در پی طرح ترامپ برای افزایش تعرفه‌های فولاد، سنگ‌آهن به پایین‌ترین سطح یک ماهه خود رسید

پس از آنکه دونالد ترامپ اعلام کرد که تعرفه‌های فولاد و آلومینیوم را برای کمک به حفاظت از کارگران آمریکایی دو برابر خواهد کرد، سنگ‌آهن، همگام با بازارهای سهام، به پایین‌ترین سطح خود از اوایل ماه می سقوط کرد.

قراردادهای آتی این ماده اولیه فولادسازی در روز دوشنبه به دلیل نگرانی‌ها از افزایش تنش‌های تجاری جهانی، به زیر ۹۵ دلار در هر تن کاهش یافت.

ترامپ، که روز جمعه برای حمایت از توافق مورد انتظار میان شرکت US Steel و Nippon Steel ژاپن از کارخانه‌ای متعلق به United States Steel بازدید کرده بود، در این رویداد اعلام کرد که تعرفه‌های جدید از تاریخ ۴ ژوئن اجرایی خواهند شد.

گروه ANZ Group Holdings در یادداشتی اعلام کرد: «یک جنگ تجاری بزرگترین چالش را برای بازار ایجاد می‌کند» و افزود که هرگونه کاهش در تقاضا برای محصولات فولادی چین می‌تواند به تقاضای سنگ‌آهن آسیب برساند.

قراردادهای آتی سنگ‌آهن در سنگاپور تا ۰.۸ درصد کاهش یافته و به ۹۴.۸۵ دلار در هر تن رسید که پایین‌ترین سطح روزانه از تاریخ ۲ ماه می محسوب می‌شود؛ این قراردادها سپس در ساعت ۱۰:۳۵ صبح به وقت محلی با قیمت ۹۵.۱۵ دلار معامله شدند. بازارهای آتی فولاد و سنگ‌آهن چین به دلیل تعطیلات رسمی بسته بودند.

Vivek Dhar، تحلیلگر کامودیتی‌ها درCommonwealth Bank of Australia، گفت: «به نظر من، مهم‌ترین تأثیر کوتاه‌مدت برای بازارهای فولاد، افزایش قیمت فولاد در آمریکا و کاهش قیمت آن در سایر نقاط جهان است.» وی افزود که قیمت‌های پایین‌تر فولاد، به‌ویژه در چین، می‌تواند بر حاشیه سود کارخانه‌های فولادسازی و در نتیجه بر قیمت سنگ‌آهن فشار وارد کند.

در بورس فلزات لندن، قیمت آلومینیوم با ۰.۱ درصد کاهش به ۲۴۴۱ دلار در هر تن رسید. قیمت سایر فلزات پایه در این بورس با افزایش مواجه شد.

تحلیل و  جمع بندی

این گزارش به تشریح واکنش فوری بازار به یک شوک سیاسی-اقتصادی مهم می‌پردازد. تحلیل زیر با هدف ارائه یک دیدگاه کمی و مبتنی بر واقعیت برای فعالان حرفه‌ای بازار کامودیتی‌ها تدوین شده است.

۱. ارزیابی کمی شوک تعرفه‌ای

اعلامیه  ترامپ مبنی بر "دو برابر کردن تعرفه‌ها" یک اقدام تهاجمی در سیاست تجاری است. با فرض اینکه این اقدام بر مبنای تعرفه‌های موجود ذیل بخش ۲۳۲ (Section 232) استوار است، تعرفه فولاد از ۲۵ درصد به ۵۰ درصد و تعرفه آلومینیوم از ۱۰ درصد به ۲۰ درصد افزایش می‌یابد. این افزایش چشمگیر، هزینه‌های واردات را برای خریداران آمریکایی به شدت بالا برده و عملاً بخش بزرگی از فولاد و آلومینیوم وارداتی را از بازار آمریکا خارج می‌کند. این اقدام مستقیماً به نفع تولیدکنندگان داخلی مانند US Steel است اما یک سیگنال منفی قدرتمند برای کل زنجیره تأمین جهانی ارسال می‌کند.

۲. تحلیل قیمت سنگ‌آهن و دینامیک بازار

شکست سطح کلیدی: قیمت آتی سنگ‌آهن (عیار ۶۲ درصد، CFR چین) با رسیدن به ۹۴.۸۵ دلار در هر تن، سطح روانی و حمایتی ۱۰۰ دلار را شکسته است. این قیمت، پایین‌ترین سطح از ۲ می ۲۰۲۵ محسوب می‌شود. با توجه به اینکه قیمت‌ها در ماه آوریل ۲۰۲۵ در محدوده 115-110 دلار در نوسان بودند، این سقوط بیش از ۱۵ درصد از قله‌های اخیر را نشان می‌دهد و بیانگر تغییر جدی در سنتیمنت بازار است.

مکانیسم تأثیرگذاری: همانطور که Vivek Dhar اشاره کرده، این تعرفه‌ها باعث ایجاد یک آربیتراژ قیمتی منطقه‌ای می‌شوند:

در آمریکا: قیمت فولاد به دلیل کاهش عرضه وارداتی و حمایت از تولید داخل، افزایش می‌یابد.

خارج از آمریکا (Ex-US) : فولادی که دیگر نمی‌تواند وارد بازار آمریکا شود، باید بازارهای جایگزین بیابد. این مازاد عرضه، به‌ویژه بر قیمت‌های فولاد در چین (بزرگترین تولیدکننده و مصرف‌کننده جهان) فشار نزولی وارد می‌کند.

فشار بر حاشیه سود فولادسازان چینی: کاهش قیمت فروش فولاد در چین، در حالی که هزینه کک متالورژیکی نسبتاً ثابت باقی مانده، مستقیماً حاشیه سود فولادسازان (mill margins) را تحت فشار قرار می‌دهد. در چنین شرایطی، کارخانه‌ها برای حفظ سودآوری، خرید ماده اولیه اصلی خود، یعنی سنگ‌آهن، را کاهش داده یا برای خرید آن با قیمت‌های پایین‌تر تلاش می‌کنند. این دقیقاً همان عاملی است که باعث فشار فروش بر قراردادهای آتی سنگ‌آهن در بورس سنگاپور (SGX) شده است.

۳. عامل چین و ریسک پنهان

گزارش به نکته‌ای حیاتی اشاره می‌کند: "بازارهای آتی فولاد و سنگ‌آهن چین به دلیل تعطیلات رسمی بسته بودند." این بدان معناست که واکنشی که تاکنون در قیمت سنگ‌آهن مشاهده شده (کاهش ۰.۸ درصدی)، صرفاً بر اساس معاملات بازار سنگاپور و پیش‌بینی فعالان بین‌المللی بوده است. واکنش واقعی بازار پس از بازگشایی بورس‌های دالیان (DCE) و شانگهای (SHFE) مشخص خواهد شد. انتظار می‌رود با بازگشایی این بازارها، شاهد یک شکاف قیمتی منفی (Negative Gap-Down) و موج جدیدی از فشار فروش باشیم که می‌تواند قیمت را به سطوح پایین‌تری سوق دهد.

۴. واگرایی در بازار فلزات پایه

این گزارش به طور مشخص اشاره می‌کند که در بورس فلزات لندن(LME)، قیمت سایر فلزات پایه افزایش یافته است. این واگرایی نشان می‌دهد که بازار در حال حاضر این شوک را یک ریسک خاص صنعتی (Idiosyncratic Risk) مرتبط با زنجیره فولاد و آلومینیوم می‌داند و نه یک ریسک سیستماتیک (Systematic Risk) که کل اقتصاد جهانی را تهدید کند. اگر نگرانی از یک رکود گسترده جهانی وجود داشت، فلزات صنعتی مانند مس نیز با کاهش قیمت مواجه می‌شدند. این نکته برای مدیریت پورتفولیو بسیار حائز اهمیت است.

۵. چشم‌انداز عرضه

در سمت عرضه، تولیدکنندگان بزرگ سنگ‌آهن مانندVale، Rio Tinto  و BHP در سه‌ماهه اول سال ۲۰۲۵ گزارش‌های تولید نسبتاً پایداری را ارائه کرده‌اند. بازار از نظر عرضه با کمبود شدیدی مواجه نیست. بنابراین، یک شوک منفی از سمت تقاضا، مانند آنچه اکنون رخ داده، پتانسیل بسیار بیشتری برای کاهش قیمت‌ها دارد زیرا سمت عرضه فاقد انعطاف‌پذیری لازم برای کاهش سریع تولید است.

جمع‌بندی

اعلامیه دولت ترامپ مبنی بر دو برابر کردن تعرفه‌های فولاد و آلومینیوم، یک نقطه عطف منفی برای بازارهای جهانی فولاد و سنگ‌آهن است. این اقدام، ریسک یک جنگ تجاری تمام‌عیار را به شدت افزایش داده و عدم قطعیت را بر چشم‌انداز تقاضای کامودیتی‌های صنعتی سایه افکنده است. واکنش اولیه بازار، یک حرکت ریسک‌گریزانه و متمرکز بر دارایی‌های مستقیماً تحت تأثیر بوده است.

نکات برجسته

شدت شوک: افزایش تعرفه فولاد به ۵۰ درصد یک اقدام بی‌سابقه و بسیار محدودکننده است که تجارت جهانی فولاد را مختل خواهد کرد.

ریسک اصلی در چین نهفته است: فشار بر حاشیه سود فولادسازان چینی، مهم‌ترین کانال انتقال این شوک به بازار سنگ‌آهن است. واکنش بازارهای آتی چین پس از تعطیلات، تعیین‌کننده مسیر کوتاه‌مدت قیمت خواهد بود.

سطوح قیمتی مهم: سقوط قیمت سنگ‌آهن به زیر ۹۵ دلار، یک سیگنال تکنیکال و روانی منفی است. سطوح حمایتی بعدی در محدوده 90-85 دلار قرار دارند که آخرین بار در اواخر سال ۲۰۲۴ مشاهده شده‌اند.

برندگان و بازندگان: تولیدکنندگان فولاد در آمریکا برنده کوتاه‌مدت این سیاست هستند. در مقابل، تولیدکنندگان فولاد در کشورهای صادرکننده به آمریکا (مانند کانادا، مکزیک، برزیل، ژاپن و کره جنوبی) و کل زنجیره تأمین سنگ‌آهن (از معدنکاران تا معامله‌گران) بازندگان اصلی خواهند بود.

توصیه‌ها و راهکارهای استراتژیک

برای معامله‌گران(Traders): با توجه به تعطیلی بازارهای چین، افزایش نوسانات در زمان بازگشایی آنها قطعی است. استراتژی‌های فروش استقراضی (Short Selling) بر روی سنگ‌آهن و قراردادهای آتی فولاد (خارج از آمریکا) محتمل به نظر می‌رسد. همچنین باید مراقب هرگونه سیاست حمایتی یا محرک اقتصادی از سوی پکن برای مقابله با این فشار خارجی بود.

برای سرمایه‌گذاران(Investors): این رویداد نیازمند بازنگری در پورتفولیوهای دارای سهام شرکت‌های فولادی غیرآمریکایی و شرکت‌های معدنی سنگ‌آهن است. در مقابل، سهام شرکت‌های فولاد و آلومینیوم آمریکایی ممکن است به صورت کوتاه‌مدت جذاب باشند، اما ریسک بلندمدت این است که یک جنگ تجاری گسترده به کل اقتصاد جهانی آسیب زده و در نهایت تقاضا برای همه را کاهش دهد.

نظارت مستمر: فعالان بازار باید به دقت بیانیه‌های تجاری سایر کشورها در پاسخ به این اقدام آمریکا و همچنین داده‌های مربوط به موجودی انبارها و حاشیه سود فولادسازان چینی را رصد کنند.