگه می‌دارد اما ثبات زنجیره تأمین داخلی را اولویت‌بندی می‌کند.
بازارهای جهانی (خارج از چین): مهم‌ترین پیامد این اقدام، انحراف جریان تجارت (Trade Flow Diversion) است. اندونزی، که به لطف سرمایه‌گذاری‌های عظیم چین در کارخانه‌های یکپارچه تولید نیکل-چدن (NPI) و فولاد ضد زنگ (مانند مجتمع‌های شرکت Tsingshan)، به یک تولیدکننده با هزینه تولید بسیار پایین تبدیل شده، اصلی‌ترین هدف این تعرفه‌هاست. این کشور اکنون مجبور است حجم قابل توجهی از صادرات خود را به بازارهای دیگر مانند سایر کشورهای آسیایی، خاورمیانه و حتی اروپا (علیرغم ریسک‌های تجاری) هدایت کند. این امر فشار نزولی شدیدی بر قیمت‌های منطقه‌ای در این بازارها وارد خواهد کرد.
هزینه‌های نهاده‌های تولید: قیمت نیکل در بورس فلزات لندن (LME) به عنوان یک شاخص کلیدی برای هزینه تولید فولاد ضد زنگ، در ژوئن ۲۰۲۵ در محدوده ۱۸,۵۰۰ دلار بر تن تثبیت شده است. با وجود این ثبات نسبی، مزیت هزینه تولیدکنندگان اندونزیایی به دلیل دسترسی مستقیم به نیکل ارزان‌قیمت داخلی، همچنان قابل توجه است. تعرفه‌های چین این مزیت را در بازار خود خنثی می‌کند اما آن را به سایر نقاط جهان صادر می‌کند.
۳. پیامدهای استراتژیک برای بازیگران اصلی
تولیدکنندگان اندونزیایی: این شرکت‌ها با چالش یافتن بازارهای جدید برای محصولات خود مواجه هستند. این امر می‌تواند منجر به کاهش حاشیه سود آنها شود، زیرا برای ورود به بازارهای جدید احتمالاً نیازمند ارائه تخفیف‌های قابل توجه خواهند بود.
تولیدکنندگان اروپایی و کره‌ای (مانندPOSCO): این شرکت‌ها با یک چالش دوگانه روبرو هستند: از دست دادن دسترسی به بازار بزرگ چین و افزایش رقابت در بازارهای داخلی و صادراتی خود از سوی محصولات ارزان‌قیمت منحرف‌شده از اندونزی. این وضعیت می‌تواند آغازگر تحقیقات ضد دامپینگ جدیدی در اتحادیه اروپا علیه واردات از اندونزی باشد.
تولیدکنندگان چینی: این گروه برنده اصلی کوتاه‌مدت این سیاست هستند. آنها از یک بازار داخلی حفاظت‌شده و قیمت‌های نسبتاً بالا بهره‌مند می‌شوند که به آنها اجازه می‌دهد بر توسعه محصولات با ارزش افزوده بالاتر و بهینه‌سازی فرآیندها تمرکز کنند.
۴. ریسک تشدید جنگ تجاری
این اقدام چین می‌تواند به تشدید تنش‌های تجاری در سطح جهانی منجر شود. اتحادیه اروپا و ایالات متحده که خود با مازاد عرضه جهانی فولاد دست‌وپنجه نرم می‌کنند، احتمالاً اقدامات متقابلی را برای جلوگیری از سرازیر شدن واردات ارزان به بازارهای خود اتخاذ خواهند کرد. این سناریو، بازار جهانی فولاد ضد زنگ را به سمت چندپارگی و منطقه‌ای شدن بیشتر سوق می‌دهد.
جمع‌بندی
تصمیم چین برای تمدید پنج‌ساله تعرفه‌های ضد دامپینگ، نشان‌دهنده تعمیق روند fragmentation یا چندپارگی در بازار جهانی فولاد ضد زنگ است. این اقدام، که ریشه در مازاد عرضه ساختاری ناشی از تولیدات کم‌هزینه در اندونزی دارد، به طور مؤثری بازار جهانی را به دو بخش اصلی تقسیم می‌کند: یک بازار داخلی بزرگ و حفاظت‌شده در چین با قیمت‌های بالاتر، و یک بازار بین‌المللی رقابتی با فشار نزولی بر قیمت‌ها. برای فعالان بازار، دیگر تحلیل یک قیمت جهانی واحد کافی نیست و تمرکز بر اختلاف قیمت‌های منطقه‌ای (Regional Arbitrage) و رصد دقیق جریان‌های تجاری به یک ضرورت استراتژیک تبدیل شده است.
نکات برجسته
تداوم سیاست حمایتی: این اقدام یک شوک جدید به بازار نیست، بلکه تداوم یک سیاست بلندمدت است که عدم تمایل چین به جذب مازاد عرضه جهانی را تأیید می‌کند.
اندونزی به عنوان محور اصلی: کانون اصلی این تنش تجاری، ظرفیت تولید عظیم و کم‌هزینه اندونزی است که معادلات سنتی بازار را برهم زده است.
ریسک دومینویی اقدامات تجاری: این تصمیم احتمال اقدامات حفاظتی مشابه از سوی سایر بلوک‌های تجاری بزرگ (به‌ویژه اتحادیه اروپا) را به شدت افزایش می‌دهد.
تغییر پارادایم تحلیل بازار: تحلیلگران و معامله‌گران باید مدل‌های خود را از یک دیدگاه جهانی به یک رویکرد منطقه‌ای تغییر داده و ریسک‌های ژئوپلیتیکی و تجاری را به عنوان یک متغیر کلیدی در نظر بگیرند.
توصیه‌ها و راهکارهای کلیدی
برای معامله‌گران(Traders): فرصت‌های آربیتراژ میان قیمت‌های آتی در SHFE و قیمت‌های نقدی در بازارهای اروپایی و آسیایی (خارج از چین) باید به دقت رصد شوند.
برای سرمایه‌گذاران: سرمایه‌گذاری در شرکت‌های تولیدکننده فولاد ضد زنگ که به شدت به صادرات به چین وابسته هستند (از کشورهای هدف تعرفه) با ریسک بالایی همراه است. در مقابل، تولیدکنندگان مستقر در بازارهای حفاظت‌شده یا آنهایی که دارای مزیت هزینه پایدار و دسترسی به بازارهای متنوع هستند (مانند خود تولیدکنندگان اندونزیایی با وجود این چالش)، جذابیت بیشتری دارند.
برای مصرف‌کنندگان نهایی (در خارج از چین): پیش‌بینی می‌شود با انحراف عرضه از اندونزی و کره جنوبی، قیمت‌ها در کوتاه‌مدت و میان‌مدت در مناطقی مانند خاورمیانه و جنوب شرق آسیا تحت فشار قرار گیرد که می‌تواند فرصت خریدی برای این صنایع باشد.