شرکت MP Materials قرارداد ۴۰۰ میلیون دلاری با پنتاگون امضا کرد
شرکت MP Materials با (نمادNYSE: MP) بهمنظور ایجاد یک زنجیره تأمین داخلی برای آهنرباهای خاکی کمیاب و کاهش وابستگی آمریکا به منابع خارجی، وارد یک مشارکت بزرگ دولتی-خصوصی با وزارت دفاع ایالات متحده (DoD) شده است.
این قرارداد، وزارت دفاع را پس از خرید ۴۰۰ میلیون دلار سهام ممتاز، به بزرگترین سهامدار شرکت MP Materials تبدیل خواهد کرد. این شرکت روز پنجشنبه اعلام کرد که این سرمایهگذاری بخشی از یک بسته چند میلیارد دلاری گستردهتر و تعهدات استراتژیک بلندمدت از سوی دولت فدرال است.
به دنبال انتشار این خبر، ارزش سهام این شرکت مستقر در نوادا در معاملات پیش از گشایش بازار نیویورک با جهشی بیش از ۵۳ درصد به ۴۶ دلار برای هر سهم رسید و آخرین قیمت معاملهشده آن ۴۸ دلار بوده است.
James Litinsky، بنیانگذار و مدیرعامل MP Materials، در بیانیهای گفت: این ابتکار، اقدامی قاطع از سوی دولت ترامپ برای تسریع استقلال زنجیره تأمین آمریکا محسوب میشود.
شرکت MP Materials، تنها تولیدکننده داخلی عناصر نادر خاکی، که برای گوشیهای هوشمند، موتورهای جت، خودروهای الکتریکی و سیستمهای دفاعی حیاتی هستند، قصد دارد دومین کارخانه تولید آهنربای خود را در مکانی که هنوز نام آن مشخص نشده است، احداث کند. انتظار میرود این کارخانه که «تأسیسات 10X نامگذاری شده است، در سال ۲۰۲۸ به مرحله راهاندازی آزمایشی برسد و ظرفیت کل تولید آهنربای شرکت را به حدود ۱۰,۰۰۰ تن در سال افزایش دهد.
بهعنوان بخشی از این توسعه، شرکت همچنین قصد دارد معدن Mountain Pass خود در کالیفرنیا را
با افزودن قابلیتهای جداسازی عناصر نادر خاکی سنگین ارتقا دهد و جایگاه آن را بهعنوان یک دارایی استراتژیک ملی بیش از پیش مستحکم کند. این مجموعه در حال حاضر عملیات استخراج، جداسازی و پالایش را در یک مکان یکپارچه انجام میدهد.
این توافق استراتژیک در بحبوحه ضرورت فزاینده برای ایجاد یک زنجیره تأمین «از معدن تا آهنربا» در داخل ایالات متحده صورت میگیرد. تصمیم چین در ماه آوریل مبنی بر محدود کردن صادرات عناصر نادر خاکی، آسیبپذیریهای آمریکا را برجسته کرد و درخواستها در واشنگتن برای ایجاد یک پایگاه صنعتی مقاومتر را شدت بخشید.
شرکت MP اعلام کرد که هدف از این مشارکت، تسریع تولید داخلی، تقویت امنیت زنجیره تأمین و پشتیبانی از فناوریهای با کاربرد دوگانه (dual-use) است که هم بازارهای دفاعی و هم بازارهای تجاری را پوشش میدهند.
جزئیات توافق
این توافق شامل چندین تعهد کلیدی است. وزارت دفاع یک قرارداد خرید تضمینی (off-take) ۱۰ ساله امضا کرده است که یک کف قیمت ۱۱۰ دلاری به ازای هر کیلوگرم برای مواد نئودیمیم-پرازئودیمیم (NdPr) تعیین میکند. این قرارداد همچنین تضمین میکند که ۱۰۰ درصد آهنرباهای تولیدشده در تأسیسات جدید 10X به مدت یک دهه پس از راهاندازی، برای مصارف دفاعی و تجاری خریداری خواهد شد.
برای تأمین مالی ساخت تأسیسات 10X، شرکت MP تعهدی ۱ میلیارد دلاری از بانکهای JPMorgan Chase و Goldman Sachs، مشروط به شرایط متعارف، دریافت کرده است. علاوه بر این، شرکت انتظار دارد ظرف ۳۰ روز آینده وامی به مبلغ ۱۵۰ میلیون دلار از وزارت دفاع برای حمایت از توسعه معدن Mountain Pass دریافت کند.
وزارت دفاع همچنین متعهد به خرید یک سری جدید از سهام ممتاز قابل تبدیل (convertible preferred stock) به همراه اوراق اختیار خرید (warrant) برای خرید سهام عادی بیشتر با قیمت اولیه ۳۰.۰۳ دلار برای هر سهم شده است. انتظار میرود این معامله در تاریخ ۱۱ ژوئیه ۲۰۲۵ نهایی شود. پس از تبدیل (سهام) و اعمال (اختیار خرید)، وزارت دفاع مالک حدود ۱۵ درصد از سهام عادی در گردش شرکت MP Materials خواهد شد.
شرکت MP Materials در حال حاضر دومین معدن بزرگ عناصر نادر خاکی جهان را در Mountain Pass اداره میکند که فعالیت خود را در سال ۲۰۱۷ آغاز کرد. فرآیند پالایش در سال ۲۰۲۳ شروع شد و شرکت قصد دارد تا پایان سال جاری میلادی، تأمین آهنرباهای خاکی کمیاب برای شرکت General Motors را آغاز کند. این شرکت همچنین در حال راهاندازی آزمایشی یک کارخانه جدید تولید آهنربا در تگزاس با نام Independence است تا عملیات پاییندستی خود را تقویت کند.
تحلیل و جمع بندی
این قرارداد یک نقطه عطف استراتژیک، نه فقط برای شرکت MP Materials، بلکه برای کل زنجیره تأمین مواد حیاتی غرب محسوب میشود. این توافق فراتر از یک سرمایهگذاری صرف بوده و نشاندهنده یک تغییر پارادایم در سیاست صنعتی ایالات متحده در قبال مواد استراتژیک است.
۱. تحلیل کمی
دادههای مالی و عملیاتی این توافق، ابعاد و اهمیت آن را بهخوبی روشن میسازند.
ارزیابی مالی و واکنش بازار
سرمایهگذاری مستقیم دولت: ۴۰۰ میلیون دلار سهام ممتاز و ۱۵۰ میلیون دلار وام، مجموعاً ۵۵۰ میلیون دلار تزریق سرمایه مستقیم از سوی وزارت دفاع را نشان میدهد. این سرمایهگذاری، دولت آمریکا را به سهامداری عمده (حدود ۱۵ درصد) تبدیل میکند که یک سیگنال حمایتی بسیار قدرتمند است.
اهرم مالی: تعهد ۱ میلیارد دلاری از سوی غولهای مالی مانند JPMorgan و Goldman Sachs، نشان میدهد که حمایت دولتی، ریسک پروژه را برای سرمایهگذاران خصوصی به حداقل رسانده و راه را برای تأمین مالی عظیم هموار کرده است.
واکنش قیمت سهام: جهش بیش از ۵۳ درصدی قیمت سهام (از حدود ۳۰ دلار به ۴۸ دلار) نشان میدهد که بازار این توافق را بسیار فراتر از ارزش اسمی آن ارزیابی کرده است. قیمت اعمال اختیار خرید (Warrant) وزارت دفاع (۳۰.۰۳ دلار) اکنون بسیار پایینتر از قیمت فعلی بازار است که این معامله را برای دولت بسیار سودآور میکند.
تحلیل قرارداد خرید تضمینی
کف قیمت: تعیین کف قیمت ۱۱۰ دلار بر کیلوگرم برای NdPr، مهمترین بخش توافق است. با مراجعه به دادههای بازار (مانند S&P Global Platts یاArgus Media)، قیمت اکسید NdPr در بازارهای جهانی (FOB China) در ماههای اخیر به دلیل محدودیتهای صادراتی چین و تقاضای بالا، نوسانات شدیدی را تجربه کرده و در محدوده ۹۰ تا ۱۲۰ دلار در نوسان بوده است. تعیین کف قیمت ۱۱۰ دلاری، عملاً ریسک قیمت را برای MP Materials به مدت ۱۰ سال از بین میبرد و درآمدی پایدار و قابل پیشبینی را تضمین میکند. این امر، توجیه اقتصادی پروژه برای وامدهندگان را قطعی میکند.
تضمین خرید ۱۰۰ درصد: این بند، ریسک تقاضا را بهطور کامل حذف میکند و به شرکت اجازه میدهد با اطمینان کامل بر روی افزایش ظرفیت تمرکز کند.
ظرفیت تولید
ظرفیت ۱۰,۰۰۰ تنی کارخانه جدید 10X، اگرچه در مقایسه با تولید سالانه بیش از ۲۰۰,۰۰۰ تنی آهنرباهای NdFeB چین رقم بزرگی نیست، اما برای تأمین نیازهای استراتژیک و دفاعی آمریکا کاملاً معنادار است. این حجم میتواند بخش قابل توجهی از نیازهای صنایع دفاعی، هوافضا و برخی حوزههای کلیدی تجاری (مانند خودروهای الکتریکی خاص) در آمریکا را پوشش دهد.
خلاصه عددی توافق
۲. تحلیل کیفی
پیامدهای کیفی این توافق از جنبههای کمی آن مهمتر هستند.
تغییر پارادایم از بازار آزاد به امنیت ملی: این توافق نشان میدهد دولت آمریکا (در اینجا دولت ترامپ) حاضر است اصول بازار آزاد را در حوزه مواد استراتژیک کنار بگذارد و مستقیماً برای ایجاد یک قهرمان ملی (National Champion) مداخله کند. این مدل، یادآور سیاستهای صنعتی کشورهای شرق آسیاست.
جنگ سرد فناوری و مواد اولیه: این اقدام، پاسخی مستقیم به استفاده چین از اهرم عناصر نادر خاکی است. پس از محدودیت صادراتی چین در آوریل ۲۰۲۵، این توافق یک پیام روشن به پکن ارسال میکند: ایالات متحده برای شکستن انحصار چین، از تمام ابزارهای مالی و سیاسی خود استفاده خواهد کرد.
تکمیل زنجیره ارزش(Mine-to-Magnet): موفقیت واقعی MP Materials در حرکت از یک شرکت معدنی به یک تولیدکننده یکپارچه محصولات نهایی است. استخراج، جداسازی (شامل عناصر سنگین)، پالایش و تولید آهنربا در یک اکوسیستم، وابستگی به چین را در تمام مراحل از بین میبرد. افزودن قابلیت جداسازی عناصر نادر خاکی سنگین (HREEs) مانند دیسپروزیم و تربیوم که برای آهنرباهای با عملکرد بالا حیاتی هستند، یک پیشرفت فنی و استراتژیک بسیار مهم است.
تأثیر بر رقبا: این توافق، کار را برای سایر شرکتهای غربی فعال در حوزه عناصر نادر خاکی بسیار دشوار میکند. MP Materials با این سطح از حمایت دولتی و قراردادهای تضمینی، به گزینهای بیرقیب برای سرمایهگذاران و مشتریان تبدیل میشود و عملاً رقبای خود را در جذب سرمایه به حاشیه میراند.
ریسکها و چالشها
ریسک اجرا: ساخت و راهاندازی تأسیسات پیچیدهای مانند کارخانه آهنرباسازی و واحد جداسازی عناصر سنگین، چالشهای فنی و زمانی قابل توجهی دارد. هرگونه تأخیر یا افزایش هزینه میتواند بر پروژه اثر بگذارد.
واکنش چین: چین میتواند با کاهش شدید قیمتها (Dumping) در بازار جهانی، سودآوری بازارهای تجاری خارج از قرارداد DoD را برای MP Materials به چالش بکشد یا محدودیتهای بیشتری بر صادرات فناوریهای مرتبط اعمال کند.
ریسک سیاسی: این توافق با امضای «دولت ترامپ» برجسته شده است. تغییر دولت در آینده میتواند منجر به بازنگری در سطح یا شکل حمایتها شود، هرچند که ماهیت استراتژیک و امنیت ملی این موضوع، تداوم آن را محتملتر میکند.
جمعبندی
توافق MP Materials و پنتاگون: تولد یک غول استراتژیک و پایان وابستگی به چین
قرارداد ۴۰۰ میلیون دلاری میان شرکت MP Materials و وزارت دفاع آمریکا، صرفاً یک معامله تجاری نیست؛ بلکه یک بیانیه سیاسی و نقطه عطفی در تاریخ جنگ سرد ژئواکونومیک بر سر مواد حیاتی است. این توافق، شرکت MP Materials را از یک تولیدکننده مواد خام به یک دارایی استراتژیک و یکپارچه برای امنیت ملی آمریکا تبدیل میکند و رسماً مدل «قهرمان ملی» را برای مقابله با انحصار چین در زنجیره تأمین عناصر نادر خاکی معرفی میکند.
نکات کلیدی
۱. پایان ریسک، آغاز انحصار غربی: با قرارداد خرید تضمینی ۱۰ ساله و کف قیمت ۱۱۰ دلاری برای NdPr، ریسکهای بازار برای MP Materials تقریباً به صفر رسیده است. این شرکت اکنون یک «ابرقدرت» تحت حمایت دولت است که رقابت با آن برای سایر پروژههای غربی تقریباً غیرممکن خواهد بود.
۲. تکمیل پازل استقلال: این توافق صرفاً درباره استخراج نیست؛ بلکه درباره ایجاد یک زنجیره تأمین کامل «از معدن تا آهنربا» در خاک آمریکاست. افزودن قابلیتهای جداسازی عناصر کمیاب سنگین، آخرین حلقه مفقوده برای استقلال واقعی از فناوری و پردازش چین بود.
۳. مدل جدید حکمرانی منابع: این مشارکت دولتی-خصوصی یک الگوی جدید برای سایر مواد استراتژیک (مانند لیتیوم، کبالت و گرافیت) ارائه میدهد. فعالان بازار باید منتظر تکرار این مدل در سایر بخشهای زنجیره تأمین فناوریهای پاک و دفاعی باشند.
توصیه کاربردی
برای تحلیلگران و سرمایهگذاران، MP Materials دیگر یک سهم معدنی پرریسک نیست، بلکه یک دارایی شبهدولتی با درآمد تضمینشده است. از این پس، تحولات این شرکت را باید نه فقط با شاخصهای کامودیتی، بلکه با لنز ژئوپلیتیک و سیاستهای امنیت ملی آمریکا رصد کرد. حرکت بعدی در این صفحه شطرنج، واکنش چین خواهد بود که میتواند کاتالیزور بعدی برای نوسانات شدید در کل بازار فلزات استراتژیک باشد.
پی نوشت
Rare Earth Elements (REEs): عناصر نادر خاکی
Off-take Agreement: قرارداد خرید تضمینی
Price Floor: کف قیمت
Convertible Preferred Stock: سهام ممتاز قابل تبدیل
Warrant: اوراق اختیار خرید
Mine-to-Magnet: از معدن تا آهنربا (اصطلاح برای زنجیره تأمین کامل)
Dual-use Technologies: فناوریهای با کاربرد دوگانه (نظامی و غیرنظامی)