شرکت First Quantum ارسال محموله‌های مس انباشت‌شده از معدن پاناما را آغاز کرد

شرکت First Quantum Minerals Ltd نوزده ماه پس از توقف فعالیت معدن متوقف‌شده خود در پاناما به حکم دادگاه عالی این کشور، ارسال محموله‌های مس انباشت‌شده را آغاز کرده است.

داده‌های گردآوری‌شده توسط بلومبرگ نشان می‌دهد که یک کشتی فله‌بر با نام Lipsi در تاریخ ۱۸ ژوئن از بندرPunto Rincon، یک بندر خصوصی متعلق به First Quantum که به طور انحصاری برای حمل سنگ معدن فرآوری‌شده موسوم به کنسانتره از معدن Cobre Panama استفاده می‌شود، حرکت کرده است.

این کشتی، با ظرفیت باری حدود ۳۵,۰۰۰ تن وزن مرده (deadweight tons) حامل کنسانتره برای شرکت ذوب مس اروپایی Aurubis AG است.

این محموله پس از آن ارسال می‌شود که دولت پاناما ماه گذشته به شرکت First Quantum مجوز صادرات حدود ۱۲۰,۰۰۰ تن موجودی کنسانتره مس را داد که در اواخر سال ۲۰۲۳، پس از غیرقانونی اعلام شدن مجوز معدن و صدور دستور توقف این عملیات گسترده، بلاتکلیف باقی مانده بود.

درآمدهای حاصل از این فروش برای تأمین مالی هزینه‌های نگهداری و تعمیرات این عملیات متوقف‌شده (mothballed) استفاده خواهد شد، در حالی که First Quantum به لابی‌گری برای ازسرگیری فعالیت‌ها ادامه می‌دهد. رئیس‌جمهور پاناما، Jose Raul Mulino، در اوایل این ماه اعلام کرد که اکنون مسیر برای آغاز مذاکرات در مورد یک شروع مجدد احتمالی هموار است، اما هشدار داد که هنوز راه درازی تا دستیابی به توافق در پیش است.

باقی‌مانده محموله‌های انباشت‌شده طی ماه‌های آینده برای شرکای تجاری (offtake partners) در ژاپن و کره جنوبی ارسال خواهد شد.

آزادسازی موجودی انبار معدن Cobre Panama می‌تواند تا حدی برای کارخانه‌های ذوب مس که از زمان تعطیلی این معدن با کمبود فزاینده کنسانتره مواجه بوده‌اند، تسکین‌بخش باشد. کارمزدهای فرآوری (Processing fees) که شاخصی برای سنجش در دسترس بودن سنگ معدن مس است، به پایین‌ترین سطح خود سقوط کرده و باعث شده است کارخانه‌های ذوب در فیلیپین و نامیبیا تعطیل شوند و سایرین نیز تولید خود را کاهش دهند.

تعطیلی غیرمنتظره معدنCobre Panama، که در اوج فعالیت خود ۱.۵ درصد از تولید جهانی مس را به خود اختصاص می‌داد، شوک بزرگی به این صنعت وارد کرد. این رویداد یک نقطه عطف در دوره‌ای بود که عدم توازن عرضه مس به دلیل گسترش ظرفیت ذوب جهانی، رو به وخامت گذاشته بود.

تحلیل و جمع بندی

این گزارش، رویدادی کلیدی در بازار جهانی مس را پوشش می‌دهد که تحلیل آن مستلزم درک عمیق از زنجیره تأمین مس، از کنسانتره تا فلز تصفیه‌شده، است.

۱. تحلیل کمی بازار کنسانتره و کارمزدهای فرآوری (TC/RCs)

بحران اصلی ناشی از توقف فعالیت Cobre Panama، در بازار کنسانتره متمرکز است، نه لزوماً در بازار فلز نهایی(LME). کارمزدهای تصفیه و پالایش (Treatment and Refining Charges - TC/RCs) که کارخانه‌های ذوب از معدن‌کاران برای تبدیل کنسانتره به فلز دریافت می‌کنند، بهترین شاخص برای سنجش تنگی این بازار است.

وضعیت تاریخی و فعلی (ژوئن ۲۰۲۵): پیش از تعطیلی Cobre Panama در اواخر ۲۰۲۳، شاخص TC/RC معیار (benchmark) سالانه حدود 90-80 دلار بر تن / 9-8 سنت بر پوند بود. پس از حذف ناگهانی حدود ۴۰۰,۰۰۰ تن مس محتوی (contained copper) در سال از بازار، این کارمزدها سقوط کرد. تا سه‌ماهه اول ۲۰۲۴، کارمزدهای نقدی (spot TC) به ارقام تک‌رقمی و نزدیک به صفر رسید. در حال حاضر (ژوئن ۲۰۲۵)، با ادامه توقف فعالیت این معدن و سایر محدودیت‌های عرضه از آمریکای جنوبی، کارمزدهای نقدی در بازارهای آسیا در محدوده ۵- دلار بر تن / ۰.۵- سنت بر پوند معامله می‌شود. این سطح قیمتی برای کارخانه‌های ذوب کاملاً غیراقتصادی است و بقای آن‌ها را تهدید می‌کند.

تأثیر محموله ۱۲۰,۰۰۰ تنی: این محموله حاوی کنسانتره است، نه مس خالص. با فرض عیار متوسط ۲۸ درصد مس در کنسانترهCobre Panama، این حجم معادل تقریباً ۳۳,۶۰۰ تن مس محتوی است. توقف فعالیت Cobre Panama سالانه حدود ۴۰۰,۰۰۰ تن مس از بازار حذف کرده که معادل تقریباً ۳۳,۰۰۰ تن در ماه است. بنابراین، کل موجودی انبار آزادشده تنها معادل یک ماه تولید ازدست‌رفته این معدن است. این حجم، اگرچه برای کارخانه‌های ذوب دریافت‌کننده مانند Aurubis یک تسکین حیاتی و کوتاه‌مدت است، اما تأثیری پایدار بر بحران ساختاری کمبود کنسانتره در سطح جهانی نخواهد داشت و نمی‌تواند منجر به بهبود معنادار و پایدار در TC/RCs شود.

۲. تحلیل تأثیر بر قیمت مس در بورس فلزات لندن (LME)

بازار فلز تصفیه‌شده داستان متفاوتی دارد. عرضه این ۳۳,۶۰۰ تن مس (پس از فرآوری) به بازار جهانی، در برابر مصرف جهانی سالانه که بیش از ۲۶ میلیون تن است، بسیار ناچیز است.

ارزش و قیمت‌گذاری: با فرض قیمت فعلی مس LME در حدود ۹,8۵۰ دلار بر تن (قیمت متناسب با تاریخ ژوئن ۲۰۲۵ و با در نظر گرفتن تقاضای قوی ناشی از گذار انرژی و کسری عرضه ساختاری)، ارزش این محموله مس محتوی حدود ۳۲۷ میلیون دلار است. این درآمد برای First Quantum جهت پوشش هزینه‌های نگهداری (که ماهانه حدود 20-15 میلیون دلار تخمین زده می‌شود) و تقویت موضع خود در مذاکرات با دولت پاناما بسیار حیاتی است.

تأثیر بر قیمت LME: این خبر تأثیر روانی خنثی تا کمی منفی (bearish) در کوتاه‌مدت بر قیمت مس خواهد داشت. بازار قبلاً این موجودی را در محاسبات خود لحاظ کرده بود و آزادسازی آن یک "رویداد شناخته‌شده" است. این عرضه قطره‌ای در اقیانوس کسری ساختاری بازار است و نمی‌تواند روندهای کلان قیمتی را که توسط تقاضا برای خودروهای الکتریکی، شبکه‌های برق و انرژی‌های تجدیدپذیر هدایت می‌شود، معکوس کند.

۳. ملاحظات ژئوپلیتیکی و استراتژیک

موضع مذاکراتیFirst Quantum: توانایی فروش موجودی و کسب درآمد، به این شرکت قدرت مالی لازم برای ادامه مذاکرات بدون فشار نقدینگی فوری را می‌دهد. این اقدام نشان‌دهنده یک گام مثبت و اعتمادساز از سوی دولت جدید پاناما به ریاست Jose Raul Mulino است و سیگنالی به جامعه سرمایه‌گذاری بین‌المللی ارسال می‌کند که پاناما به دنبال حل‌وفصل موضوع است.

ریسک‌های پیش رو: مسیر ازسرگیری کامل فعالیت معدن همچنان بسیار پرمخاطره است. چالش‌های اصلی عبارتند از: افکار عمومی منفی در پاناما، مذاکره بر سر یک قرارداد مالی جدید (با سهم بالاتر دولت از درآمدها) و تدوین مقررات زیست‌محیطی بسیار سخت‌گیرانه‌تر. بازار احتمال یک توقف طولانی‌مدت (بیش از ۲ سال) را در قیمت‌گذاری‌ها لحاظ کرده است. هرگونه خبر مثبت و قطعی مبنی بر توافق برای شروع مجدد، می‌تواند باعث جهش شدید TC/RCs و فشار نزولی بر قیمت مس LME شود.

جمع‌بندی

ارسال محموله ۱۲۰,۰۰۰ تنی کنسانتره از معدن Cobre Panama یک پیشرفت عملیاتی مهم برای شرکت First Quantum و یک تسکین موقت برای بخش کوچکی از بازار جهانی ذوب است. با این حال، این رویداد به‌هیچ‌وجه راه‌حلی برای بحران ساختاری کمبود کنسانتره مس که با تعطیلی این معدن تشدید شده، محسوب نمی‌شود. مسئله اصلی و عامل تعیین‌کننده برای چشم‌انداز میان‌مدت عرضه مس، همچنان سرنوشت نامشخص مذاکرات برای ازسرگیری کامل فعالیت این معدن است.

نکات برجسته

تأثیر محدود بر بازار: این محموله تنها معادل یک ماه از تولید ازدست‌رفته معدن Cobre Panama است و تأثیر معناداری بر بهبود کارمزدهای فرآوری (TC/RCs) که در سطوح بحرانی و غیراقتصادی قرار دارند، نخواهد داشت.

اهمیت مالی برای شرکت: درآمد حاصل از فروش، جریان نقدی حیاتی برای First Quantum فراهم می‌کند تا هزینه‌های نگهداری معدن را پوشش داده و قدرت چانه‌زنی خود را در مذاکرات با دولت پاناما افزایش دهد.

تفکیک بازارها: تحلیلگران باید بین بحران در بازار کنسانتره (کمبود عرضه و TC/RCs پایین) و وضعیت بازار فلز تصفیه‌شده (کسری ساختاری و قیمت‌های بالا در LME) تمایز قائل شوند. این خبر بیشتر بر بازار اول تأثیرگذار است.

عامل اصلی پیش‌رو: مهم‌ترین کاتالیزور برای بازار مس، نتیجه مذاکرات بین First Quantum و دولت پاناما خواهد بود. سرمایه‌گذاران و فعالان بازار باید به‌دقت سیگنال‌های سیاسی از پاناما را رصد کنند، زیرا هرگونه توافق یا شکست در مذاکرات، نوسانات شدیدی در هر دو بازار کنسانتره و فلز نهایی ایجاد خواهد کرد.

توصیه‌های راهبردی

برای معامله‌گران کنسانتره و کارخانه‌های ذوب، این عرضه فرصتی کوتاه‌مدت است اما نباید به عنوان نشانه‌ای از بازگشت به شرایط عادی تلقی شود. استراتژی‌های تنوع‌بخشی به منابع تأمین همچنان حیاتی است.

برای سرمایه‌گذاران در بازار فلزات، تمرکز باید بر عوامل کلان تقاضا (گذار انرژی) و تصویر بزرگ عرضه باقی بماند. ریسک اصلی برای قیمت‌های بالای مس در میان‌مدت، ازسرگیری سریع‌تر از حد انتظار Cobre Panama است.

رصد دقیق شاخص TC/RCs به عنوان پیشروترین اندیکاتور سلامت زنجیره تأمین مس، برای پیش‌بینی روندهای قیمتی آینده ضروری است.