معدن گرفتار در سیلاب کنگو، جدیدترین تهدید برای عرضه جهانی مس

وضعیت یکی از مهم‌ترین معادن مس جهان، بیش از یک هفته پس از فعالیت لرزه‌ای که باعث سیل گسترده در اعماق زمین شد، همچنان در هاله‌ای از ابهام قرار دارد.

مجتمع Kamoa-Kakula متعلق به Ivanhoe Mines در جمهوری دموکراتیو کنگو یکی از منابع اصلی مس در جهان است و قرار بود امسال به سومین تأمین‌کننده بزرگ این فلز کلیدی در گذار انرژی تبدیل شود. با این حال، وضعیت کنونی آن یک راز است و پیام‌های متناقضی از سوی سهامداران اصلی آن دریافت می‌شود.

برخی اطلاعات فاش شده است: سطح آب پس از پمپاژ بالا رفته و زیرساخت‌های الکتریکی در معدن زیرزمینی Kakula آسیب دیده است. شرکای چینیIvanhoe، شرکت Zijin Mining Group Co و CITIC Metal  در حال کمک برای تأمین پمپ‌های قدرتمند هستند که می‌توانند به تخلیه آب کمک کنند.

بر اساس یادداشتی از یک تحلیلگر درCitigroup Inc، معدن آسیب‌دیده حداقل ۷۰ درصد از تولید کنونی این مجتمع را تشکیل می‌دهد. Citi اظهار داشت که سیل ممکن است عملیات زیرزمینی Kakula را حداقل تا سه ماهه چهارم متوقف کند، اما افزود که پس از تخلیه آب، تولید می‌تواند بدون هزینه قابل توجهی افزایش یابد.

Ivanhoe اعلام کرده است که کابل‌ها و لوله‌کشی‌های لازم برای پمپاژ آب از معدن آسیب دیده‌اند و این شرکت در حال همکاری با کارشناسان برای ارزیابی علت و اثر فعالیت لرزه‌ای است. کارشناسی که اوایل این هفته از محل بازدید کرده بود، اظهار داشت مقدار زیادی آب وارد معدن شده و اجازه ورود به کارگران داده نمی‌شود.

حادثه در Kamoa-Kakula و پیامدهای آن، آسیب‌پذیری ذخایر حیاتی مس جهان را برجسته می‌کند. این فلز، که در همه چیز از خودروهای برقی و شبکه‌های برق گرفته تا لوله‌های آب استفاده می‌شود، برای تلاش‌ها در جهت کربن‌زدایی اقتصاد جهانی ضروری است، با این حال بسیاری از سرمایه‌گذاران و مدیران اجرایی معادن انتظار دارند تولید آینده برای پاسخگویی به تقاضا با مشکل مواجه شود.

شوک‌های عرضه

در ۱۸ ماه گذشته، چندین شوک عرضه رخ داده است. شرکت معدنی کانادایی First Quantum Minerals Ltd مجبور شد بزرگترین معدن مس خود را در پاناما پس از اعتراضات گسترده تعطیل کند، در حالی که Anglo American Plc در میان تولیدکنندگان اصلی است که تولید خود را به دلیل مشکلات عملیاتی کاهش داده است.

این عدم اطمینان جدید در دوره‌ای از عرضه محدود مس رخ می‌دهد. با وجود اینکه جنگ تجاری  دونالد ترامپ نگرانی‌هایی را در مورد رشد جهانی دامن زده است، این فلز با تقاضای پایدار از سوی مصرف‌کننده شماره یک، چین، تقویت می‌شود.

Kamoa-Kakula در سال‌های اخیر یکی از داستان‌های موفقیت بزرگ در صنعت معدن بوده است. این معدن که توسط میلیاردرRobert Friedland، رئیس هیئت مدیرهIvanhoe، کشف شد و از زمانی که Zijin یک دهه پیش در این پروژه سرمایه‌گذاری کرد به سرعت توسعه یافت، به یکی از غنی‌ترین رگه‌های مس جهان دسترسی دارد و به کنگو کمک کرده است تا دومین تولیدکننده بزرگ این فلز شود. اکنون با بزرگترین چالش خود روبروست.

Ivanhoe در تاریخ ۲۰ می گزارش داد که دو روز قبل از آن، عملیات خود را در معدن زیرزمینی Kakula به دنبال فعالیت لرزه‌ای به طور موقت متوقف کرده است.

مالک چینی آن، Zijin، پا را فراتر گذاشت و گفت که ریزش سقف رخ داده و تولید سالانه احتمالاً تحت تأثیر قرار خواهد گرفت. Ivanhoe به سرعت این گزارش را رد کرد و گفت که هیچ مدرکی دال بر ریزش استوپ‌ها یا ستون‌های سازه‌ای وجود ندارد. این شرکت اظهار داشت که تأثیر بالقوه بر تولید تنها پس از تکمیل یک بررسی کامل مشخص خواهد شد.

اما، ظرف چند روز،Ivanhoe  پیش‌بینی تولید سال ۲۰۲۵ خود را برای Kamoa-Kakula که بین ۵۲۰,۰۰۰ تن تا ۵۸۰,۰۰۰ تن بود، پس گرفت.

با توجه به اطلاعات محدود موجود، تحلیلگران تخمین زده‌اند که ۸۴,۰۰۰ تا ۲۷۵,۰۰۰ تن از تولید مس ممکن است امسال از دست برود. این امر به طور بالقوه بخش قابل توجهی از مازاد جهانی ۲۸۹,۰۰۰ تنی پیش‌بینی شده برای امسال توسط گروه بین المللی مطالعات مس را از بین خواهد برد.

شرکت Goldman Sachs Group Inc در یادداشتی در روز پنجشنبه اظهار داشت: عدم اطمینان زیادی در مورد زمان از سرگیری عملیات و میزان بازسازی یا بازطراحی معدن که ممکن است لازم باشد، وجود دارد.

در حال حاضر، تأسیسات کنسانتره‌سازی Kakula می‌توانند ذخایر قابل توجهی از مواد معدنی سطحی را فرآوری کنند، که به این معنی است که هیچ وقفه فوری در عرضه رخ نداده است.

در بیانیه‌ای در روز دوشنبه، Ivanhoe اعلام کرد که در حال پمپاژ ۱,۰۰۰ لیتر (۲۶۴ گالن) آب در هر ثانیه از بخش غربی کم‌عمق‌تر معدن زیرزمینی است، اما تیم آن در تلاش است تا این میزان را به بالای ۳,۰۰۰ لیتر افزایش دهد تا سطح آب را تثبیت کند. Ivanhoe به بخش شرقی معدن، جایی که Zijin آسیب ساختاری را گزارش کرده بود، اشاره‌ای نکرد.

Ivanhoe اعلام کرده است که عملیات زیرزمینی و فرآوری Kamoa در این مجتمع به طور عادی ادامه دارد و زیرساخت‌های سطحی Kakula تحت تأثیر قرار نگرفته است.

Zijin و Ivanhoe هر دو ۳۹.۶ درصد از Kamoa-Kakula را در اختیار دارند، در حالی که دولت کنگو ۲۰ درصد سهام را داراست. Zijin همچنین بیش از ۱۰ درصد از Ivanhoe را در اختیار دارد و CITIC بزرگترین سهامدار این شرکت معدنی کانادایی است.

تحلیل و جمع‌بندی

گزارش حاضر، وضعیت بحرانی مجتمع معدنی Kamoa-Kakula در جمهوری دموکراتیو کنگو را پس از وقوع سیل ناشی از فعالیت لرزه‌ای تشریح می‌کند. این حادثه، که در تاریخ ۱۸ می ۲۰۲۵ رخ داده و در تاریخ ۲۰ می توسط Ivanhoe گزارش شده است، در زمانی حساس برای بازار جهانی مس اتفاق افتاده و پیامدهای قابل توجهی برای عرضه و قیمت این فلز حیاتی دارد.

۱. وضعیت کنونی بازار مس و اهمیت Kamoa-Kakula

در تاریخ 30 می ۲۰۲۵، قیمت مس در بورس فلزات لندن (LME) در  قیمت حدود 10400 دلار به ازای هر تن متریک بسته شد که نشان‌دهنده تقاضای قوی و نگرانی‌های مداوم در مورد عرضه است. مجتمع Kamoa-Kakula، که قرار بود در سال ۲۰۲۵ به سومین تأمین‌کننده بزرگ مس در جهان تبدیل شود، نقش محوری در توازن عرضه جهانی ایفا می‌کند. این معدن، که حداقل ۷۰ درصد از تولید کنونی مجتمع را به خود اختصاص می‌دهد، به دلیل آسیب به زیرساخت‌های پمپاژ و الکتریکی، با خطر توقف عملیات زیرزمینی تا حداقل سه ماهه چهارم سال ۲۰۲۵ مواجه است.

۲. تأثیر کمی بر عرضه جهانی

Ivanhoe Mines  پیشبینی تولید سال ۲۰۲۵ خود را برای Kamoa-Kakula که بین ۵۲۰,۰۰۰ تا ۵۸۰,۰۰۰ تن بود، پس گرفته است. تحلیلگران تخمین می‌زنند که بین ۸۴,۰۰۰ تا ۲۷۵,۰۰۰ تن از تولید مس می‌تواند در سال جاری از دست برود. این میزان، در مقایسه با مازاد جهانی ۲۸۹,۰۰۰ تنی پیش‌بینی شده توسط گروه بین المللی مطالعات مس (ICSG) برای سال ۲۰۲۵، بسیار قابل توجه است. در سناریوی بدبینانه (۲۷۵,۰۰۰ تن کاهش تولید)، این حادثه می‌تواند تقریباً ۹۵ درصد از مازاد پیش‌بینی شده جهانی را از بین ببرد و بازار را به سمت تعادل یا حتی کسری سوق دهد. این در حالی است که پیش‌بینی ICSG در آوریل ۲۰۲۵، قبل از این حادثه، ارائه شده بود.

۳. آسیب‌پذیری‌های زنجیره تأمین و شوک‌های قبلی

حادثه Kamoa-Kakula جدیدترین نمونه از زنجیره‌ای از شوک‌های عرضه در ۱۸ ماه گذشته است. تعطیلی بزرگترین معدن مس First Quantum Minerals Ltd در پاناما به دلیل اعتراضات گسترده و کاهش تولید توسط Anglo American Plc به دلیل مشکلات عملیاتی، همگی بر شکنندگی عرضه جهانی مس تأکید دارند. این حوادث، در کنار هم، نشان‌دهنده یک الگوی نگران‌کننده از اختلالات عملیاتی و ژئوپلیتیکی هستند که توانایی صنعت برای پاسخگویی به تقاضای فزاینده را به چالش می‌کشند.

۴. محرک‌های تقاضا و چشم‌انداز بلندمدت

با وجود نگرانی‌ها در مورد رشد جهانی ناشی از جنگ تجاری، تقاضا برای مس همچنان قوی است، به ویژه از سوی چین که بزرگترین مصرف‌کننده این فلز است. علاوه بر این، مس یک فلز بنیادی برای گذار جهانی انرژی است. استفاده از آن در خودروهای برقی(EVs)، زیرساخت‌های شارژ، تولید انرژی‌های تجدیدپذیر (خورشیدی، بادی) و مدرن‌سازی شبکه برق، تقاضای ساختاری قوی را در بلندمدت تضمین می‌کند. پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد که تقاضا از این بخش‌ها در دهه آینده به طور قابل توجهی از بخش‌های سنتی پیشی خواهد گرفت.

۵. پیامدهای قیمتی و عدم قطعیت

با توجه به کاهش احتمالی عرضه از Kamoa-Kakula و تنگناهای موجود در بازار، فشار صعودی بر قیمت مس محتمل است. اظهارات متناقض از سوی Ivanhoe و Zijin (در مورد ریزش سقف) و عدم قطعیت در مورد زمان از سرگیری عملیات و میزان بازسازی مورد نیاز، همانطور که Goldman Sachs Group Inc اشاره کرده است، به پیچیدگی وضعیت می‌افزاید. اگرچه ذخایر سطحی کنسانتره در Kakula در حال حاضر از وقفه فوری در عرضه جلوگیری می‌کند، اما این تنها یک راه حل موقت است. هرگونه تأخیر طولانی‌تر در بازگشت به تولید کامل، می‌تواند به طور قابل توجهی بر توازن عرضه و تقاضا در نیمه دوم سال ۲۰۲۵ تأثیر بگذارد.

جمع‌بندی

حادثه سیل در معدن Kamoa-Kakula یک رویداد مهم است که آسیب‌پذیری‌های موجود در زنجیره تأمین جهانی مس را برجسته می‌کند. در حالی که بازار در حال حاضر با یک مازاد جزئی پیش‌بینی شده برای سال ۲۰۲۵ مواجه است، کاهش احتمالی تولید از این معدن می‌تواند به سرعت این مازاد را از بین ببرد و بازار را به سمت کسری سوق دهد. تقاضای قوی، به ویژه از بخش گذار انرژی و چین، به عنوان یک عامل حمایتی برای قیمت‌ها عمل می‌کند.

نکات مهم برای تحلیلگران و سرمایه‌گذاران

پایش دقیق عرضه: با توجه به اهمیت Kamoa-Kakula و سابقه اخیر شوک‌های عرضه، پایش دقیق وضعیت عملیاتی این معدن و سایر پروژه‌های بزرگ مس حیاتی است. هرگونه اطلاعات جدید در مورد زمان‌بندی از سرگیری تولید و میزان خسارت، می‌تواند تأثیر فوری بر قیمت‌ها داشته باشد.

تحلیل سناریوهای مختلف: تحلیلگران باید سناریوهای مختلفی را برای میزان کاهش تولید از Kamoa-Kakula  (از ۸۴,۰۰۰ تا ۲۷۵,۰۰۰ تن) و تأثیر آن بر توازن عرضه و تقاضای جهانی در نظر بگیرند.

تمرکز بر تقاضای ساختاری: با توجه به نقش محوری مس در گذار انرژی، سرمایه‌گذاران باید بر روی محرک‌های تقاضای بلندمدت تمرکز کنند. هرگونه کاهش قیمت ناشی از نوسانات کوتاه‌مدت عرضه، می‌تواند فرصت‌های جذابی برای سرمایه‌گذاری بلندمدت ایجاد کند.

مدیریت ریسک نوسانات: با توجه به عدم قطعیت‌های کنونی، بازار مس احتمالاً شاهد نوسانات قیمتی خواهد بود. استفاده از ابزارهای مدیریت ریسک و استراتژی‌های معاملاتی انعطاف‌پذیر توصیه می‌شود.

توجه به ذخایر موجود: در حالی که ذخایر سطحی Kakula در حال حاضر عرضه را حفظ کرده است، این وضعیت پایدار نیست. پایش سطح این ذخایر و نرخ مصرف آن‌ها، می‌تواند نشانگر مهمی برای زمان آغاز تأثیر واقعی این حادثه بر عرضه جهانی باشد.

توصیه‌های کلیدی

برای تحلیلگران: مدل‌های پیش‌بینی خود را با در نظر گرفتن سناریوهای مختلف برای Kamoa-Kakula و سایر اختلالات احتمالی به‌روزرسانی کنید. به دنبال داده‌های شفاف‌تر از Ivanhoe و Zijin باشید و تناقضات را با دقت تحلیل کنید.

برای فعالان بازار و سرمایه‌گذاران: در کوتاه‌مدت، انتظار نوسانات قیمتی را داشته باشید. در بلندمدت، با توجه به تقاضای قوی از بخش گذار انرژی، مس همچنان یک کامودیتی جذاب باقی می‌ماند. فرصت‌های خرید در افت‌های قیمتی ناشی از اخبار منفی کوتاه‌مدت را در نظر بگیرید.