از معدن تا بندر: BHP Copper SA تلاش خود را برای پایداری تثبیت می‌کند

در ماه ژوئن، شرکت BHP Copper SA اعلام کرد که بخش بزرگی از عملیات "از معدن تا بندر" (pit-to-port) خود را از طریق همکاری با اپراتور حمل‌ونقل ریلی، Aurizon، به ریل منتقل خواهد کرد.

با توجه به گذار انرژی و پیشرفت‌های فناورانه متعاقب آن، جهان بیش از هر زمان دیگری به مس نیاز دارد. تقاضا در بالاترین سطح تاریخی خود قرار دارد و بر اساس پیش‌بینی‌ها، در آینده‌ای قابل پیش‌بینی نیز در همین سطح باقی خواهد ماند.

اینجاست که استرالیا می‌تواند نقشی کلیدی ایفا کند. اما استرالیا با وجود اینکه حدود ۱۳ درصد از ذخایر جهانی مس را در اختیار دارد و تنها از شیلی عقب‌تر است، در سال ۲۰۲۳ تنها ۴ درصد از تولید جهانی را به خود اختصاص داد و در رتبه هشتم قرار گرفت.

شاید با درک این عدم توازن بود که BHP با خرید شرکت OZ Minerals در استرالیای جنوبی به مبلغ ۹.۷ میلیارد دلار استرالیا (۶.۴ میلیارد دلار آمریکا) در اواسط سال ۲۰۲۳، تعهدی قاطع به بخش معدن‌کاری مس این کشور نشان داد.

این خرید باعث شد BHP مالکیت کامل معدن Prominent Hill را که به گفته این شرکت دارای یکی از بالاترین عیارهای کنسانتره مس در جهان است، و همچنین معدن مس-طلای Carrapateena در استرالیای جنوبی را به همراه تعدادی دیگر از پروژه‌های مس و نیکل در سواحل غربی به دست آورد.

در آن زمان، Edgar Basto، مدیر ارشد عملیاتBHP، گفت که این معامله به ایجاد فرصت‌ها کمک خواهد کرد. او اظهار داشت: استرالیای جنوبی پتانسیل تبدیل شدن به یک تأمین‌کننده بزرگ مس برای پاسخگویی به تقاضای روزافزون جهانی را دارد... ما مشتاقانه منتظر شکوفا کردن پتانسیل کارکنان خود و استعدادهای ترکیبی آن‌ها هستیم.

Mike Henry، مدیرعاملBHP، افزود که این معامله گزینه‌هایی برای رشد فراهم می‌کند، استعداد و نوآوری جدیدی برای بهره‌برداری پایدار از این منابع به ارمغان می‌آورد و برای سهامداران و جوامع ارزش‌آفرینی می‌کند.

سرمایه‌گذاری در مس استرالیای جنوبی

در هفته‌ها و ماه‌های بعد، BHP Copper South Australia مجموعه‌ای از اقدامات را با هدف تثبیت جایگاه خود در صنعت مس منطقه اعلام کرد؛ منطقه‌ای که برخی از مهم‌ترین ذخایر مس، طلا و اورانیوم جهان را در خود جای داده است.

این اقدامات شامل برنامه‌هایی برای گسترش تأسیسات پالایش مس در Olympic Dam و افزایش فعالیت‌های اکتشافی در Oak Dam بود تا به BHP کمک کند «منبع را بهتر تعریف کرده» و در نهایت در مورد آینده فعالیت‌های توسعه‌ای خود تصمیم‌گیری کند.

اخیراً، BHP Copper با اشاره به تعهد قبلی خود به پایداری، اعلام کرد که چهار قرارداد با بزرگ‌ترین اپراتور حمل‌ونقل ریلی استرالیا، Aurizon، امضا کرده است و آن را مهم‌ترین توافق لجستیکی این شرکت از زمان تأسیس خود خواند. این همکاری ۱۵ ساله با ارزش تقریبی ۱.۵ میلیارد دلار استرالیا، یکپارچه‌سازی کامل قابلیت‌های لجستیک ریلی، جاده‌ای و بندری را به همراه خواهد داشت.

Andrew Harding، مدیرعامل و مدیر اجراییAurizon، می‌گوید که این شرکت مسئول کل زنجیره تأمین حمل‌ونقل، از جمله حمل ریلی، حمل‌ونقل جاده‌ای، مدیریت ترمینال، مدیریت بندر و خدمات بارگیری و تخلیه (stevedoring) خواهد بود.

از معدن تا بندر و از جاده به ریل

با این حال، تأکید بر انتقال حمل‌ونقل جاده‌ای به ریل در صورت امکان است.

BHP Copper می‌گوید که حمل‌ونقل کنسانتره و کاتد مس از معادنOlympic Dam، Carrapateena و Prominent Hill و همچنین سایر محموله‌های ورودی، به ریل منتقل خواهد شد و بین یک ترمینال جدید در نزدیکی منطقه معدنی Pimba و Port Adelaide انجام می‌شود.

حمل‌ونقل جاده‌ای بین هر دو معدن و Pimba توسط تأمین‌کننده حمل‌ونقل فعلیBHP، یعنی Symons Clark Logistics (SCL)، از طریق یک قرارداد فرعی با Aurizon انجام خواهد شد.

Harding می‌گوید: وظیفه لجستیکی کلی Aurizon حدود ۱.۳ میلیون تن در سال است که به عملیات معدنی و پالایشگاهی/ذوب در... [این] معادن خدمات‌رسانی می‌کند.

ورودی‌های معادن که عمدتاً در ترمینال موجود Aurizon درPort Adelaide، اسکله ۲۹، تجمیع می‌شوند، به طول ۵۰۰ کیلومتر به سمت شمال و به ترمینال بین‌وجهی (intermodal) جدید در Pimba حمل ریلی خواهند شد و سپس از طریق جاده به سه مجموعه معدنی تحویل داده می‌شوند. کنسانتره و کاتد مس تولید شده در معادن، این مسیر را به صورت معکوس طی خواهند کرد.

در پاسخ به این سؤال که آیا این توافق‌نامه نیازمند سرمایه‌گذاری عمده در زیرساخت‌ها است، Harding می‌گوید Aurizon از دارایی‌ها و زیرساخت‌های موجود، از جمله کسب‌وکار One Rail که در سال ۲۰۲۲ خریداری کرد و خرید سال ۲۰۲۴ خود یعنیFlinders Logistics، استفاده خواهد کرد که منجر به «یک راه‌حل کارآمد از نظر سرمایه» می‌شود.

کل سرمایه‌گذاری حدود ۱۰۰ میلیون دلار استرالیا است که بزرگ‌ترین سرمایه‌گذاری منفرد با ارزش تقریبی ۴۰ میلیون دلار استرالیا در [یک] ترمینال بین‌وجهی جدید در Pimba خواهد بود.

این ترمینال قرار است در مجاورت کریدور ریلی ملی موجود که توسط Australian Track Corporation اداره می‌شود، قرار گیرد. این بدان معناست که عملکرد لجستیکیBHP Copper، در ترکیب با اسکله Aurizon۲۹، از اتصال تقریباً مستقیم ریلی در هر دو انتها بهره‌مند خواهد شد.

Harding می‌گوید: «مدل هاب و اسپوک (hub and spoke) Aurizon که شامل ناوگان جاده‌ای کارآمد SCL برای تحویل در «مایل اول» و «مایل آخر» به هاب‌های مرکزی Port Adelaide و ترمینال Pimba است، و همچنین قطارهای باری مدرن برای مسافت‌های طولانی، بهترین رویه در حمل‌ونقل زمینی محموله‌های فله را نشان می‌دهد.

با وجود نوسانات شدید در عرضه و تقاضای جهانی، یک ملاحظه مهم در این توافق، مقیاس‌پذیری برای پاسخ به موفقیت BHP در منطقه بود.

Harding می‌گوید Aurizon می‌تواند با افزودن ناوگان ریلی اضافی، لکوموتیو و واگن، به وظیفه حمل، و با استفاده از ظرفیت موجود در زیرساخت‌های ریلی، حجم‌ها را افزایش دهد: «به همین ترتیب، ترمینال بین‌وجهی Pimba برای توسعه و پشتیبانی از مشتری طراحی خواهد شد.

لجستیک ایمن و پایدار

علاوه بر یک مدل لجستیکی کارآمدتر و مقرون‌به‌صرفه‌تر، شاید ایمنی و پایداری بیشترین چیزی است که BHP Copper نسبت به آن اشتیاق دارد. به هر حال، مدیرعامل BHP هنگام اعلام این همکاری گفت که این توافق به طور پایدار منابع را آزاد خواهد کرد.

Harding توضیح می‌دهد: با انتقال اکثریت حجم‌های BHP از جاده به ریل، ما تردد کامیون‌ها در جاده‌های استرالیای جنوبی را سالانه حدود ۱۳ میلیون کیلومتر کاهش خواهیم داد.

او می‌گوید که این معادل حدود ۱۱۵۰۰ تردد کامیون است و به کاهش انتشار کربن به میزان تخمینی ۲۰ هزار تن در سال کمک می‌کند. Aurizon استدلال می‌کند که این امر همچنین ایمنی جاده‌ای منطقه‌ای را بهبود بخشیده و تراکم را کاهش می‌دهد.

این شرکت، که حمل‌ونقل ریلی را در سراسر قاره، با مسافت‌هایی تا ۳۰۰۰ کیلومتر، انجام می‌دهد، می‌گوید راه‌حل‌های ریلی می‌توانند به کربن‌زدایی زنجیره‌های تأمین کمک کرده و همزمان ایمنی و نتایج اجتماعی را بهبود بخشند.

Harding نتیجه‌گیری می‌کند: ریل ایمن‌ترین و سازگارترین راه با محیط‌زیست برای حمل‌ونقل محموله‌های فله، به‌ویژه در مسافت‌های طولانی است. اینجاست که ریل برتری دارد.

بر اساس گزارش دولت استرالیا، در سال ۲۰۲۴، تقریباً ۳۲ هزار کیلومتر خط راه‌آهن باز در استرالیا وجود داشته است و این شبکه نزدیک به دو برابر حجم باری را که از طریق جاده حمل می‌شود، جابجا کرده است (به ترتیب تقریباً ۴۴۸ میلیارد تن-کیلومتر در مقایسه با حدود ۲۴۹ میلیارد تن-کیلومتر).

شبکه ریلی استرالیا نقشی حیاتی و رو به رشد در موفقیت اقتصادی این کشور و تلاش جهانی برای کربن‌زدایی ایفا می‌کند. با توجه به انتظار رشد تقاضا برای مس، تمایل BHP Copper SA برای حمل از طریق ریل نیز افزایش خواهد یافت که احتمالاً نشان‌دهنده یک اشتیاق گسترده‌تر در صنعت است.

با توجه به اینکه دولت استرالیای غربی به دنبال بازگرداندن شبکه حمل‌ونقل ریلی باری خود به مالکیت عمومی پس از ۲۵ سال خصوصی‌سازی است و نقش حیاتی آن در اقتصاد را به رسمیت می‌شناسد. و غول‌های صنعتی مانند BHP فعالانه به دنبال تغییر به سمت ریل هستند، به نظر می‌رسد که دوران حمل‌ونقل جاده‌ای در مقیاس بزرگ به پایان خود نزدیک می‌شود.

تحلیل و جمع‌بندی

جدول زیر سرمایه‌گذاری‌ها و اهداف استراتژیک BHP را در استرالیای جنوبی خلاصه می‌کند.

این جدول به وضوح نشان می‌دهد که BHP سرمایه‌گذاری سنگینی در افزایش تولید مس و بهینه‌سازی زنجیره تأمین خود در استرالیای جنوبی انجام داده است. انتقال به حمل‌ونقل ریلی نه تنها یک تصمیم اقتصادی، بلکه یک اقدام استراتژیک در راستای اهداف پایداری (ESG) است که به کاهش ردپای کربنی و افزایش ایمنی کمک می‌کند.

تحلیل کمّی

روندهای قیمتی: بازار مس در سال ۲۰۲۵ با نوسانات قابل توجهی همراه بوده است. عواملی مانند سیاست‌های تجاری، به‌ویژه اعمال تعرفه ۵۰ درصدی بر واردات مس توسط آمریکا، باعث ایجاد عدم قطعیت و افزایش قیمت‌ها در بازارهای منطقه‌ای شده است. پیش‌بینی می‌شود که قیمت مس در کوتاه‌مدت تحت تأثیر این تعرفه‌ها و بهبود تقاضا در چین، همچنان نوسانی باقی بماند. تحلیلگران Goldman Sachs پیش‌بینی قیمت مس در پایان سال ۲۰۲۵ را ۹۷۰۰ دلار به ازای هر تن حفظ کرده‌اند، اما انتظار یک افت ملایم در ماه آگوست را دارند. به طور کلی، چشم‌انداز بلندمدت به دلیل تقاضای فزاینده ناشی از گذار انرژی، صعودی باقی می‌ماند.

عرضه و تقاضا: تقاضای جهانی برای مس به دلیل نقش حیاتی آن در گذار انرژی (خودروهای برقی، انرژی‌های تجدیدپذیر و زیرساخت‌های شبکه برق) رو به افزایش است. پیش‌بینی می‌شود تقاضا تا سال ۲۰۵۰ تا ۷۰ درصد افزایش یابد. از سوی دیگر، عرضه با چالش‌هایی مانند کاهش عیار معادن، محدودیت‌های زیست‌محیطی و ناآرامی‌های کارگری در کشورهای تولیدکننده کلیدی مانند شیلی و پرو مواجه است. این عدم تعادل ساختاری بین عرضه و تقاضا، بازار را مستعد کمبود عرضه می‌کند. Wood Mackenzie  پیش‌بینی می‌کند که برای تأمین تقاضای آینده، سالانه نیاز به تأیید پروژه‌های جدید با ظرفیت مجموع ۹۰۰ هزار تن وجود دارد.

پیش‌بینی کوتاه‌مدت (6-3 ماه): در کوتاه‌مدت، بازار مس احتمالاً با نوسان همراه خواهد بود. اجرای تعرفه‌های آمریکا در آگوست ۲۰۲۵ می‌تواند باعث افزایش قیمت‌ها در بازار داخلی آمریکا و ایجاد اختلال در زنجیره‌های تأمین جهانی شود. در همین حال، بهبود تقاضا در چین می‌تواند تا حدی این فشار را تعدیل کند. انتظار می‌رود قیمت‌ها در محدوده ۹۵۰۰ تا ۱۰۵۰۰ دلار برای هر تن در بورس فلزات لندن (LME) نوسان کند.

پیش‌بینی میان‌مدت (2-1 سال): در میان‌مدت، کمبود ساختاری عرضه احتمالاً تشدید خواهد شد. پروژه‌های جدید زمان‌بر هستند و نمی‌توانند به سرعت شکاف عرضه را پر کنند. شرکت‌های بزرگ معدنی مانند BHP و Rio Tinto در حال سرمایه‌گذاری در رشد تولید هستند که این امر می‌تواند در آینده به تعادل بازار کمک کند. با این حال، پیش‌بینی می‌شود قیمت‌ها در مسیر صعودی باقی بمانند و به طور میانگین از ۱۰,۰۰۰ دلار فراتر روند.

تحلیل کیفی

نوآوری‌های معدنی: صنعت مس برای مقابله با چالش‌های زیست‌محیطی و کاهش عیار، به سمت نوآوری‌هایی مانند لیچینگ زیستی(Bioleaching)، هوش مصنوعی برای اکتشاف و بهره‌برداری، و اتوماسیون حرکت می‌کند. این فناوری‌ها به استخراج اقتصادی‌تر از ذخایر با عیار پایین و کاهش اثرات زیست‌محیطی کمک می‌کنند.

چالش‌های نیروی کار: ناآرامی‌های کارگری در کشورهای مهم تولیدکننده مس مانند شیلی و پرو همچنان یک ریسک برای عرضه جهانی محسوب می‌شود.

عوامل محیطی، اجتماعی و حاکمیتی(ESG): فشارها برای رعایت استانداردهای ESG در حال افزایش است. شرکت‌ها برای دسترسی به سرمایه و حفظ "پروانه فعالیت اجتماعی (Social License to Operate )" باید به مسائلی مانند مدیریت آب، تنوع زیستی و کاهش انتشار کربن توجه ویژه‌ای داشته باشند. اقدام BHP برای انتقال حمل‌ونقل به ریل، نمونه‌ای بارز از استراتژی‌های مبتنی بر ESG است.

تحلیل ژئوپلیتیک و ملی‌گرایی منابع

ملی‌گرایی منابع یک روند رو به رشد در سطح جهانی است که بر بازار مس تأثیر می‌گذارد. کشورها به دنبال کنترل بیشتر بر منابع استراتژیک خود هستند.

آمریکا: اعمال تعرفه ۵۰ درصدی بر واردات مس با هدف حمایت از تولید داخلی و کاهش وابستگی به واردات. این سیاست باعث افزایش قیمت‌ها در بازار داخلی آمریکا و ایجاد اختلال در زنجیره‌های تأمین جهانی شده است.

شیلی: اصلاحات در قوانین معدنی برای افزایش درآمدهای دولتی و همچنین تلاش برای ساده‌سازی فرآیندهای صدور مجوز برای مقابله با کاهش تولید. دولت شیلی همچنین سیاست‌هایی برای توسعه معادن کوچک‌مقیاس و پایدار تدوین کرده است.

استرالیا: دولت استرالیای غربی در حال مذاکره برای بازگرداندن شبکه حمل‌ونقل ریلی باری به مالکیت عمومی است تا از صنایع کلیدی حمایت کرده و زیرساخت‌ها را تقویت کند.

تأثیر بر ذی‌نفعان

تولیدکنندگان معدنی: شرکت‌هایی مانند BHP با سرمایه‌گذاری در مناطق باثبات سیاسی مانند استرالیا، ریسک‌های ژئوپلیتیکی خود را کاهش می‌دهند.

سرمایه‌گذاران بورسی: ملی‌گرایی منابع باعث افزایش ریسک سرمایه‌گذاری در برخی کشورها می‌شود، اما برای شرکت‌های فعال در مناطق باثبات، فرصت‌هایی ایجاد می‌کند.

مصرف‌کنندگان صنعتی: صنایعی مانند خودروسازان برقی و تولیدکنندگان انرژی‌های تجدیدپذیر با افزایش قیمت مواد اولیه و اختلال در زنجیره تأمین مواجه می‌شوند.

تحلیل سناریو

سناریوی اول (خوش‌بینانه): در این سناریو، تنش‌های تجاری جهانی کاهش می‌یابد و تعرفه‌های آمریکا تعدیل یا لغو می‌شوند. نوآوری‌های فناورانه به سرعت به بهره‌برداری می‌رسند و بهره‌وری را افزایش می‌دهند. پروژه‌های جدید معدنی سریع‌تر از انتظار به تولید می‌رسند. این وضعیت منجر به تثبیت یا کاهش ملایم قیمت مس و تأمین پایدارتر تقاضای جهانی خواهد شد.

سناریوی دوم (بدبینانه): تنش‌های ژئوپلیتیکی و جنگ‌های تجاری تشدید می‌شود. ملی‌گرایی منابع در کشورهای تولیدکننده اصلی افزایش یافته و منجر به محدودیت‌های صادراتی بیشتر و افزایش مالیات‌ها می‌شود. چالش‌های زیست‌محیطی و اجتماعی باعث تأخیر یا توقف پروژه‌های بزرگ می‌گردد. در این سناریو، بازار با کمبود شدید عرضه مواجه شده و قیمت مس به رکوردهای جدیدی دست خواهد یافت که گذار انرژی را با چالش جدی مواجه می‌کند.

سناریوی سوم (ادامه وضع موجود): بازار همچنان با عدم تعادل بین عرضه و تقاضا دست‌وپنجه نرم می‌کند. نوسانات قیمتی ادامه خواهد داشت و تحت تأثیر اخبار ژئوپلیتیکی و داده‌های اقتصادی کلان خواهد بود. شرکت‌ها سرمایه‌گذاری در پروژه‌های جدید و بهینه‌سازی عملیات را ادامه می‌دهند، اما این اقدامات برای پر کردن کامل شکاف عرضه کافی نیست. این سناریو برای سرمایه‌گذاران هم ریسک (ناشی از نوسانات) و هم فرصت (ناشی از روند صعودی کلی قیمت) ایجاد می‌کند.

تحلیل از دیدگاه ذی‌نفعان کلیدی

تولیدکنندگان (مانندBHP): تمرکز بر افزایش تولید در مناطق باثبات سیاسی (استرالیا)، بهینه‌سازی لجستیک برای کاهش هزینه‌ها و بهبود عملکرد ESG (مانند انتقال به ریل) و سرمایه‌گذاری در فناوری‌های نوین برای افزایش بهره‌وری.

مصرف‌کنندگان صنعتی (خودروسازان، صنایع انرژی): مواجهه با ریسک افزایش قیمت و ناپایداری عرضه. استراتژی‌های احتمالی شامل عقد قراردادهای بلندمدت، سرمایه‌گذاری مستقیم در پروژه‌های معدنی، و تحقیق و توسعه برای یافتن مواد جایگزین یا کاهش مصرف مس در محصولات است.

سرمایه‌گذاران: بازار مس به دلیل پتانسیل رشد ناشی از گذار انرژی جذاب است، اما ریسک‌های ژئوپلیتیکی و نوسانات قیمتی نیازمند تحلیل دقیق است. سرمایه‌گذاری در شرکت‌هایی با مدیریت قوی، دارایی‌های متنوع و تمرکز بر پایداری (ESG) می‌تواند ریسک را کاهش دهد.

اپراتورهای لجستیک (مانندAurizon): همکاری با غول‌های معدنی مانند BHP فرصت‌های رشد بلندمدت و درآمد پایدار ایجاد می‌کند. این شرکت‌ها با ارائه راه‌حل‌های پایدار و کارآمد، نقشی کلیدی در زنجیره ارزش کامودیتی‌ها ایفا می‌کنند.

جمع‌بندی

گزارش BHP نشان‌دهنده یک تغییر استراتژیک کلیدی در صنعت معدن است: تمرکز همزمان بر افزایش تولید برای پاسخ به تقاضای جهانی و تعهد عمیق به اصول پایداری وESG . سرمایه‌گذاری عظیم BHP در مس استرالیای جنوبی و بهینه‌سازی زنجیره لجستیک از طریق حمل‌ونقل ریلی، این شرکت را به عنوان یک بازیگر پیشرو در بازار مس آینده تثبیت می‌کند.

بازار جهانی مس در یک نقطه عطف قرار دارد. تقاضای ساختاری ناشی از گذار انرژی، چشم‌انداز بلندمدت روشنی را برای این فلز ترسیم می‌کند، اما چالش‌های عرضه، از جمله مسائل ژئوپلیتیکی و زیست‌محیطی، مسیر را پر از نوسان کرده است.

توصیه‌های کلیدی

برای سرمایه‌گذاران

پرتفوی خود را با سرمایه‌گذاری در شرکت‌های معدنی متنوع از نظر جغرافیایی و متعهد به استانداردهای بالایESG، متعادل کنید.

روندهای ژئوپلیتیکی، به‌ویژه سیاست‌های ملی‌گرایی منابع در کشورهای کلیدی را به دقت دنبال کنید.

به شرکت‌هایی که در نوآوری‌های فناورانه برای بهبود بهره‌وری و کاهش هزینه‌ها سرمایه‌گذاری می‌کنند، توجه ویژه داشته باشید.

برای مصرف‌کنندگان صنعتی

برای مدیریت ریسک قیمت، از ابزارهای پوشش ریسک (Hedging) و قراردادهای خرید بلندمدت استفاده کنید.

برای اطمینان از تأمین پایدار، همکاری‌های استراتژیک با تولیدکنندگان معتبر را بررسی کنید.

در تحقیق و توسعه برای بهینه‌سازی مصرف مس و یافتن جایگزین‌های احتمالی سرمایه‌گذاری نمایید.

در نهایت، اقدام BHP یک نقشه راه برای سایر فعالان صنعت است که نشان می‌دهد چگونه می‌توان رشد اقتصادی را با مسئولیت‌پذیری زیست‌محیطی و اجتماعی ادغام کرد و در دنیایی که به طور فزاینده‌ای به دنبال منابع پایدار است، مزیت رقابتی ایجاد نمود.