اثر پیروزی حزب لیبرال بر بخش معدن‌کاری کانادا
بخش معدن‌کاری سهم بزرگی در اقتصاد کانادا دارد. هر حزب چه وعده‌هایی به این بخش داد و پیروزی حزب لیبرال چه تأثیری بر صنعت خواهد داشت؟
حزب لیبرال کانادا به رهبری نخست‌وزیر Mark Carney در انتخابات فدرال پیروز شد.
Carney که از سال ۲۰۰۷ تا ۲۰۱۳ بانک مرکزی کانادا و از ۲۰۱۳ تا ۲۰۲۰ بانک مرکزی انگلستان را مدیریت کرد، در ماه مارس پس از استعفای نخست‌وزیر سابق Justin Trudeau در ۶ ژانویه، رهبری حزب لیبرال را به دست گرفت.
در رقابتی تنگاتنگ، این حزب با کسب ۱۶۸ کرسی در مقابل ۱۴۴ کرسی حزب محافظه‌کار به رهبری Pierre Poilievre پیروز شد. این پیروزی در حالی رخ داد که دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، از ابتدای سال جاری تهدید به اعمال تعرفه‌های گسترده بر کالاهای کانادایی، که بسیاری از آنها مرتبط با بخش منابع طبیعی هستند، کرده است.
اهمیت بخش معدن در اقتصاد کانادا
بخش معدن نقش مهمی در اقتصاد کانادا ایفا می‌کند و به تولید کانی‌های کلیدی برای صنایع مختلف، از جمله انرژی پاک و فناوری‌های پیشرفته، کمک می‌کند. طبق گزارش‌های اخیر، این بخش سالانه میلیاردها دلار به تولید ناخالص داخلی کانادا (GDP) اضافه می‌کند.
با توجه به افزایش تقاضای جهانی برای کانی‌های کلیدی مانند لیتیوم، کبالت و نیکل، سیاست‌های دولت جدید می‌تواند تأثیر قابل‌توجهی بر رشد این صنعت داشته باشد.
بخش معدن‌کاری سهم عمده‌ای در اقتصاد کانادا دارد. در سال ۲۰۲۲، این صنعت نزدیک به ۲۰ درصد از تولید ناخالص داخلی کانادا و ۴۲۲ میلیارد دلار کانادا صادرات را به خود اختصاص داد.
اگرچه بازار معدن تحت الشعاع مسائل کلیدی مانند مالیات، مهاجرت و سیاست‌های ترامپ قرار گرفته بود، توسعه منابع طبیعی نقش مهمی در برنامه‌های دو حزب اصلی ایفا می‌کرد.
برنامه حزب لیبرال
پس از یک دهه حکمرانی، حزب لیبرال در ابتدای سال با چالش‌های بزرگی روبه‌رو بود، اما تغییر رهبری موجب بازگشت روند و رقابتی‌تر شدن این حزب در نظرسنجی‌ها شد.
حزب لیبرال که اغلب به عنوان یک حزب ضد نفت شناخته می‌شود، شاهد گسترش بخش منابع طبیعی در کانادا از جمله سرمایه‌گذاری قابل توجه در خرید و توسعه خط لوله Trans-Mountainبوده است.
در آستانه انتخابات، این حزب وعده‌های بزرگی برای حفاظت از محیط زیست، پیشبرد نوآوری و رشد اقتصاد بر پایه بخش منابع طبیعی داد.
تمرکز بر مواد معدنی حیاتی
یکی از محورهای اصلی برنامه حزب لیبرال، توسعه پروژه‌های مواد معدنی حیاتی است. این شامل رویکرد "از معدن تا جاده" می‌شود که بودجه‌ای معادل ۷۵۰ میلیون دلار کانادا تا سال ۲۰۲۹ برای توسعه محل معدن، فرآوری و ظرفیت پالایشگاهی اختصاص می‌دهد. این بودجه همچنین به اکتشاف، بازیابی مواد معدنی از ضایعات معدن و محصولات پایان عمر مانند باتری‌ها تخصیص می‌یابد.
این برنامه علاوه بر استراتژی گسترده‌تر اعتبار مالیاتی اکتشاف مواد معدنی حیاتی است که شامل مواد معدنی ضروری برای دفاع، نیمه‌هادی‌ها و تولید انرژی می‌شود.
در حال حاضر، این برنامه اعتبار مالیاتی ۳۰ درصدی برای پروژه‌های اکتشاف مواد معدنی حیاتی ارائه می‌دهد که شامل ۱۵ ماده معدنی مانند عناصر نادر خاکی، مس، کبالت، نیکل و تیتانیوم است. برنامه جدید مواد معدنی اضافی را مشخص نکرده است.
حزب لیبرال همچنین تغییراتی در اعتبار مالیاتی فناوری پاک پیشنهاد داده است که شامل معافیت‌های مالیاتی برای پروژه‌های مواد معدنی حیاتی در سایت‌های صنعتی موجود (brownfield) می‌شود. سایر ابتکارات شامل حمایت از صنایع فولاد، آلومینیوم و جنگلداری کانادا از طریق استانداردهای فدرال در زیرساخت‌ها و تدارکات دفاعی است.
تسهیل صدور مجوزها و تجارت
یکی از چالش‌های اصلی شرکت‌های منابع طبیعی، زمان طولانی توسعه پروژه‌ها (گاهی بیش از ۱۰ سال) بود. حزب لیبرال با ایجاد فرآیند "یک پنجره" که تمرکز را از "چرایی" به "چگونگی" تغییر می‌دهد، قصد دارد این زمان را به دو سال کاهش دهد.
این حزب همچنین پیشنهاد ایجاد کریدورهای اقتصادی شامل پروژه‌های انرژی، راه‌آهن و بزرگراه‌ها را داده است. یکی از پروژه‌های کلیدی، اتصال Yellowknife به بندر Grays Bay در نوناووت برای توسعه شمال کانادا است.
حزب لیبرال مکانیسم تعدیل مرزی کربن (CBAM) مشابه اروپا را پیشنهاد داده است که واردات با کربن بالا را مشمول مالیات بیشتری نسبت به تولیدکنندگان داخلی می‌کند.
برنامه حزب محافظه‌کار
حزب محافظه‌کار همواره حامی بخش منابع طبیعی ، از جمله حمایت از شرکت‌های نفت و گاز از طریق اعتبارات مالیاتی و کاهش مقررات محیط زیستی بوده است.
اما این سیاست‌ها عمدتاً تحت رهبری Stephen Harper بیش از یک دهه پیش اجرا شدند و پیش از آغاز گذار انرژی و تمرکز بر محیط زیست بودند.
تغییر چهارچوب‌های قانونی
حزب محافظه‌کار قصد داشت دو قانون مهم دوران ترودو C-48 (ممنوعیت تانکرهای نفتی) و C-69 (قانون ارزیابی پروژه‌ها) را لغو کند.
C-48 حمل نفت خام سنگین را در سواحل شمالی بریتیش کلمبیا ممنوع کرده بود، در حالی که C-69 ارزیابی‌های زیست‌محیطی گسترده‌تری را الزامی می‌کرد.
حزب محافظه‌کار همچنین قصد داشت مالیات‌های بخش منابع مانند مالیات کربن صنعتی و مالیات سوخت فدرال را حذف یا کاهش دهد.
حمایت از بخش منابع
محافظه‌کاران وعده ایجاد "کریدور ملی انرژی" برای تسریع در تصویب پروژه‌های خط لوله، راه‌آهن و خطوط انتقال را دادند. این حزب همچنین برنامه‌ای ۶۰۰ میلیون دلاری برای احداث جاده در منطقه Ring of Fire انتاریو و افزایش سقف حساب‌های پس‌انداز آزاد (TFSA) برای سرمایه‌گذاری در شرکت‌های کانادایی ارائه کرد.
سایر وعده‌ها شامل توسعه بنادر شمالی برای صادرات نفت و ایجاد "حقوق منابع جوامع بومی" برای انتقال بخشی از مالیات فدرال به این جوامع بود.
مقایسه با سایر احزاب
برای ارائه دیدگاهی جامع، در جدول زیر وعده‌های حزب لیبرال با سایر احزاب اصلی کانادا مقایسه شده است:
این جدول نشان می‌دهد که لیبرال‌ها و محافظه‌کاران تمرکز بیشتری بر توسعه فعال بخش معدن دارند، در حالی که NDP و سبزها بر مسائل زیست‌محیطی و حقوق بومیان تأکید دارند.
تحلیل بازار کامودیتی‌ها
پیروزی حزب لیبرال در انتخابات کانادا می‌تواند چشم‌انداز جدیدی برای بازار کامودیتی‌ها ایجاد کند. در ادامه به طور جداگانه تأثیر احتمالی این نتیجه را بر چند کامودیتی مهم بررسی می‌کنیم:
طلا: بازار جهانی طلا عموماً تحت تأثیر عوامل ماکرو و ریسک‌های جهانی است و نسبت به سیاست‌های محلی کانادا حساسیت کمتری دارد. با این حال، در کوتاه‌مدت عدم قطعیت سیاسی و اقتصادی (از جمله تنش تجاری با آمریکا) می‌تواند تقاضای احتیاطی برای طلا را افزایش دهد و قیمت آن را اندکی حمایت کند. در صورت تشدید تعرفه‌ها یا نوسانات ارزی، احتمالاً سرمایه‌گذاران به سمت دارایی امن مانند طلا گرایش یابند. در مقابل، اگر دولت جدید اقدامات تسکینی اقتصادی انجام دهد (مثلاً کاهش مالیات یا افزایش هزینه‌کرد زیرساخت) و انتظارات تورمی بالا رود، این امر نیز تمایل خرید طلا را تقویت می‌کند. به طور کل، پیش‌بینی می‌شود که بازار طلا در واکنش به پیروزی لیبرال‌ها تحرک عمده‌ای نشان ندهد ولی تحت تأثیر عوامل خطر ژئوپولیتیک (نظیر فشار ترامپ) نوساناتی را تجربه کند.
مس: کانادا یکی از تولیدکنندگان بزرگ مس در جهان است و تحولات سیاستی می‌تواند عرضه و تقاضای این فلز را متأثر کند. تاکید حزب لیبرال بر توسعه «معادن حیاتی» و زنجیره تأمین فلزات باتری (از جمله مس برای الکتروموتورها) احتمالاً منجر به سرمایه‌گذاری بیشتر در اکتشاف و فرآوری مس خواهد شد.
ایجاد زیرساخت‌های جدید (مانند کریدورهای ریلی) و تسهیل مجوزها باعث تسریع راه‌اندازی پروژه‌های مس جدید می‌شود. از سوی دیگر، سیاست جدید تعرفه کربن مرزی (CBAM) می‌تواند صادرات مس کانادا را به کشورهای اروپایی که استانداردهای سختگیرانه‌تری دارند حفظ کند و از رقابت معادن پرکربن سایر کشورها بکاهد. در نتیجه، قیمت مس جهانی تحت فشار افزایشی عرضه‌ی بیشتر کانادایی و همچنین تقاضای فزاینده برق و خودروهای برقی است، اما تقویت جایگاه کانادا در بازارها می‌تواند پایداری بیشتری به سرمایه‌گذاری‌ها بدهد. به طور خلاصه، اثر بلندمدت بازار مس به حمایت سیاست‌گذاری منجر به افزایش تولید و پایداری عرضه است که احتمالاً قیمت را نسبتاً متعادل نگاه می‌دارد.
نیکل: نیکل که کاربرد صنعتی زیادی در صنایع فولاد ضدزنگ و باتری‌های خودرو دارد، از جمله فلزاتی است که کانادا در تولید جهانی نقش کلیدی دارد. طبق یک گزارش، کانادا بزرگ‌ترین تأمین‌کننده آلیاژهای نیکل برای آمریکا است و حدود نیمی از نیاز نیکل آمریکا را تأمین می‌کند.
در نتیجه، هرگونه تغییری در سیاست‌های تجاری (مانند تعرفه‌های ترامپ) می‌تواند جریان عرضه نیکل به بازار آمریکا را مختل کند. پیروزی لیبرال‌ها با توجه به تاکید آنها بر زنجیره ارزش تولید، ممکن است منجر به سرمایه‌گذاری بیشتر در استخراج و فرآوری نیکل در داخل کشور شود.
برای بازار جهانی نیکل، افزایش عرضه احتمالی از کانادا می‌تواند تا حدی قیمت را کاهش دهد یا رشد آن را محدود کند، به‌خصوص اگر اقتصاد آمریکا از واردات کانادایی کمتر استفاده کند. با این حال، جهش تقاضا برای خودروهای برقی و افزایش رقابت چین و روسیه می‌تواند از سقوط شدید قیمت نیکل جلوگیری کند. از دیدگاه تحلیلگران، ثبات در سیاست‌های زیست‌محیطی کانادا و تمرکز بر معادن فراوری‌یافته داخلی می‌تواند نیکلیه‌ها (Nickel) کانادایی را در رقابت جهانی قدرتمند نگه دارد و به نفع پایداری عرضه باشد.
سایر فلزات و مواد معدنی
فلزات قیمتی (نقره، پلاتینیم): این فلزات نیز تا حدی تابع قیمت طلا و روندهای صنعتی هستند. سرمایه‌گذاری لیبرال‌ها در استخراج معادن و حمایت از صنایع پایین‌دستی می‌تواند اندکی تقاضا برای نقره در صنایع الکترونیکی و خورشیدی را افزایش دهد. با این حال، نوسانات عمده همچنان از عوامل جهانی (مانند رکود یا رونق اقتصادی) ناشی می‌شود.
فلزات باتری (لیتیوم، کبالت، فلزات نادر): استراتژی جدید کانادا به سمت تأمین این مواد استراتژیک حرکت می‌کند. انتظار می‌رود اکتشاف و استخراج لیتیوم و کبالت به‌خاطر تسهیلات مالیاتی و صندوق «مایل اول و آخر» افزایش یابد.
در نتیجه عرضه جهانی این فلزات کلیدی ممکن است رشد کند، که می‌تواند قیمت‌های آنها را در میان‌مدت تعدیل کند. از سوی دیگر، سرمایه‌گذاری در تکنولوژی‌های پاک و صنایع باتری‌سازی زمینه‌ای برای ایجاد تقاضای داخلی جدید فراهم می‌آورد.
ذخایر گاز طبیعی و نفت: اگرچه تمرکز اصلی لیبرال‌ها بر فلزات بود، سیاست‌های اقلیمی قوی‌تر آنها (حفظ سقف کربن، توسعه حمل‌ونقل پاک) می‌تواند سرمایه‌گذاری در نفت و گاز را محدود کند. این موضوع به خودی خود، بر بازار نفت جهانی تأثیر مختصری دارد؛ با این حال، ثبات عرضه نفت کانادا بیشتر از شرایط جغرافیایی (خطوط لوله و زیرساخت) خواهد آمد. آزادسازی بندرهای قطبی و سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های انرژی پاک در بلندمدت ممکن است جایگزینی برای صادرات نفت ایجاد کند.
در مجموع، بازار کامودیتی‌ها پس از انتخابات کانادا وارد دوره‌ای جدید شده است. از یک سو، سیاست‌گذاری‌های حامی معادن و زیرساخت (مانند بودجه‌گذاری در معادن حیاتی و تسریع مجوزها) می‌تواند عرضه فلزات پایه را در کانادا تقویت کند و ریسک‌های کوتاه‌مدت ناشی از بن‌بست‌های قانونی را کاهش دهد.
از سوی دیگر، عدم قطعیت سیاسی (دولت اقلیت و نیاز به ائتلاف با احزاب دیگر) و فشارهای تجاری آمریکا به‌ویژه بر کالاهای معدنی ممکن است نوسان‌هایی را در بازارها ایجاد کند
در نهایت، چشم‌انداز بلندمدت بازار کامودیتی به توانایی دولت جدید برای اجرای سیاست‌های خود (با توجه به نتایج انتخابات اقلیت) و تحولات کلان جهانی بستگی دارد.
جمع‌بندی
سیاست‌های مواد معدنی حیاتی
تمرکز حزب لیبرال بر توسعه زنجیره ارزش مواد معدنی حیاتی (از اکتشاف تا فرآوری) فرصت‌های سرمایه‌گذاری در بخش‌هایی مانند باتری‌سازی و فناوری‌های پاک را افزایش می‌دهد. کاهش زمان صدور مجوزها به دو سال می‌تواند جذابیت پروژه‌های معدنی کانادا را برای سرمایه‌گذاران جهانی تقویت کند.
چالش‌های تجاری
تهدید تعرفه‌های ترامپ و الزامات CBAM اروپا، شرکت‌های کانادایی را ملزم به انطباق با استانداردهای کربن پایین می‌کند. این امر ممکن است هزینه‌های تولید را افزایش دهد، اما در بلندمدت رقابت‌پذیری در بازارهای بین‌المللی را بهبود می‌بخشد.
رقابت بین‌حزبی
لغو احتمالی قوانین C-48 و C-69 توسط محافظه‌کاران در صورت تغییر دولت آینده، می‌تواند مسیر توسعه پروژه‌های نفت و گاز را هموار کند، اما با مخالفت گروه‌های محیط زیستی و جوامع بومی روبه‌رو خواهد شد.
فرصت‌های شمالی و جوامع بومی
توسعه کریدورهای شمالی و مشارکت مالی با جوامع بومی (مانند "حقوق منابع") می‌تواند دسترسی به ذخایر معدنی دورافتاده را ممکن سازد، اما نیازمند مدیریت ریسک‌های اجتماعی و محیط زیستی است.
پیش‌بینی قیمت کالاها
تأکید دولت جدید بر توسعه زیرساخت‌های معدنی و انرژی، تقاضا برای فلزات اساسی مانند مس و نیکل را افزایش می‌دهد. با این حال، تنش‌های تجاری با آمریکا و سیاست‌های کربنی ممکن است بر سودآوری پروژه‌ها تأثیر بگذارد.
- همسویی استانداردهای کانادا با اروپا می‌تواند فرصت‌های صادراتی جدید ایجاد کند.
توجه به پروژه‌هایBrownfield ، اعتبارات مالیاتی برای پروژه‌های صنعتی موجود، گزینه‌ای کم‌ریسک برای سرمایه‌گذاری است.
- مدیریت ریسک ژئوپلیتیک، تنش‌های تجاری کانادا-آمریکا و اختلافات داخلی بر سر خطوط لوله نیازمند سناریوسازی است.
پیروزی کم‌حاشیه‌ی حزب لیبرال کانادا نشان‌دهنده تداوم رویکرد دولت نسبتاً محور به توسعه پایدار معادن است. برنامه‌های اعلام‌شده در دوره انتخابات، تکیه بر کشف و فرآوری فلزات کلیدی و کاهش موانع نظارتی را نشان می‌دهد، که برای بخش معدن و کامودیتی‌ها نویدبخش فرصت‌های جدید سرمایه‌گذاری است.
با این حال، موضع کشور در برابر چالش‌های خارجی (تعرفه‌های تجاری آمریکا) و توانایی عملیاتی کردن برنامه‌های توسعه‌ای، تعیین‌کننده سطح تأثیر این سیاست‌ها بر بازار جهانی خواهد بود. به طور کلی، تحلیلگران بازار کالاها باید از یک سو میزان تولید و صادرات معادن کانادا را رصد کنند و از سوی دیگر تغییرات تقاضای جهانی (نظیر گرایش به وسایل نقلیه برقی و سیاست‌های اقلیمی) را در نظر داشته باشند.
در پایان، مشخص است که ترکیبی از سیاست‌گذاری‌های لیبرال (حمایت از معادن حیاتی و تأکید بر محیط‌زیست) بر وضعیت بلندمدت فلزات پایه اثرگذار خواهد بود، هرچند اثرات واقعی آن نیازمند نظارت و ارزیابی مستمر در بازارهای جهانی است.