ترامپ به‌دنبال سهم در شرکت متولی بزرگ‌ترین معدن لیتیوم آمریکا

دو منبع آگاه از مذاکرات به رویترز گفتند که دولت ترامپ در حال مذاکره مجدد بر سر شرایط وام ۲.۲۶ میلیارد دلاری وزارت انرژی به شرکت Lithium Americas برای پروژه لیتیوم Thacker Pass با مشارکت General Motors است و به دنبال دریافت سهمی تا سقف ۱۰ درصد در این شرکت است.

این درخواست سهام، تازه‌ترین نمونه از مداخله مستقیم دولت ترامپ در اقتصاد آمریکا است؛ رویکردی که پیش از این در قالب سهام‌داری در شرکت‌هایی نظیرIntel، MP Materials و دیگر شرکت‌های فناوری و مواد معدنی آمریکایی برای تقویت صنایعی که برای امنیت ملی حیاتی تلقی می‌شوند، مشاهده شده بود.

معدن Thacker Pass که قرار است پس از افتتاح در سال ۲۰۲۸ به بزرگ‌ترین منبع لیتیوم در نیم‌کره غربی تبدیل شود، نزدیک به یک سال است که با بیش از ۶۰۰ پیمانکار در حال ساخت است. این معدن در فاصله‌ای حدود ۲۵ مایلی (۴۰ کیلومتری) جنوب مرز نوادا با اورگان واقع شده است.

پروژه Thacker Pass به عنوان یک محور کلیدی در ساخت زنجیره تأمین داخلی فلزات حیاتی شناخته می‌شود و بخشی از تلاش دیرینه واشنگتن برای افزایش تولید لیتیوم در ایالات متحده است؛ فلزی که برای ساخت باتری خودروهای الکتریکی و سایر تجهیزات الکترونیکی استفاده می‌شود.

یک مقام کاخ سفید به رویترز گفت: «پرزیدنت ترامپ از این پروژه حمایت می‌کند. او می‌خواهد این پروژه موفق شود و در عین حال برای مالیات‌دهندگان منصفانه باشد. اما چیزی به نام پول رایگان وجود ندارد.

پس از انتشار این خبر، سهام شرکت Lithium Americas در معاملات پس از بازار با رشدی حدوداً ۸۰ درصدی، از حدود ۳ دلار به ۵.۵۴ دلار برای هر سهم رسید.

این پروژه مدت‌هاست که توسط هر دو حزب جمهوری‌خواه و دموکرات به عنوان راهی کلیدی برای افزایش تولید مواد معدنی حیاتی در آمریکا و کاهش وابستگی به چین، بزرگ‌ترین پردازشگر لیتیوم در جهان، مورد حمایت قرار گرفته است.

ایالات متحده در حال حاضر کمتر از ۵٬۰۰۰ متریک تن لیتیوم در تأسیساتی در نوادا متعلق به شرکت Albemarle تولید می‌کند. انتظار می‌رود فاز اول پروژه Thacker Pass سالانه ۴۰٬۰۰۰ متریک تن کربنات لیتیوم با گرید باتری تولید کند که برای تأمین حداکثر ۸۰۰٬۰۰۰ خودروی الکتریکی کافی خواهد بود.

چین نقش غالبی در زنجیره تأمین جهانی لیتیوم ایفا می‌کند و با تولید بیش از ۴۰٬۰۰۰ متریک تن در سال، پس از استرالیا و شیلی، سومین تولیدکننده بزرگ جهان است. نفوذ چین در بخش پالایش بسیار بیشتر است، به طوری که بیش از ۷۵ درصد از لیتیوم جهان را به مواد با گرید باتری تبدیل می‌کند.

پروژه ۲.۹۳ میلیارد دلاری Thacker Pass در پایان دوره اول ریاست‌جمهوری ترامپ تأیید شد. وام آن از دفتر برنامه‌های وام وزارت انرژی (LPO) سال گذشته توسط مقامات دولت بایدن نهایی شده بود.

این وام دارای سررسید ۲۴ ساله است و نرخ بهره آن بر اساس نرخ اوراق خزانه ایالات متحده در زمان برداشت هر بخش از وام تعیین می‌شود.

به گفته منابع آگاه، قرار بود شرکت Lithium Americas اولین بخش از وام را در اوایل این ماه برداشت کند، اما مقامات دولت ترامپ به دلیل نگرانی از توانایی شرکت برای بازپرداخت وام با توجه به قیمت‌های پایین لیتیوم ناشی از تولید مازاد چین، به دنبال مذاکره مجدد بر سر شرایط آن برآمدند.

بحث‌ها در مورد ارزیابی مجدد احتمالی این وام برای اولین بار توسط Washington Free Beacon گزارش شد. درخواست دولت برای دریافت سهم در شرکت، پیش از این گزارش نشده بود.

بر اساس گفته‌های این منابع، شرکت GM که سال گذشته ۶۲۵ میلیون دلار در این معدن سرمایه‌گذاری کرد و ۳۸ درصد از سهام آن را در اختیار گرفت، حق خرید تمام لیتیوم تولیدی فاز اول و بخشی از فاز دوم را به مدت ۲۰ سال دارد. با این حال، مقامات دولت ترامپ اکنون به دنبال تضمینی هستند که GM این فلز را خریداری خواهد کرد.

به گفته یکی از منابع، درخواست سهام در جریان مذاکرات ماه‌های اخیر بر سر جدول بازپرداخت وام  مطرح شد. شرکت Lithium Americas پیشنهاد داده بود که زمان بازپرداخت بخشی از اصل وام تغییر کند، اما جدول زمانی کلی بازپرداخت یا کل سود دریافتی دفتر برنامه‌های وام بدون تغییر باقی بماند.

در پاسخ به این درخواست و به منظور نهایی کردن وام و تأمین بودجه، Lithium Americas در اوایل این هفته به دولت  اوراق [رایگان] اختیار خرید سهام  پیشنهاد داد که معادل ۵ تا ۱۰ درصد از سهام عادی شرکت خواهد بود. همچنین این شرکت پیشنهاد پرداخت هرگونه کارمزد ناشی از تغییر جدول بازپرداخت را ارائه کرد.

به گفته یکی از منابع، مقامات دولت ترامپ همچنین در تلاشند تا GM را وادار کنند که کنترل خود بر بخش‌هایی از پروژه را واگذار کرده و آن را به واشنگتن منتقل کند.

شرکت GM که برای تأمین بخش عمده‌ای از نیاز لیتیوم خود در راستای برقی‌سازی محصولاتش به Thacker Pass متکی است، این وام را «بخشی ضروری از تأمین مالی برای تجاری‌سازی این منبع مهم ملی» خواند و خاطرنشان کرد که ترامپ در دوره اول ریاست‌جمهوری خود «قویاً از این معدن حمایت کرده بود.

سخنگوی GM به رویترز گفت: ما به این پروژه که از اهداف دولت حمایت می‌کند، اطمینان داریم.

شرکت Lithium Americas از اظهارنظر در مورد مذاکرات جاری خودداری کرد، اما اعلام کرد: ما به تصمیم LPO برای پیگیری بازسازی ساختار احترام می‌گذاریم و در حال مذاکرات فعال با وزارت انرژی و شریک خود، GM، هستیم و در زمان مناسب اطلاعات جدید را ارائه خواهیم داد.

واشنگتن به عنوان بخشی از شرایط اولیه وام، سازوکارهای حفاظتی برای سرمایه‌گذاری خود در نظر گرفته است، از جمله چندین بند که به دولت این اختیار را می‌دهد در صورت تأخیر یا افزایش قابل توجه هزینه‌ها، کنترل پروژه را در دست بگیرد.

شرکت Lithium Americas که ارزش بازاری حدود ۷۵۰ میلیون دلار دارد، یکی از چندین شرکتی است که در حال توسعه پروژه‌های لیتیوم در ایالات متحده هستند؛ از جمله شرکت‌های دیگر می‌توان بهIoneer، Exxon Mobil، Standard Lithium و دیگران اشاره کرد.

تحلیل و جمع بندی

در این بخش جدولی مقایسه‌ای بر اساس داده‌های متن برای روشن‌تر شدن جایگاه استراتژیک پروژه Thacker Pass ارائه می‌شود.

جدول مقایسه‌ای تولید و پالایش لیتیوم: ایالات متحده در برابر چین

این جدول به وضوح شکاف عمیق میان ظرفیت فعلی ایالات متحده و جایگاه مسلط چین در بازار لیتیوم را نشان می‌دهد. پروژه Thacker Pass نه تنها تولید لیتیوم آمریکا را بیش از ۸ برابر افزایش می‌دهد، بلکه گامی حیاتی برای کاهش وابستگی استراتژیک به چین در یکی از مهم‌ترین صنایع آینده، یعنی خودروهای الکتریکی، محسوب می‌شود. مداخله دولت ترامپ برای کسب سهم و تضمین خرید، نشان‌دهنده اهمیت امنیت ملی این پروژه است.

تحلیل کمّی

مداخله دولت ترامپ در مذاکرات وام ۲.۲۶ میلیارد دلاری، مستقیماً از شرایط بازار لیتیوم نشأت می‌گیرد. نگرانی اصلی، «توانایی بازپرداخت وام» در شرایطی است که قیمت لیتیوم به دلیل «تولید مازاد چین» پایین است. این تحلیل نشان می‌دهد که مدل مالی پروژه با قیمت‌های فعلی بازار تحت فشار قرار دارد.

واکنش بازار به این خبر بسیار گویاست. جهش ۸۰ درصدی سهام Lithium Americas از ۳ دلار به ۵.۵۴ دلار، نشان می‌دهد که سرمایه‌گذاران، تضمین حمایت دولتی و نهایی شدن وام را عاملی مهم‌تر از رقیق شدن سهام ناشی از واگذاری ۵ تا ۱۰ درصد سهام به دولت می‌دانند. در واقع، بازار این مداخله را یک رویداد کاهش‌دهنده ریسک برای پروژه‌ای با هزینه کل ۲.۹۳ میلیارد دلار تلقی می‌کند. این حرکت، ارزش بازار شرکت را که حدود ۷۵۰ میلیون دلار بود، به شکل قابل توجهی تقویت کرد.

از منظر عرضه و تقاضا، تولید ۴۰,۰۰۰ متریک تنی فاز اول این پروژه، یک تغییردهنده بازی برای آمریکاست و می‌تواند بخش قابل توجهی از تقاضای داخلی ناشی از رشد صنعت خودروهای برقی را پوشش دهد.

تحلیل کیفی و ژئوپلیتیک

این رویداد نمونه بارزی از پدیده ملی‌گرایی منابع  است که در آن دولت‌ها برای کنترل منابع استراتژیک خود، سیاست‌های مداخله‌جویانه اتخاذ می‌کنند. دولت ترامپ با درخواست سهام و اعمال فشار بر GM برای تضمین خرید، عملاً در حال پیاده‌سازی یک سیاست صنعتی فعال برای حفاظت از زنجیره تأمین داخلی است.

این اقدام در چارچوب رقابت ژئوپلیتیک گسترده‌تر میان ایالات متحده و چین قابل تحلیل است. چین با کنترل بیش از ۷۵ درصد از ظرفیت پالایش لیتیوم جهان، اهرم فشار قدرتمندی در اختیار دارد. پروژه Thacker Pass تلاشی مستقیم برای شکستن این انحصار است. این سیاست یادآور اقدامات مشابه در قبال شرکت‌های نیمه‌هادی (مانندIntel ) و عناصر نادر خاکی (مانندMP Materials ) است و نشان می‌دهد که دولت آمریکا، مواد معدنی را هم‌رده با فناوری‌های پیشرفته، بخشی از امنیت ملی خود می‌داند.

این مذاکرات همچنین نشان‌دهنده ریسک سیاسی در پروژه‌های بلندمدت است. پروژه‌ای که در یک دولت تأیید شده (ترامپ)، وام آن در دولت بعدی نهایی شده (بایدن) و اکنون در دولت سوم (دور دوم ریاست جمهوری ترامپ) شرایطش بازنگری می‌شود، بیانگر تأثیر مستقیم تغییرات سیاسی بر سرمایه‌گذاری‌های زیرساختی است.

تحلیل سناریو

سناریوی اول (خوش‌بینانه): توافق سریع و جامع

دولت ترامپ با دریافت ۱۰ درصد سهام از طریق وارانت موافقت کرده و GM تضمین خرید را ارائه می‌دهد. وام به سرعت آزاد شده و پروژه طبق برنامه پیش می‌رود.

پیامدها: قیمت سهام Lithium Americas تثبیت شده و احتمالاً به رشد خود ادامه می‌دهد. عرضه لیتیوم از سال ۲۰۲۸ طبق برنامه آغاز شده و به ثبات بازار داخلی آمریکا کمک می‌کند. این موفقیت، الگویی برای تأمین مالی سایر پروژه‌های مواد معدنی حیاتی در آمریکا خواهد شد.

سناریوی دوم (بدبینانه): شکست مذاکرات

Lithium Americas یا GM با شرایط جدید مخالفت می‌کنند. مذاکرات به بن‌بست رسیده و دولت از تأیید نهایی وام خودداری می‌کند.

تأثیر بر بازار: پروژه متوقف یا با تأخیر جدی مواجه می‌شود. سهام Lithium Americas به شدت سقوط می‌کند. ایالات متحده همچنان به واردات لیتیوم وابسته باقی می‌ماند و این یک شکست استراتژیک بزرگ در رقابت با چین خواهد بود. شرکت‌های خودروسازی مانند GM باید به دنبال منابع جایگزین و احتمالاً گران‌تر باشند.

سناریوی سوم (ادامه وضع موجود): مذاکرات فرسایشی و توافق محدود

مذاکرات ماه‌ها طول می‌کشد و در نهایت توافقی حاصل می‌شود که شرایطی سخت‌گیرانه‌تر از پیشنهاد فعلی دارد.

ریسک‌ها و فرصت‌ها: ریسک اصلی، تأخیر در اجرای پروژه و افزایش هزینه‌هاست که بر بازده سرمایه‌گذاری تأثیر منفی می‌گذارد. عدم قطعیت مداوم، سرمایه‌گذاران را محتاط نگه می‌دارد. فرصت این است که پروژه به دلیل اهمیت استراتژیک آن، در نهایت رها نخواهد شد و برای سرمایه‌گذاران صبور، نقطه ورود مناسبی ایجاد می‌کند.

تحلیل از دیدگاه ذی‌نفعان

دولت ترامپ: با کسب سهام، هم از منافع مالیاتی محافظت کرده و هم در سودآوری آینده پروژه شریک می‌شود. این اقدام، یک پیروزی در راستای سیاست «اول آمریکا» و تقویت امنیت ملی تلقی می‌شود.

شرکتLithium Americas: در موقعیتی دشوار قرار دارد. از یک سو به وام نیاز حیاتی دارد، اما از سوی دیگر واگذاری سهام و پذیرش کنترل دولتی، استقلال و ارزش سهام موجود را کاهش می‌دهد. با این حال، حمایت صریح دولت، اعتبار پروژه را در سطح جهانی بالا می‌برد.

شرکتGeneral Motors (GM): زنجیره تأمین لیتیوم این شرکت که برای آینده الکتریکی آن حیاتی است، به یک موضوع مذاکره سیاسی تبدیل شده. تضمین خرید، انعطاف‌پذیری آن‌ها را کم می‌کند اما ریسک تأمین مواد اولیه را کاهش می‌دهد.

سرمایه‌گذاران: در کوتاه‌مدت، خبر حمایت دولت مثبت است. در بلندمدت، این رویداد ریسک سیاسی جدیدی را به صنعت معدن آمریکا معرفی می‌کند که در آن دولت می‌تواند به یک سهام‌دار فعال تبدیل شود.

 چین: این تحولات را به دقت زیر نظر دارد. موفقیت Thacker Pass یک تهدید مستقیم برای سلطه چین بر بازار لیتیوم است و می‌تواند این کشور را به تسریع تلاش‌هایش برای کنترل منابع لیتیوم در سایر نقاط جهان وادارد.

نکات کلیدی

مداخله مستقیم دولت: دولت ترامپ با درخواست سهام درLithium Americas، الگوی جدیدی از «ملی‌گرایی منابع» و مداخله‌گرایی اقتصادی را در بخش مواد معدنی حیاتی آمریکا به نمایش گذاشته است.

کاهش ریسک مالی، افزایش ریسک سیاسی: این اقدام، ریسک مالی پروژه Thacker Pass را با تضمین حمایت دولتی کاهش می‌دهد (که علت جهش ۸۰ درصدی سهام بود)، اما همزمان ریسک سیاسی و نظارتی را برای شرکت و شرکای آن مانند GM افزایش می‌دهد.

اهمیت استراتژیکThacker Pass: این پروژه برای استقلال زنجیره تأمین باتری ایالات متحده از چین «بسیار حیاتی» تلقی می‌شود و دولت حاضر است برای موفقیت آن شرایط بازار را نادیده گرفته و مستقیماً وارد عمل شود.

پیام برای بازار: این رویداد سیگنالی قوی به سایر شرکت‌های فعال در حوزه مواد معدنی حیاتی در آمریکاست: پروژه‌هایی که با اهداف امنیت ملی همسو باشند، می‌توانند از حمایت دولتی برخوردار شوند، اما این حمایت هزینه دارد و ممکن است به قیمت از دست دادن بخشی از سهام یا استقلال عملیاتی تمام شود.

جمع‌بندی

گزارش حاضر نشان‌دهنده یک نقطه عطف در سیاست صنعتی ایالات متحده در قبال مواد معدنی حیاتی است. مداخله مستقیم دولت در پروژه Thacker Pass از طریق درخواست سهام، فراتر از یک مذاکره مالی صرف بوده و ابعادی ژئوپلیتیک، اقتصادی و امنیتی دارد. این اقدام نشان می‌دهد که دولت آمریکا حاضر است برای کاهش وابستگی به چین و تضمین زنجیره تأمین صنایع آینده مانند خودروهای برقی، ابزارهای مالی و سیاسی خود را به کار گیرد.