ژئوپلیتیک آینده معدن را شکل خواهد داد
در کنفرانس CentralMinEX که هفته گذشته در Newfoundland برگزار شد، Anthony Vaccaro، رئیس گروهThe Northern Miner Group (TNMG)، سخنرانی متقاعدکننده‌ای را در مورد اهمیت حیاتی ژئوپلیتیک در شکل‌دهی آینده معدن‌کاری، سرمایه‌گذاری و استخراج مواد معدنی ارائه داد.
سخنرانی او از ذینفعان صنعت خواست تا توسعه منابع را از دریچه جهانی ببینند و تأکید کرد که پویایی‌های ژئوپلیتیکی در حال تغییر، نیروی تعیین‌کننده‌ای در نحوه استخراج فلزات از زمین در دهه‌های آینده خواهد بود.
Vaccaro به حاضران گفت، ما باید به صنعت خود از دریچه آنچه در جهان از طریق ژئوپلیتیک می‌گذرد، نگاه کنیم» او افزود: سپس آن را به کانادا و بعد به Newfoundland and Labrador خواهیم آورد، زیرا این عامل تعیین‌کننده‌ترین در سرمایه‌گذاری و نحوه استخراج فلزات برای چندین دهه خواهد بود.
حوزه‌های نفوذ
رئیس TNMG در سخنرانی افتتاحیه خود، جهانی را ترسیم کرد که به طور فزاینده‌ای به آنچه او نه تنها «حوزه‌های نفوذ»، بلکه دقیق‌تر «حوزه‌های کنترل» تحت سلطه ایالات متحده، چین و روسیه نامید، تقسیم شده است. این بلوک‌ها برای تضمین کنترل بر تجارت جهانی و به طور حیاتی، تولید و فرآوری مواد معدنی استراتژیک رقابت می‌کنند.
در این چشم‌انداز، کشورهایی مانند کانادا، استرالیا، ژاپن، کره جنوبی و اروپای غربی به عنوان «ائتلاف داوطلبان» در حال ظهور هستند که هدفشان پیگیری خودمختاری منابع است تا اینکه تحت سلطه حوزه‌های همسو با اقتدارگرایی قرار گیرند.
Vaccaro با اشاره به انتخابات فدرال اخیر کانادا به عنوان شاهدی بر همسویی عمومی با این دیدگاه، گفت: چرا باید با آن همراه شویم؟ ما جمعیت و اقتصادهایی داریم که مجبور به این کار نیستیم.
سلطه چین
او با استفاده از مس به عنوان یک مطالعه موردی، اشاره کرد که حدود ۵۰ درصد از استخراج مس جهان در حوزه‌های قضایی همسو با حوزه ایالات متحده صورت می‌گیرد که عمدتاً به لطف تولیدکنندگان آمریکای جنوبی مانند شیلی و پرو است. چین، با اذعان به کمبودهای منابع خود، به طور تهاجمی سرمایه‌گذاری‌های طرح کمربند و جاده را در آفریقا دنبال کرد و این امر به آن امکان داد تا از طریق روابط با کنگو و زامبیا، تقریباً ۳۰ درصد از استخراج مس را تضمین کند.
با این حال، مزیت در بخش پایین‌دستی تغییر می‌کند. چین در حال حاضر بر پالایش مس تسلط دارد و بیش از ۵۰ درصد از عرضه جهانی را فرآوری می‌کند. در مقابل، ایالات متحده و کشورهای متحد عقب مانده‌اند، به طوری که آمریکای شمالی تنها ۹ پالایشگاه مس دارد در حالی که چین بیش از ۶۰ پالایشگاه دارد.
Vaccaro خاطرنشان کرد: «ما در این زمینه کمی خواب‌آلود بوده‌ایم.» او افزود، باید یک بخش دولتی در این زمینه وجود داشته باشد تا سرمایه به جریان بیفتد.
این موضوع دوباره تکرار شد وقتی Vaccaro به عناصر نادر خاکی پرداخت. در حالی که غرب ممکن است برخی منابع را در اختیار داشته باشد، چین بیش از ۹۰ درصد ظرفیت پالایش جهانی را کنترل می‌کند. او تأکید کرد که کانادا باید با دولت‌ها برای جذب سرمایه و ایجاد ظرفیت استراتژیک همکاری کند: ما باید خودمان را جمع و جور کنیم... تا جهان را شکل دهیم یا حداقل در آن صدایی داشته باشیم.
فرصت‌های کانادا
به گفته رئیسTNMG، تولید مس خود کانادا نشانه‌هایی از کاهش را نشان می‌دهد، به طوری که سهم جهانی آن از تقریباً ۳ درصد به ۲ درصد کاهش یافته و ذخایر با سرعت استخراج همگام نیستند. با این وجود، او فرصت‌هایی را در Newfoundland and Labrador برجسته کرد، به ویژه در پروژه‌های جدیدی که در کنار تولیدکنندگان قدیمی مانند Voisey’s Bay در حال ظهور هستند.
Vaccaro همچنین دستاوردهای محلی مانند تأسیسات Long Harbour Hydromet را ستود و آن را «یک چراغ راهنمای درخشان» و نمونه‌ای از چگونگی فرآوری مواد معدنی حیاتی در آمریکای شمالی به شیوه‌ای پاک‌تر و مسئولانه‌تر از نظر زیست‌محیطی نسبت به چین نامید.
سرمایه‌گذاری‌های استراتژیک
Vaccaro گفت، با این حال، ممکن است ورق برگردد، همانطور که در جریان‌های اخیر سرمایه‌گذاری بین‌المللی، از جمله حمایت وزارت دفاع ایالات متحده از پروژه‌های مواد معدنی حیاتی کانادا، مشهود است. او گفت: پول در حال حاضر به کانادا سرازیر شده است. اینها دارایی‌های کانادایی هستند که پول آمریکایی دریافت می‌کنند.
Vaccaro با یک هشدار و فراخوانی برای اقدام در مورد معدن آنتیموانBeaver Brook، یک دارایی استراتژیک که در حال حاضر متعلق به یک شرکت چینی است و در حالت نگهداری و تعمیر قرار دارد، به پایان رسید. آنتیموان برای کاربردهای نظامی حیاتی است و Vaccaro خواستار بررسی دقیق مالکیت خارجی شد.
او هشدار داد: «این ممکن است یک مطالعه موردی برای آینده باشد»، و به مداخلات قبلی دولت کانادا برای وادار کردن شرکت‌های چینی به واگذاری دارایی‌ها اشاره کرد.
Vaccaro گفت: «موضوع مشخص است: حوزه‌های ژئوپلیتیکی.» او افزود: «ما در آمریکای شمالی، ائتلاف داوطلبان، چگونه قوی بمانیم؟ گام‌های استراتژیک بعدی برای انجام این کار چیست؟»
تحلیل و جمع بندی
گزارش ارائه شده توسطAnthony Vaccaro، رئیسThe Northern Miner Group (TNMG)، یک چهارچوب تحلیلی حیاتی را برای درک آینده صنعت معدن و سرمایه‌گذاری در کامودیتی‌ها ارائه می‌دهد. این گزارش بر نقش فزاینده ژئوپلیتیک در شکل‌دهی زنجیره‌های تأمین مواد معدنی حیاتی، به ویژه در زمینه رقابت قدرت‌های بزرگ و تلاش برای خودمختاری منابع، تأکید دارد. تحلیل زیر، به بسط نکات کلیدی گزارش می‌پردازد:
۱. تغییر پارادایم از "حوزه‌های نفوذ" به "حوزه‌های کنترل"
مفهوم "حوزه‌های کنترل" که توسط Vaccaro مطرح شد، نشان‌دهنده تشدید رقابت ژئوپلیتیکی برای تسلط بر منابع و تجارت جهانی است. این رقابت فراتر از نفوذ صرف رفته و به سمت کنترل مستقیم تولید و فرآوری مواد معدنی استراتژیک حرکت می‌کند. بلوک‌های ایالات متحده، چین و روسیه در این بازی نقش محوری دارند. این امر برای تحلیلگران کامودیتی به این معنی است که ریسک‌های ژئوپلیتیکی (مانند تحریم‌ها، تعرفه‌ها، محدودیت‌های صادرات/واردات) باید با وزن بیشتری در مدل‌های ارزیابی ریسک و پیش‌بینی قیمت لحاظ شوند.
۲. عدم توازن در زنجیره تأمین مس: سلطه چین در بخش پایین‌دستی
گزارش به درستی به تسلط چین در پالایش مس اشاره می‌کند. در حالی که حدود ۵۰ درصد استخراج مس جهان در حوزه‌های همسو با ایالات متحده (عمدتاً شیلی و پرو) و ۳۰ درصد در حوزه‌های همسو با چین (عمدتاً کنگو و زامبیا) صورت می‌گیرد، داده‌های سال ۲۰۲۰ نشان می‌دهد که چین با تولید ۷.۹ میلیون تن مس تصفیه شده، به مراتب از سایر کشورها پیشی گرفته است. برای مثال، ژاپن با ۱.۲۶ میلیون تن و شیلی با ۱.۲۱ میلیون تن در رده‌های بعدی قرار دارند. ایالات متحده تنها ۳۱۵ هزار تن ظرفیت پالایش مس دارد و کانادا نیز ۲۹۰ هزار تن. این شکاف عظیم (بیش از ۶۰ پالایشگاه در چین در مقابل ۹ پالایشگاه در آمریکای شمالی) یک نقطه آسیب‌پذیری استراتژیک برای کشورهای غربی ایجاد می‌کند. این عدم توازن به چین اهرم فشار قابل توجهی در بازار جهانی مس می‌دهد و می‌تواند منجر به نوسانات قیمتی و اختلال در تأمین در صورت تشدید تنش‌های ژئوپلیتیکی شود. تقاضای جهانی مس به دلیل گذار انرژی و رشد وسایل نقلیه الکتریکی به شدت در حال افزایش است، که این تسلط را حیاتی‌تر می‌کند.
۳. انحصار چین در فرآوری عناصر نادر خاکی (REEs)
سلطه چین در فرآوری REEs حتی چشمگیرتر است. گزارش اشاره می‌کند که چین بیش از ۹۰ درصد ظرفیت پالایش جهانی را کنترل می‌کند. داده‌های سال ۲۰۲۳ تأیید می‌کنند که چین نه تنها بزرگترین تولیدکننده REEs (24۰ هزار تن از مجموع ۳۵۳.۷ هزار تن جهانی) است، بلکه ۹۰ درصد فرآوری جهانی REEs و ۹۹.۹ درصد فرآوری REEs سنگین را نیز در اختیار دارد. این انحصار به چین قدرت بی‌بدیلی در صنایع با فناوری بالا (مانند الکترونیک، آهنرباهای دائمی، باتری‌ها و فناوری‌های دفاعی) می‌دهد که به شدت به این عناصر وابسته هستند. هرگونه محدودیت صادراتی از سوی چین می‌تواند تأثیرات مخربی بر این صنایع در غرب داشته باشد و قیمت REEs را به شدت افزایش دهد.
۴. چالش‌ها و فرصت‌های کانادا در بازار کامودیتی‌ها
کاهش سهم تولید مس: سهم کانادا از تولید جهانی مس از تقریباً ۳ درصد به ۲ درصد کاهش یافته است. در سال ۲۰۲۳، کانادا با تولید ۵۰۸ هزار تن مس، در رتبه دوازدهم جهان قرار گرفت که تنها ۲.۲ درصد از مجموع تولید جهانی ۲۲ میلیون تن را شامل می‌شود (شیلی با ۵ میلیون تن و پرو با ۲.۶ میلیون تن در صدر قرار دارند). این کاهش نشان‌دهنده نیاز به سرمایه‌گذاری بیشتر در اکتشاف و توسعه پروژه‌های جدید برای حفظ جایگاه کانادا است.
پتانسیلNewfoundland and Labrador: این منطقه، به ویژه با پروژه‌های جدید و تأسیساتی مانند Long Harbour Hydromet، فرصت‌هایی برای فرآوری پاک‌تر مواد معدنی حیاتی ارائه می‌دهد. این می‌تواند به کانادا کمک کند تا جایگاه خود را در بخش پایین‌دستی تقویت کند.
جریان سرمایه‌گذاری استراتژیک: گزارش به جریان یافتن سرمایه‌های بین‌المللی، از جمله حمایت وزارت دفاع ایالات متحده از پروژه‌های مواد معدنی حیاتی در کانادا، اشاره می‌کند. این نشان‌دهنده افزایش آگاهی و تلاش‌های هماهنگ برای متنوع‌سازی زنجیره‌های تأمین و کاهش وابستگی به چین است. دولت کانادا نیز استراتژی مواد معدنی حیاتی خود را در سال ۲۰۲۲ راه‌اندازی کرده و بیش از ۷۰۰ میلیون دلار سرمایه‌گذاری کرده است، از جمله ۱.۵ میلیارد دلار برای صندوق زیرساخت مواد معدنی حیاتی. این سرمایه‌گذاری‌ها به دنبال افزایش اکتشاف، فرآوری و تولید مواد معدنی حیاتی در کانادا هستند.
۵. اهمیت استراتژیک آنتیموان و مالکیت خارجی
معدن آنتیموان Beaver Brook به عنوان یک مطالعه موردی مطرح می‌شود که مالکیت خارجی یک دارایی استراتژیک را برجسته می‌کند. آنتیموان یک "ماده معدنی حیاتی رده ۱" توسط وزارت دفاع ایالات متحده طبقه‌بندی شده و برای کاربردهای نظامی (مانند مهمات، عینک دید در شب، حسگرهای مادون قرمز، مواد ضد حریق و باتری‌ها) حیاتی است. کنترل چین بر این معدن، حتی در حالت نگهداری و تعمیر، یک نگرانی امنیتی و اقتصادی جدی را برای ائتلاف داوطلبان ایجاد می‌کند. این موضوع بر نیاز به بررسی دقیق‌تر سرمایه‌گذاری‌های خارجی در دارایی‌های استراتژیک و احتمال مداخلات دولتی برای تضمین امنیت تأمین تأکید دارد.
۶. چشم‌انداز بازار کامودیتی‌ها
تحلیلگران بازار کامودیتی باید انتظار افزایش نوسانات قیمتی برای مواد معدنی حیاتی را داشته باشند، زیرا رقابت ژئوپلیتیکی و تلاش برای خودمختاری منابع، پویایی‌های عرضه و تقاضا را پیچیده‌تر می‌کند. سرمایه‌گذاری‌ها به سمت پروژه‌هایی سوق داده خواهند شد که امنیت تأمین را تضمین کنند، حتی اگر از نظر اقتصادی در کوتاه‌مدت بهینه نباشند. این وضعیت می‌تواند منجر به افزایش هزینه‌های تولید و در نتیجه افزایش قیمت کامودیتی‌ها برای مصرف‌کنندگان نهایی شود. همچنین، فرصت‌های جدیدی برای سرمایه‌گذاری در کشورهایی مانند کانادا و استرالیا که دارای ذخایر قابل توجهی از مواد معدنی حیاتی هستند و به دنبال توسعه ظرفیت‌های فرآوری داخلی خود هستند، پدید خواهد آمد.
جمع‌بندی
گزارش Anthony Vaccaro به وضوح نشان می‌دهد که ژئوپلیتیک دیگر یک عامل حاشیه‌ای در صنعت معدن نیست، بلکه به نیروی محرکه اصلی تبدیل شده است که آینده سرمایه‌گذاری، استخراج و فرآوری مواد معدنی را تعیین می‌کند. جهان به "حوزه‌های کنترل" تقسیم شده است که در آن قدرت‌های بزرگ برای تسلط بر منابع استراتژیک رقابت می‌کنند.
نکات مهم و برجسته
اهمیت ژئوپلیتیک: ژئوپلیتیک به عنوان مهمترین عامل در تعیین مسیر سرمایه‌گذاری و استخراج فلزات در دهه‌های آینده شناخته می‌شود.
رقابت بر سر منابع استراتژیک: بلوک‌های قدرت(ایالات متحده، چین، روسیه) در حال رقابت برای کنترل تجارت جهانی و به ویژه تولید و فرآوری مواد معدنی حیاتی هستند.
ائتلاف داوطلبان: کشورهایی مانند کانادا، استرالیا، ژاپن، کره جنوبی و اروپای غربی در حال تشکیل ائتلافی برای دستیابی به خودمختاری منابع و کاهش وابستگی به حوزه‌های اقتدارگرا هستند.
تسلط چین بر فرآوری: چین، با وجود کمبودهای منابع اولیه در برخی مواد، بر بخش‌های پایین‌دستی (پالایش) مس و به ویژه عناصر نادر خاکی تسلط بی‌نظیری دارد (بیش از ۵۰ درصد پالایش مس و بیش از ۹۰ درصد فرآوری REEs جهانی). این امر یک اهرم فشار استراتژیک برای چین ایجاد کرده است.
فرصت‌های کانادا: با وجود کاهش سهم در تولید مس، کانادا دارای پتانسیل قابل توجهی در مواد معدنی حیاتی است و با حمایت دولت ایالات متحده و سرمایه‌گذاری‌های داخلی، در حال تلاش برای تقویت زنجیره تأمین خود است. تأسیساتی مانند Long Harbour Hydromet نمونه‌هایی از فرآوری پاک‌تر مواد معدنی در آمریکای شمالی هستند.
نگرانی مالکیت خارجی: مالکیت خارجی دارایی‌های استراتژیک مانند معدن آنتیموان Beaver Brook توسط شرکت‌های چینی، یک نگرانی امنیتی و اقتصادی است که نیاز به بررسی دقیق دارد.
در مجموع، گزارش یک زنگ خطر برای صنعت معدن و سرمایه‌گذاران کامودیتی است تا از پویایی‌های ژئوپلیتیکی غافل نشوند. آینده بازار کامودیتی‌ها به طور فزاینده‌ای تحت تأثیر تصمیمات استراتژیک دولت‌ها و بلوک‌های قدرت در رقابت برای کنترل منابع حیاتی قرار خواهد گرفت.