تعرفه‌های ترامپ، درخواست‌های تولیدکنندگان فلزات اروپایی برای محدودیت صادرات قراضه را تشدید می‌کند
تولیدکنندگان فلزات در اتحادیه اروپا در حال لابی‌گری با این اتحادیه هستند تا «در چند هفته آینده» عوارض صادراتی یا محدودیت‌هایی بر محموله‌های قراضه فلزی اعمال کند تا از افزایش شدید جریان این مواد به ایالات متحده که ناشی از سیاست‌های تجاری دولت ترامپ است، جلوگیری شود.
این تولیدکنندگان نسبت به کمبود قراضه و برهم خوردن استراتژی‌های کاهش انتشار کربن هشدار می‌دهند. پس از آنکه عوارض ۵۰ درصدی دونالد ترامپ بر فولاد و آلومینیوم وارداتی، تقاضا برای قراضه معاف از تعرفه را افزایش داده و قیمت‌های آن را به شدت بالا برده است.
صنعت آلومینیوم از اتحادیه اروپا می‌خواهد تا با استفاده از اقدامات صدور مجوز صادرات، خروج این مواد را مهار کند؛ اقدامی که تاکنون تنها در دوران همه‌گیری کووید، زمانی که کمیسیون اروپا از شرکت‌ها می‌خواست برای صادرات تجهیزات حفاظتی و دوزهای واکسن درخواست مجوز کنند، استفاده شده بود. وضع عوارض صادراتی نیز گزینه دیگری خواهد بود.
Axel Eggert، مدیرکلEurofer، گفت: «قراضه یک مسئله بزرگ است.» وی افزود: «ما خواستار وضع عوارض صادراتی بر قراضه هستیم» و تأکید کرد که اکثر کشورهای تولیدکننده غیرعضو اتحادیه اروپا، محدودیت‌هایی در این زمینه اعمال کرده‌اند.
قراضه جزء لاینفک تلاش اتحادیه اروپا برای کاهش انتشار کربن در صنعت فلزات است. کمیسیون اروپا اعلام کرده است که بازیافت تا ۹۵ درصد از انرژی مورد نیاز برای تولید آلومینیوم و ۸۰ درصد برای تولید فولاد را صرفه‌جویی می‌کند.
گروه لابی صنعتی European Aluminium که شامل شرکت‌هایی چون Alcoa ،Befesa و AMAG Austria است، اعلام کرد که صادرات قراضه فلزی به ایالات متحده در سه ماهه اول سال ۲۰۲۵ در مقایسه با دوره مشابه سال قبل، با افزایشی تقریباً سه برابری به ۶,۰۲۸ تن متریک رسیده است، هرچند از پایه پایینی شروع شده، اما این جریان ناچیز را به یک سیل تبدیل کرده است.
بر اساس اطلاعاتEuropean Aluminium، کل صادرات قراضه آلومینیوم اتحادیه اروپا در سه ماهه اول امسال ۳۴۵,۰۰۰ تن متریک بوده است. این گروه افزود که با توجه به اینکه ایالات متحده اکنون قراضه خود را در داخل نگه می‌دارد، اتحادیه اروپا به عنوان منطقه اصلی صادرکننده باقی خواهد ماند.
تولیدکنندگان فلزات اتحادیه اروپا می‌گویند که صادرات قراضه حتی پیش از آنکه ترامپ در تلاش برای تشویق تولید داخلی آمریکا، عوارضی بر واردات فولاد و آلومینیوم اولیه وضع کند، یک مشکل رو به رشد برای آن‌ها بوده است.
انجمن فولاد اروپا، Eurofer، که شامل شرکت‌هایی چونTata Steel ،Thyssenkrupp و ArcelorMittal است، اعلام کرد که در سال ۲۰۲۳، رکورد ۱۹ میلیون تن قراضه آهنی از این اتحادیه خارج شد که اکثر آن به مقصد ترکیه و همچنین به هند، مصر، پاکستان و ایالات متحده بوده است.
Paul Voss، رئیسEuropean Aluminium، گفت که تولیدکنندگان فلزات نمی‌توانند منتظر بمانند تا اتحادیه اروپا قبل از هر اقدامی، با ترامپ به یک توافق تجاری دست یابد. مقامات اروپایی گفته‌اند که ممکن است اتحادیه اروپا نتواند تا ضرب‌الاجل ۹ جولای تعیین‌شده از سوی ترامپ، به یک توافق کامل برسد.
Voss افزود: «مجوزهای صادراتی پیش از این به این شکل استفاده نشده بودند، اما شرایط فوق‌العاده نیازمند اقدامات فوق‌العاده است» و خواستار اتخاذ تدابیری «در هفته‌های آینده» شد.
ردپای کربن
اتحادیه اروپا خود را قهرمان تجارت آزاد می‌داند و محدودیت‌های صادراتی در آن به ندرت اتفاق می‌افتد. فراتر از محدودیت‌های دوران همه‌گیری، کنترل‌های صادراتی اتحادیه اروپا به محموله‌های تسلیحات، محصولاتی با کاربرد نظامی و برای کشورهایی که تحت تحریم هستند، محدود شده است.
کمیسیون اروپا اعلام کرد که به طور منظم با تولیدکنندگان فلزات و بازیافت‌کنندگان در تعامل است و وضعیت بازار را ارزیابی می‌کند. این کمیسیون گفت که در سه ماهه سوم تصمیم خواهد گرفت که آیا یک اقدام تجاری برای فولاد، آلومینیوم و مس ضروری است یا خیر.
این تعرفه‌ها به تولیدکنندگان فلزات آمریکایی انگیزه داده است تا خرید داخلی قراضه فلزی خود را به حداکثر برسانند و بازارهای خارج از کشور را جستجو کنند. فعالان صنعت می‌گویند که یک «پنجره آربیتراژ»، شکاف قیمتی کوتاه‌مدت بین دو بازار، با اعمال تعرفه ۵۰ درصدی، به حدود ۷۵۰ دلار در هر تن رسیده است.
Rob van Gils، مدیرعامل شرکت اتریشیHammerer Aluminium Industries، با اشاره به برنامه سیاست سبز اتحادیه اروپا برای رساندن این اتحادیه به بی‌طرفی در انتشار کربن تا سال ۲۰۵۰، گفت: اگر این پنجره آربیتراژ باقی بماند، ما شاهد آسیب گسترده به شرکت‌هایی خواهیم بود که بیشترین سرمایه‌گذاری را در معامله سبز (Green Deal) انجام داده‌اند.
Van Gils گفت شرکت‌هایی که به خرید قراضه متکی هستند، در صورتی که هزینه‌های قراضه داخلی به قیمت بازار محصول نهایی نزدیک یا حتی از آن فراتر رود، با مشکل مواجه خواهند شد یا در نهایت مجبور به خرید فلز اولیه از کشورهای ثالثی مانند هند با ردپای کربن بالا می‌شوند.
Van Gils ادامه داد: ردپای دی‌اکسید کربن صنعت آلومینیوم از بین خواهد رفت.
فروشندگان قراضه اروپا با محدودیت‌های صادراتی مخالفند. گروه صنعتی بازیافت EuRIC اعلام کرد که هیچ کمبودی از قراضه در اروپا وجود ندارد و تقاضای اتحادیه اروپا تنها حدود ۸۰ درصد از عرضه فولاد را جذب می‌کند.
Eggert از Eurofer گفت که محدودیت‌های صادراتی به جلوگیری از خرید قراضه اتحادیه اروپا توسط تولیدکنندگان رقیب در خارج از کشور کمک می‌کند تا آن‌ها نتوانند فولاد بازیافتی کم‌کربن را دوباره به این اتحادیه بفروشند.
وی گفت: ما خواستار ممنوعیت کامل نیستیم، اما باید قراضه بیشتری را در داخل نگه داریم یا استفاده از آن را برای کربن‌زدایی در اروپا تشویق کنیم.
تحلیل و جمع بندی
۱. تحلیل کمی و دینامیک بازار
محرک اصلی بحران فعلی، یک آربیتراژ ساختاری است که توسط سیاست‌های تجاری ایجاد شده است. تعرفه ۵۰ درصدی ایالات متحده بر آلومینیوم و فولاد اولیه، اقتصاد بازار قراضه را به طور کامل تغییر داده است:
کالبدشکافی پنجره آربیتراژ ۷۵۰ دلاری: برای درک اهمیت این عدد، قیمت‌ها را در نظر بگیریم. فرض کنیم قیمت آلومینیوم اولیه در بورس فلزات لندن (LME) حدود ۲,6۰۰ دلار در هر تن باشد. با تعرفه ۵۰ درصدی، هزینه واردات این فلز برای یک خریدار آمریکایی به 3,90۰ دلار در هر تن می‌رسد. در مقابل، قیمت قراضه آلومینیوم با کیفیت بالا در اروپا، پیش از این بحران، حدود ۱,۸۰۰ دلار در هر تن بوده است. حتی اگر هزینه حمل و نقل و افزایش تقاضا، قیمت قراضه اروپا را برای خریدار آمریکایی به ۲,۴۰۰ دلار برساند، این رقم همچنان بیش از ۱,5۰۰ دلار ارزان‌تر از آلومینیوم اولیه وارداتی است. این شکاف قیمتی عظیم، انگیزه اقتصادی غیرقابل مقاومتی برای خروج قراضه از اروپا ایجاد کرده است. پنجره ۷۵۰ دلاری ذکر شده در گزارش، سود خالصی است که پس از کسر هزینه‌ها برای تاجران باقی می‌ماند و نشان‌دهنده یک عدم تعادل شدید در بازار است.
تحلیل داده‌های صادرات: هرچند صادرات ۶,۰۲۸ تنی قراضه آلومینیوم به آمریکا در سه‌ماهه اول ۲۰۲۵ در مقابل کل صادرات ۳۴۵,۰۰۰ تنی ناچیز به نظر می‌رسد (تنها ۱.۷ درصد)، اما نرخ رشد سه برابری آن یک سیگنال نشانگر پیشرو (Leading Indicator) است. تحلیلگران بازار می‌دانند که این تغییرات نمایی، نشان‌دهنده آغاز یک روند ساختاری جدید است که در صورت عدم مداخله، به سرعت تشدید خواهد شد. این موضوع از یک جریان تجاری عادی به یک جابجایی استراتژیک مواد خام تبدیل شده است.
ریسک فشار بر هزینه‌های تولید(Margin Squeeze): شرکت‌های اروپایی که مدل کسب‌وکار خود را بر اساس استفاده از قراضه ارزان‌تر بنا کرده‌اند مانندHammerer Aluminium Industries، با یک ریسک دوگانه مواجه‌اند:
افزایش هزینه مواد اولیه: رقابت با خریداران آمریکایی، قیمت قراضه در بازار داخلی اروپا را به سطحی نزدیک به فلز اولیه افزایش می‌دهد و مزیت هزینه بازیافت را از بین می‌برد.
کمبود فیزیکی: حتی اگر توان پرداخت قیمت‌های بالاتر را داشته باشند، ممکن است با کمبود فیزیکی قراضه مواجه شوند.
۲. پیامدهای استراتژیک برای اتحادیه اروپا و صنعت فلزات
این بحران فراتر از یک نوسان قیمتی است و پایه‌های استراتژی صنعتی و زیست‌محیطی اتحادیه اروپا را هدف قرار داده است:
تضعیف مستقیم معامله سبز (Green Deal) وCBAM: ستون فقرات سیاست صنعتی سبز اروپا، تولید محصولات کم‌کربن و اعمال هزینه بر رقبای خارجی با ردپای کربن بالا از طریق مکانیزم تعدیل کربن مرزی (CBAM) است. بازیافت فلزات (با صرفه‌جویی ۹۵ درصدی انرژی در آلومینیوم) ابزار اصلی دستیابی به این هدف است. از دست دادن دسترسی به قراضه، تولیدکنندگان اروپایی را مجبور به استفاده از آلومینیوم و فولاد اولیه (که اغلب از منابعی با شدت کربن بالا مانند چین یا هند وارد می‌شود) می‌کند. این امر نه تنها اهداف کاهش انتشار را تضعیف می‌کند، بلکه مزیت رقابتی آن‌ها تحت نظام CBAM را نیز از بین می‌برد.
تضاد منافع در زنجیره تأمین: گزارش به وضوح شکاف بین تولیدکنندگان (Users of Scrap) و بازیافت‌کنندگان/تاجران (Sellers of Scrap) را نشان می‌دهد. گروه EuRIC نماینده منافع بازیافت‌کنندگانی است که از قیمت‌های بالای صادراتی سود می‌برند و طبیعتاً با هرگونه محدودیت مخالفند. این تضاد، تصمیم‌گیری سیاسی در سطح کمیسیون اروپا را پیچیده می‌کند، زیرا هر تصمیمی به نفع یک گروه و به ضرر گروه دیگر خواهد بود.
ریسک ژئوپلیتیک و تجاری: درخواست برای اعمال کنترل‌های صادراتی، اتحادیه اروپا را که همواره خود را قهرمان تجارت آزاد معرفی کرده، در موقعیت دشواری قرار می‌دهد. این اقدام می‌تواند به عنوان یک حرکت تلافی‌جویانه تلقی شده و به تشدید تنش‌های تجاری با ایالات متحده و سایر شرکا منجر شود. با این حال، با توجه به ضرب‌الاجل ۹ جولای و عدم پیشرفت در مذاکرات، اتحادیه اروپا ممکن است چاره‌ای جز انتخاب بین اصول تجارت آزاد و بقای استراتژی صنعتی خود نداشته باشد.
۳. چشم‌انداز و سناریوهای پیش رو
تصمیم کمیسیون اروپا در سه‌ماهه سوم: این تاریخ، یک کاتالیزور کلیدی برای بازار است. سه سناریوی محتمل وجود دارد:
عدم اقدام: کمیسیون به نفع تجارت آزاد رأی می‌دهد که منجر به ادامه خروج قراضه، افزایش قیمت‌ها و فشار شدید بر تولیدکنندگان خواهد شد.
اقدامات نرم (صدور مجوز صادرات): این یک راهکار بوروکراتیک است که می‌تواند سرعت خروج قراضه را کاهش دهد اما احتمالاً برای مهار کامل آربیتراژ ۷۵۰ دلاری کافی نخواهد بود.
اقدامات سخت (عوارض صادراتی): این مؤثرترین ابزار برای متعادل کردن قیمت‌ها و حفظ قراضه در داخل است، اما یک چرخش سیاستی بزرگ برای اتحادیه اروپا محسوب می‌شود و ریسک‌های تلافی‌جویانه را به همراه دارد.
تحلیل رقابتی: تولیدکنندگان غیراروپایی (مثلاً در ترکیه) که به شدت به قراضه اروپا وابسته‌اند، از این وضعیت متضرر خواهند شد. اما رقبای آمریکایی با دسترسی به قراضه ارزان‌تر (نسبت به فلز اولیه تعرفه‌دار)، موقعیت رقابتی خود در بازار داخلی آمریکا را به شدت تقویت می‌کنند.
جمع‌بندی
گزارش نشان می‌دهد که سیاست‌های تجاری حمایت‌گرایانه دولت ترامپ در ایالات متحده، یک شوک خارجی شدید به بازار کامودیتی اروپا وارد کرده و با ایجاد یک آربیتراژ قیمتی بزرگ، در حال تخلیه منابع استراتژیک قراضه از این اتحادیه است. این وضعیت، تضاد عمیقی بین اصول تجارت آزاد، اهداف زیست‌محیطی (معامله سبز) و امنیت زنجیره تأمین صنعتی ایجاد کرده و اتحادیه اروپا را در آستانه یک تصمیم‌گیری دشوار سیاسی و اقتصادی قرار داده است.
نکات برجسته
عامل اصلی: تعرفه ۵۰ درصدی آمریکا بر فولاد و آلومینیوم، ریشه اصلی بحران است.
اثر فوری: ایجاد یک پنجره آربیتراژ حدود ۷۵۰ دلاری در هر تن که صادرات قراضه از اروپا به آمریکا را از نظر اقتصادی بسیار جذاب کرده است.
تهدید استراتژیک: این بحران، موفقیت «معامله سبز» و مکانیزم CBAM اتحادیه اروپا را مستقیماً تهدید می‌کند، زیرا دسترسی به قراضه برای تولید کم‌کربن حیاتی است.
شکاف داخلی: منافع تولیدکنندگان فلزات (که خواهان محدودیت صادرات هستند) با منافع بازیافت‌کنندگان و تاجران قراضه (که از قیمت‌های بالا سود می‌برند) در تضاد کامل قرار دارد.
فوریت زمانی: با توجه به سرعت تحولات و ضرب‌الاجل‌های سیاسی (مانند ۹ جولای)، تولیدکنندگان خواستار اقدام فوری از سوی کمیسیون اروپا طی چند هفته آینده هستند.
توصیه‌ها و راهکارها
رصد دقیق تصمیمات کمیسیون اروپا: تصمیم کمیسیون در سه‌ماهه سوم سال ۲۰۲۵ در مورد اعمال محدودیت‌های تجاری، مهم‌ترین رویداد پیش رو برای بازار فلزات اروپا خواهد بود و می‌تواند جهت بازار را کاملاً تغییر دهد.
پیگیری مذاکرات تجاری آمریکا و اروپا: هرگونه توافق یا عدم توافق تا تاریخ ۹ جولای، مستقیماً بر تعرفه‌ها و در نتیجه بر آربیتراژ قیمتی تأثیر خواهد گذاشت.
تحلیل اسپرد قیمت‌ها: فعالان بازار باید به دقت اسپرد (اختلاف) قیمت قراضه بین اروپا، آمریکا و بازارهای کلیدی دیگر مانند ترکیه را زیر نظر داشته باشند. افزایش این اسپرد، سیگنالی برای تشدید بحران و کاهش آن، نشانه‌ای از بازگشت به تعادل خواهد بود.
ارزیابی ریسک زنجیره تأمین: سرمایه‌گذاران و شرکت‌های فعال در صنعت فلزات اروپا باید ریسک مدل‌های کسب وکار متکی بر قراضه را مجدداً ارزیابی کنند و استراتژی‌های جایگزین برای تأمین مواد اولیه را در نظر بگیرند.