آمریکا درصدد اعمال تعرفه ۹۳.۵ درصدی بر مواد باتری از چین است

وزارت بازرگانی ایالات متحده پس از این نتیجه‌گیری که مواد وارداتی از چین به صورت ناعادلانه یارانه دریافت کرده‌اند، عوارض ضد دامپینگ اولیه‌ای معادل ۹۳.۵ درصد بر واردات گرافیت چینی، که یکی از اجزای کلیدی باتری است، وضع خواهد کرد.

یک انجمن تجاری به نمایندگی از تولیدکنندگان گرافیت آمریکا در ماه دسامبر، دادخواست‌هایی را به دو آژانس فدرال ارائه داد و خواستار تحقیق در مورد نقض قوانین ضد دامپینگ توسط شرکت‌های چینی شد. به گفته گروه "تولیدکنندگان مواد فعال آند آمریکا ( American Active Anode Material Producers)"، که این شکایت را ثبت کرده است، تعرفه‌های جدید به نرخ‌های موجود اضافه شده و تعرفه مؤثر را به ۱۶۰ درصد می‌رساند.

عوارض ضد دامپینگ بر گرافیت، تنش‌ها را در امتداد زنجیره تأمین جهانی خودروهای الکتریکی که پیش از این نیز با کنترل‌های صادراتی پکن بر برخی مواد معدنی حیاتی و فناوری باتری مواجه بود، افزایش خواهد داد. سهام تأمین‌کنندگان باتری کاهش یافت، در حالی که سهام تولیدکنندگان در آمریکای شمالی و منطقه آسیا-اقیانوسیه به شدت افزایش پیدا کرد.

Erik Olson، سخنگوی گروه تجاری تولیدکنندگان آند، در بیانیه‌ای گفت: «تصمیم وزارت بازرگانی ثابت می‌کند که چین در حال فروش مواد فعال آند (AAM) با قیمتی کمتر از ارزش منصفانه در بازار داخلی است.»

شرکتSyrah Resources Ltd، یک شرکت استرالیایی فعال در زمینه گرافیت و آند باتری، تا ۳۸ درصد جهش کرد که بیشترین میزان از اکتبر ۲۰۲۳ بود. شرکتPosco Future M Co، یک شرکت مواد باتری از کره جنوبی، ۲۴ درصد رشد کرد.

Sam Adham، رئیس بخش مواد باتری در شرکت مشاورهCRU Group، گفت که این تعرفه ضربه‌ای به تولیدکنندگان باتری خواهد بود. او اظهار داشت که تعرفه ۱۶۰ درصدی معادل ۷ دلار هزینه اضافی به ازای هر کیلووات-ساعت در یک سلول باتری متوسط خودروی الکتریکی است که برابر با یک پنجم اعتبارات مالیاتی تولید باتری است که از قانون کاهش تورم (Inflation Reduction Act) نشأت گرفته و در لایحه بودجه رئیس‌جمهور دونالد ترامپ نیز باقی مانده است.

Adham گفت: «این موضوع اساساً سود یک یا دو فصل کامل را برای تولیدکنندگان باتری کره‌ای از بین می‌برد.»

شرکت تسلا (Tesla Inc) و تأمین‌کننده اصلی باتری آن، شرکت پاناسونیک (Panasonic Inc) ژاپن، از جمله شرکت‌هایی بودند که برای جلوگیری از این تعرفه‌های جدید تلاش می‌کردند و استدلال می‌کردند که به واردات گرافیت چینی وابسته هستند، زیرا صنعت داخلی به اندازه کافی برای تأمین استانداردهای کیفی و حجم مورد نیاز این خودروساز توسعه نیافته است. سهام تسلا روز پنجشنبه تا ۰.۷ درصد کاهش یافت.

گرافیت یک ماده خام کلیدی است که برای ساخت آند باتری‌ها استفاده می‌شود و طبق گزارش BloombergNEF، سال گذشته نزدیک به ۱۸۰,۰۰۰ تن متریک محصولات گرافیتی به ایالات متحده وارد شده که حدود دو سوم این محموله‌ها از چین بوده است.

چین بر ظرفیت فرآوری گرافیت تسلط دارد و آژانس بین‌المللی انرژی (IEA) در گزارشی در ماه می، این ماده را یکی از آسیب‌پذیرترین مواد در برابر ریسک‌های بالقوه عرضه خوانده و اعلام کرده که «نیازمند تلاش‌های فوری برای تنوع‌بخشی» است.

به گفتهIEA، انتظار می‌رود گرافیت در میان‌مدت همچنان رایج‌ترین ماده آند برای انواع باتری‌های لیتیوم-یون باقی بماند و پیش‌بینی می‌شود سیلیکون تنها از سال ۲۰۳۰ شروع به گرفتن سهم بازار آن کند.

وزارت بازرگانی روز پنجشنبه در سندی، تصمیم اولیه خود مبنی بر تأیید عوارض ضد دامپینگ را صادر کرد و اعلام نمود که تصمیم نهایی تا ۵ دسامبر اعلام خواهد شد.

Jon Jacobs، مدیر ارشد بازرگانی شرکت Westwater Resources Inc که در حال ساخت یک کارخانه گرافیت در آلاباما است، گفت: «این حکم تعرفه‌ای، شفافیت سیاستی و سیگنال‌های بازاری مورد نیاز برای تسریع تولید داخلی گرافیت را فراهم می‌کند. Jacobs افزود کهWestwater، که با شرکت Stellantis NV (مالک جیپ) و شرکت SK On Co کره جنوبی قرارداد دارد، با راه‌اندازی فاز اول در سال آینده، ظرفیت تولید ۱۲,۵۰۰ تن متریک خواهد داشت و قصد دارد تا سال ۲۰۲۸ ظرفیت خود را به ۵۰,۰۰۰ تن در سال افزایش دهد.

سهام Westwater روز پنجشنبه ۱۵ درصد افزایش یافت. سهام شرکت‌های کانادایی گرافیت Nouveau Monde Graphite Inc و Northern Graphite Corp نیز با انتشار خبر این تعرفه، جهش کردند.

تحلیلگران Roth Capital Partners در یادداشتی در روز چهارشنبه گفتند: «تعیین نرخ ضد دامپینگ می‌تواند بر ساختار هزینه تأمین‌کنندگان باتری مانند Fluence Energy Inc و Enphase Energy Incتأثیر بگذارد.» سهام Fluence با ۰.۴ درصد کاهش و سهام Enphase با ۰.7 درصد کاهش بسته شد.

عوارض اضافی بر باتری‌ها، فشارهای پیش روی صنعت انرژی‌های تجدیدپذیر را افزایش خواهد داد. در حالی که ذخیره‌سازی انرژی، مشوق‌های مالیاتی کلیدی را در لایحه بودجه ترامپ حفظ کرد، قوانین وزارت خزانه‌داری که استفاده از سلول‌های چینی را محدود می‌کند، رعایت الزامات را برای بسیاری از توسعه‌دهندگان پیچیده می‌سازد. به گفتهWood Mackenzie، ریسک‌ها و هزینه‌های زنجیره تأمین، سرعت رشد ذخیره‌سازی در شبکه برق ایالات متحده را کاهش خواهد داد.

تحلیل و جمع‌بندی

تحلیل داده‌ها و اطلاعات کلیدی

برای درک بهتر ابعاد کمی گزارش، داده‌های اصلی در جداول زیر خلاصه شده‌اند.

جدول ۱: خلاصه داده‌های کلیدی تعرفه و واردات گرافیت

 

جدول ۲: واکنش بازار سهام به خبر تعرفه (تغییرات ذکر شده در گزارش)

این داده‌ها به وضوح نشان می‌دهند که بازار چگونه به این تصمیم واکنش نشان داده است: سرمایه‌گذاران به سمت تولیدکنندگان غیرچینی هجوم برده‌اند و شرکت‌های وابسته به زنجیره تأمین چین (خودروسازان و تأمین‌کنندگان باتری) با افت ارزش سهام و افزایش ریسک مواجه شده‌اند.

تحلیل کمّی

تأثیر مستقیم بر قیمت و هزینه: تعرفه ۱۶۰ درصدی، قیمت گرافیت چینی را در بازار آمریکا به شدت غیررقابتی می‌کند. افزایش هزینه ۷ دلاری به ازای هر کیلووات-ساعت، بخش قابل توجهی (حدود یک پنجم) از یارانه‌های قانون کاهش تورم (IRA) را خنثی می‌کند و هزینه تمام‌شده باتری را بین ۱۰ تا ۱۵ درصد افزایش می‌دهد. این امر به طور مستقیم به مصرف‌کننده نهایی منتقل خواهد شد و قیمت خودروهای الکتریکی را افزایش می‌دهد.

عدم توازن عرضه و تقاضا: ایالات متحده در سال گذشته حدود ۱۸۰,۰۰۰ تن گرافیت وارد کرده که نزدیک به ۱۲۰,۰۰۰ تن آن از چین تأمین شده است. در مقابل، ظرفیت تولید داخلی و متحدان آمریکا در کوتاه‌مدت بسیار محدود است. برای مثال، شرکت Westwater Resources در فاز اول تنها ۱۲,۵۰۰ تن تولید خواهد کرد و تنها معدن فعال در آمریکای شمالی (متعلق به Northern Graphite در کبک) قصد دارد تولید خود را به ۲۵,۰۰۰ تن در سال برساند. این شکاف عظیم بین عرضه داخلی و تقاضا، بازار را در کوتاه‌مدت و میان‌مدت با کمبود و قیمت‌های بالا مواجه خواهد کرد. پیش‌بینی می‌شود تقاضای گرافیت در آمریکا تا سال ۲۰۳۴ بیش از ۶۰۰ درصد افزایش یابد.

واکنش بازار و قیمت‌گذاری آتی: جهش سهام شرکت‌های استرالیایی و کانادایی نشان‌دهنده انتظارات بازار برای افزایش شدید تقاضا برای گرافیت غیرچینی است. این امر منجر به عقد قراردادهای خرید بلندمدت (off-take agreements) با قیمت‌های بالاتر برای پروژه‌های در حال توسعه در آمریکای شمالی، استرالیا و آفریقا خواهد شد. در حالی که قیمت گرافیت در بازار چین ممکن است به دلیل مازاد عرضه داخلی پایین بماند، قیمت در بازارهای غربی به دلیل ریسک ژئوپلیتیک و هزینه‌های بالاتر تولید، به طور قابل توجهی افزایش خواهد یافت.

تحلیل کیفی و ژئوپلیتیک

جنگ سرد فناوری و مواد معدنی: این اقدام در راستای سیاست‌های کلان ایالات متحده برای مقابله با سلطه چین بر زنجیره‌های تأمین استراتژیک قرار دارد. مشابه محدودیت‌های اعمال شده بر نیمه‌هادی‌ها، این تعرفه نیز با هدف تقویت امنیت ملی و صنعتی آمریکا و کاهش اهرم فشار پکن طراحی شده است. چین پیش از این نیز با وضع کنترل‌های صادراتی بر گرافیت (از دسامبر ۲۰۲۳) و فلزات دیگر مانند گالیم و ژرمانیم، از این اهرم استفاده کرده است. این تعرفه می‌تواند به اقدامات تلافی‌جویانه شدیدتر از سوی پکن منجر شود.

قانون کاهش تورم (IRA) به عنوان شمشیر دو لبه: این تعرفه، اهداف قانون کاهش تورم برای بومی‌سازی زنجیره تأمین را تقویت می‌کند. با این حال، همانطور که تسلا و پاناسونیک هشدار داده‌اند، صنعت داخلی هنوز آماده پاسخگویی به تقاضا نیست. این تضاد، دولت آمریکا را در موقعیت دشواری قرار می‌دهد: حمایت از صنعت نوپای داخلی با ریسک فلج کردن صنایع بزرگتر و حیاتی‌تر (مانند خودروسازی) در کوتاه‌مدت.

ریسک‌های اجرایی و توسعه منابع جایگزین: توسعه معادن و کارخانه‌های فرآوری گرافیت فرآیندی زمان‌بر (معمولاً ۵ تا ۱۰ سال)، پرهزینه و با ریسک‌های زیست‌محیطی همراه است. شرکت‌های غربی برای رقابت با تولیدکنندگان چینی که از یارانه‌های دولتی و هزینه‌های پایین‌تر نیروی کار و انرژی بهره‌مند هستند، با چالش‌های جدی روبرو هستند. موفقیت استراتژی آمریکا به توانایی این شرکت‌ها برای جذب سرمایه و اجرای موفق پروژه‌ها بستگی دارد.

تحلیل سناریو

سناریوی اول (خوش‌بینانه): تسریع موفقیت‌آمیز بومی‌سازی

شرح: با حمایت تعرفه‌ها و یارانه‌های IRA، سرمایه‌گذاری در پروژه‌های گرافیت در آمریکا، کانادا، استرالیا و سایر کشورهای متحد تسریع می‌شود. شرکت‌هایی مانند Westwater و Nouveau Monde به سرعت به ظرفیت تولید می‌رسند. نوآوری‌های فناورانه (مانند افزایش بازدهی بازیافت یا توسعه آندهای سیلیکونی) وابستگی به گرافیت را کاهش می‌دهد.

پیامد برای بازار: پس از یک دوره کوتاه افزایش قیمت (۱ تا ۳ سال)، عرضه غیرچینی افزایش یافته و قیمت‌ها تثبیت می‌شود. زنجیره تأمین غربی امن‌تر و پایدارتر می‌شود و وابستگی به چین کاهش می‌یابد.

سناریوی دوم (بدبینانه): جنگ تجاری تمام‌عیار و اختلال در زنجیره تأمین

شرح: چین در پاسخ، صادرات گرافیت و سایر مواد حیاتی را به طور کامل ممنوع یا به شدت محدود می‌کند. پروژه‌های غربی با تأخیر، افزایش هزینه و مشکلات فنی مواجه می‌شوند. تولیدکنندگان باتری و خودرو قادر به تأمین مواد اولیه مورد نیاز خود نیستند.

تأثیر بر بازار: قیمت باتری و خودروهای الکتریکی به شدت افزایش می‌یابد. تولید در کارخانه‌های آمریکایی متوقف یا کند می‌شود. اهداف گذار به انرژی پاک به تعویق می‌افتد و شرکت‌های غربی مجبور به لابی برای لغو تعرفه‌ها یا انتقال تولید به خارج از آمریکا می‌شوند. این سناریو به یک بحران جدی در صنعت خودروسازی و انرژی منجر می‌شود.

سناریوی سوم (ادامه وضع موجود - محتمل‌ترین سناریو): گذار پرهزینه و آهسته

شرح: بازار برای چندین سال با قیمت‌های بالا و کمبود عرضه مواجه خواهد بود. تولیدکنندگان غربی به آرامی ظرفیت خود را افزایش می‌دهند، اما نمی‌توانند به طور کامل جایگزین چین شوند. بازار دوگانه تثبیت می‌شود و شرکت‌ها با پیچیدگی‌های مدیریت دو زنجیره تأمین متفاوت دست و پنجه نرم می‌کنند.

ریسک‌ها و فرصت‌ها

ریسک‌ها: نوسانات شدید قیمت، حاشیه سود پایین برای مصرف‌کنندگان، و ریسک دائمی تشدید تنش‌های ژئوپلیتیک.

فرصت‌ها: فرصت‌های سرمایه‌گذاری جذاب در شرکت‌های معدنی و فرآوری اولیه در حوزه‌های قضایی امن. فرصت برای شرکت‌های فعال در زمینه بازیافت باتری و فناوری‌های جایگزین آند. سرمایه‌گذاران صبور و مقاوم در برابر ریسک می‌توانند بازدهی بالایی کسب کنند.

تحلیل از دیدگاه ذی‌نفعان مختلف

تولیدکنندگان گرافیت آمریکای شمالی و متحدان(Westwater, Northern Graphite): برندگان اصلی. این تعرفه یک سپر حمایتی قدرتمند برای آنها ایجاد می‌کند، سرمایه‌گذاری را جذب کرده و قیمت محصولاتشان را افزایش می‌دهد.

تولیدکنندگان گرافیت چین: بازندگان در بازار آمریکا. آنها یک بازار صادراتی مهم را از دست می‌دهند، اما همچنان بر بازار جهانی تسلط خواهند داشت و ممکن است از افزایش قیمت‌های جهانی سود ببرند.

تولیدکنندگان باتری(Panasonic, SK On, Posco): بازندگان اصلی. آنها بین الزامات IRA برای تأمین داخلی و وابستگی تاریخی به چین گیر افتاده‌اند. حاشیه سود آنها به شدت کاهش می‌یابد.

خودروسازان(Tesla, Stellantis): بازندگان در کوتاه‌مدت. آنها با افزایش هزینه و اختلال در زنجیره تأمین مواجه هستند که می‌تواند برنامه‌های تولید و قیمت‌گذاری آنها را مختل کند.

دولت ایالات متحده: یک پیروزی ژئوپلیتیک با هزینه اقتصادی. دولت به هدف استراتژیک خود برای مقابله با چین نزدیک‌تر می‌شود، اما ریسک کند شدن اهداف داخلی خود در زمینه انرژی پاک و افزایش قیمت برای مصرف‌کنندگان را می‌پذیرد.

سرمایه‌گذاران: وضعیت برای آنها ترکیبی است. ریسک برای سرمایه‌گذاری‌های موجود در صنایع مصرف‌کننده (خودرو، باتری) افزایش می‌یابد، اما فرصت‌های جدید و پربازده‌ای در بخش معدن و مواد اولیه ایجاد می‌شود.

جمع‌بندی

تصمیم وزارت بازرگانی آمریکا برای اعمال تعرفه ۹۳.۵ درصدی بر گرافیت چینی، یک نقطه عطف در بازار مواد معدنی حیاتی است. این اقدام، فراتر از یک مناقشه تجاری، نشان‌دهنده تعمیق شکاف ژئوپلیتیک و تلاش غرب برای بازسازی زنجیره‌های تأمین استراتژیک است. اگرچه این سیاست در بلندمدت می‌تواند به ایجاد یک صنعت داخلی امن و پایدار کمک کند، اما در کوتاه‌مدت و میان‌مدت، بازار را با عدم قطعیت، افزایش هزینه‌ها و ریسک اختلال مواجه خواهد کرد. موفقیت این استراتژی به اجرای سریع و کارآمد پروژه‌های جایگزین و مدیریت پیامدهای اقتصادی آن بر صنایع کلیدی بستگی دارد.

توصیه‌های عملی برای سرمایه‌گذاران و مصرف‌کنندگان صنعتی

برای سرمایه‌گذاران

تمرکز بر تولیدکنندگان غیرچینی: شرکت‌های معدنی و فرآوری گرافیت در حوزه‌های قضایی باثبات مانند کانادا، استرالیا و حتی پروژه‌های نوپا در آمریکا، پتانسیل رشد قابل توجهی دارند. به ترازنامه مالی، تیم مدیریتی و پیشرفت پروژه‌های آنها دقت کنید.

سرمایه‌گذاری در فناوری‌های جایگزین: تخصیص بخشی از پورتفولیو به شرکت‌های فعال در زمینه توسعه آندهای سیلیکونی، باتری‌های حالت جامد و بازیافت باتری می‌تواند ریسک وابستگی به یک کامودیتی خاص را کاهش دهد.

مدیریت ریسک ژئوپلیتیک: به دقت تحولات روابط آمریکا و چین را رصد کنید. هرگونه تشدید تنش یا اقدام تلافی‌جویانه می‌تواند نوسانات شدیدی در بازار ایجاد کند.

برای مصرف‌کنندگان صنعتی (خودروسازان، تولیدکنندگان باتری و انرژی)

تضمین قراردادهای بلندمدت: فوراً برای عقد قراردادهای خرید (off-take agreements) با پروژه‌های گرافیت غیرچینی اقدام کنید، حتی اگر قیمت اولیه بالاتر باشد. این کار امنیت تأمین شما را در آینده تضمین می‌کند.

تنوع‌بخشی حداکثری: تنها به یک یا دو تأمین‌کننده یا منطقه جغرافیایی متکی نباشید. زنجیره تأمین خود را در چندین کشور و با چندین شرکت متنوع سازید.

سرمایه‌گذاری در تحقیق و توسعه(R&D): تحقیقات داخلی برای کاهش وابستگی به گرافیت یا استفاده بهینه‌تر از آن را تسریع کنید. همکاری با استارت‌آپ‌های فناوری در این حوزه می‌تواند مزیت رقابتی ایجاد کند.

لابی‌گری و تعامل با دولت: با دولت برای دریافت حمایت‌های مالی یا معافیت‌های موقت جهت کاهش فشار هزینه‌ها در دوره گذار، تعامل فعال داشته باشید.

 نکات کلیدی برای مدیران سرمایه‌گذاری

تشدید جنگ تجاری در حوزه مواد معدنی حیاتی: این تعرفه صرفاً یک اقدام تجاری نیست، بلکه بخشی از یک استراتژی ژئوپلیتیک گسترده‌تر ایالات متحده برای کاهش وابستگی به چین در زنجیره تأمین فناوری‌های پاک (به‌ویژه خودروهای الکتریکی) است. این اقدام ریسک‌های تقابلی از سوی چین (مانند تشدید کنترل‌های صادراتی) را افزایش می‌دهد و بازار جهانی کامودیتی‌ها را به سمت منطقه‌ای شدن و افزایش هزینه‌ها سوق می‌دهد.

ایجاد بازار دوگانه(Bifurcated Market): تعرفه‌ها یک بازار دوگانه برای گرافیت ایجاد خواهند کرد: یک بازار IRA-compliant (منطبق با قانون کاهش تورم) در آمریکای شمالی با قیمت‌های بالاتر، و یک بازار جهانی تحت سلطه چین با قیمت‌های پایین‌تر. این امر فرصت‌های سرمایه‌گذاری قابل توجهی در شرکت‌های معدنی و فرآوری غربی ایجاد می‌کند، اما همزمان ریسک هزینه و تأمین را برای مصرف‌کنندگان نهایی (خودروسازان و تولیدکنندگان باتری) افزایش می‌دهد.

فشار بر حاشیه سود و کندی گذار به انرژی پاک: افزایش هزینه ۷ دلاری به ازای هر کیلووات-ساعت، سودآوری تولیدکنندگان باتری (به‌ویژه شرکت‌های کره‌ای و ژاپنی) و خودروسازان را به شدت تحت فشار قرار می‌دهد. این افزایش هزینه می‌تواند سرعت پذیرش خودروهای الکتریکی و پروژه‌های ذخیره‌سازی انرژی در آمریکا را کند کرده و دستیابی به اهداف اقلیمی این کشور را با چالش مواجه سازد.