غنا در قالب بازسازی بخش معدن، خارجیها را از بازار طلای داخلی اخراج کرد
اتباع خارجی همچنان میتوانند برای خرید طلا از طریق GoldBod درخواست دهند، اما از هرگونه مشارکت مستقیم در زنجیره ارزش داخلی طلای غنا منع شدهاند.
غنا به عنوان بخشی از یک تغییر سیاست گسترده با هدف اعمال کنترل بیشتر بر ارزشمندترین منبع طبیعی خود، تمام خارجیها را از معامله در بازار داخلی طلای این کشور منع کرده است.
این دستورالعمل که توسط هیئت نهاد تازه تأسیس طلای غنا، GoldBod، اعلام شده، بخشی از بازنگری قانونی دولت برای افزایش درآمدهای ملی، مهار معدنکاری غیرقانونی و بازپسگیری نظارت بر بخش رو به رشد معدنکاری سنتی و مقیاس کوچک طلای کشور محسوب میشود.
GoldBod به عنوان بخشی از لایحه هیئت طلای غنا ۲۰۲۵ ایجاد شد که در ۲۹ مارس توسط پارلمان تصویب و در ۲ آوریل توسط رئیسجمهور John Mahama به قانون تبدیل شد. این قانون کلیه مجوزهای صادر شده قبلی، به استثنای مجوزهای اعطا شده به شرکتهای معدنی بزرگ، را باطل اعلام کرد.
Prince Kwame Minkah، سخنگوی GoldBod در بیانیهای اعلام کرد: کلیه خارجیها به موجب این اطلاعیه موظفند حداکثر تا تاریخ ۳۰ آوریل ۲۰۲۵ از بازار محلی معاملات طلا خارج شوند.
وی افزود که هر شخص یا نهادی که پس از این تاریخ بدون مجوز صادره از GoldBod به فعالیت ادامه دهد، مرتکب جرم قابل مجازات شده است.
چهارچوب جدید، اختیار خرید، فروش و صادرات طلا را تحت کنترل کامل گلدبد متمرکز میکند. اتباع خارجی همچنان میتوانند برای خرید طلا از طریق گلدبد اقدام کنند، اما از هرگونه مشارکت مستقیم در زنجیره ارزش داخلی طلا در غنا محروم شدهاند.
غنا، بزرگترین تولیدکننده طلای آفریقا و ششمین تولیدکننده برتر جهانی، همواره در تبدیل ثروت معدنی خود به رفاه اقتصادی فراگیر با چالش مواجه بوده است.
دولت این سیاست را گامی حیاتی برای کسب ارزش افزوده بیشتر از تولید طلا، به ویژه از بخش معدنکاری سنتی میداند که سالانه نزدیک به 5 میلیارد دلار صادرات برای کشور به ارمغان میآورد.
در ماه مارس، وزیر دارایی Cassel Ato Forson اعلام کرد که دولت مبلغ ۲۷۹ میلیون دلار آمریکا به GoldBod اختصاص داده است تا حداقل سه تن طلای استخراج شده از معادن سنتی را به صورت هفتگی خریداری و صادر کند. تمامی معاملات بهصورت انحصاری با cedi [واحد پول غنا و معادل 0.065 دلار آمریکا] انجام شده و بر اساس نرخهای بانک غنا قیمتگذاری خواهد شد. دولت امیدوار است این سازوکار بتواند جریانهای ورودی ارز خارجی را افزایش داده و ارزش پول ملی در حال کاهش را تثبیت کند.
سرکوب تجارت غیرقانونی طلا و دخالتهای خارجی
در حالی که هدف اصلی این قانون جدید افزایش درآمدهای مالیاتی است، میتواند بهعنوان مکانیزمی برای محدود کردن راههای فروش غیرقانونی طلا و کاهش تخریبهای زیستمحیطی ناشی از استخراج غیرمجاز طلا، موسوم به galamsey، نیز عمل کند. استخراج غیرقانونی طلا تبدیل به نقطهای حساس در مباحث سیاسی و زیستمحیطی غنا شده است. این پدیده که تحت تأثیر افزایش قیمت جهانی طلا، رشد بیکاری جوانان و ضعف در اجرای قوانین شکل گرفته، منجر به جنگلزدایی گسترده، آلودگی [متاثر از] جیوه و زنگ زدگی بیش از ۶۰ درصد منابع آبی کشور شده است.
اتباع چینی به طور گستردهای در تجارت گلمسی دست دارند و اغلب در کنار فعالان محلی فعالیت میکنند و متهم به نقض مقررات محیط زیستی و کاری هستند. اگرچه قانون جدید به طور مشخص به ملیت خاصی اشاره ندارد، انتظار میرود که مشارکت اتباع خارجی در تأمین غیرقانونی طلا را محدود کند.
تأثیر بر شرکتهای بزرگ معدنی غنا
تغییر سیاستها در پی تحولات گستردهتر در عرصه معدنکاری طلا در غنا رخ میدهد، کشوری که میزبان برخی از بزرگترین شرکتهای معدنی جهان است. با این حال، از آنجا که مجوز شرکتهای بزرگ معدنی ابطال نشده است، انتظار نمیرود این شرکتها تحت تأثیر قوانین جدید قرار گیرند.
دولت غنا در حال حاضر دارای ۱۰ درصد سهم بدون هزینه در معادن تحت نظارت فعال در کشور است که این سهم پس از اعطای مجوز بهرهبرداری به آن تعلق میگیرد.
شرکتهای بورسی فعال در حوزه استخراج و اکتشاف طلا در غنا عبارتاند از:
Kinross Gold (TSX:K,NYSE:KGC)، شرکت بهرهبردار معدن Chirano که در سال ۲۰۲۰، ۱۶۶,۰۰۰ اونس تولید داشته است.
Galiano Gold (TSX:GAU,NYSEAMERICAN:GAU)، شرکتی که بهرهبردار معدن طلای Asanko است.
Gold Fields (NYSE:GFI,JSE:GFI)، شرکت بهرهبردار معدن طلای Tarkwa.
Asante Gold (CSE:ASE,OTC Pink:ASGOF)، شرکتی که بهرهبردار معادن طلای Chirano و Bibiani است.
Newcore Gold (TSXV:NCAU,OTCQX:NCAUF)، که پروژه طلای Enchi با مالکیت کامل خود را به جلو میبرد.
تعطیلی معدن Damang شرکت Gold Fields پس از رد درخواست تمدید اجاره
در تحولی جداگانه ولی مرتبط، شرکت گلد فیلدز مستقر در آفریقای جنوبی پس از رد درخواست تمدید اجاره توسط دولت، عملیات خود را در معدن دامانگ واقع در غنا متوقف میکند. استخراج در دامانگ از سال ۲۰۲۳ متوقف شده و معدن تنها مشغول فرآوری ذخایر موجود بود، اما گلد فیلدز به عنوان بخشی از برنامه پایان عمر معدن، درخواست تمدید اجاره کرده بود.
شرکت اعلام کرد: دولت به گلد فیلدز دستور داده است تا با پایان یافتن قرارداد اجاره در ۱۸ آوریل، عملیات را متوقف و منطقه اجارهای را ترک کند و افزود که این شرکت در تلاش است عملیات را بهصورت ایمن و کنترلشده پایان دهد. معدن دامانگ در سال ۲۰۲۴ میزان ۱۳۵ هزار اونس طلا تولید کرده که تقریباً ۶ درصد از کل تولید گلد فیلدز است. معدن اصلیتر شرکت در تارکوا به فعالیت خود ادامه میدهد.
پی نوشت
Galamsy چیست و ارتباط آن با تخریب محیط زیست در غنا
اصطلاح «گلمسی» از [کشور] غنا نشأت گرفته است و برگرفته از عبارت «جمع کن و بفروش» میباشد که به معنای استخراج غیرقانونی یا بدون نظارت طلا در مقیاس کوچک است.
علت وجود گلمسی:
فقر و بیکاری: بسیاری از جوامع روستایی به آن بهعنوان منبع درآمد وابستهاند.
قیمت بالای طلا: انگیزهای برای استخراج غیرمجاز و کسب سود سریع فراهم میکند.
ضعف در اجرای قانون: در برخی مناطق، مقررات بهطور جدی اعمال نمیشود.
خصوصیات اصلی گلمسی:
فعالیتهای غیررسمی: اغلب توسط اشخاص یا گروههایی بدون دریافت مجوزهای رسمی صورت میگیرد.
روشهای دستی یا با فناوری سطح پایین: عموماً از ابزارهای سادهای نظیر بیل، سینی و تجهیزات محلی بهره میبرد.
غیرقانونی: در چارچوب قوانین دولتی نیست، مالیات پرداخت نمیشود و کنترلهای زیستمحیطی اجرا نمیگردد.
تخریب محیطزیست: به واسطه استفاده از جیوه و استخراج از بستر رودخانهها، خسارات قابل توجهی به خاک، جنگلها و منابع آبی وارد میآورد.
آثار اجتماعی: مرتبط با بهرهگیری از کودکان در کار، مشکلات سلامتی و در بعضی موارد درگیریهای خشن در مورد زمین و منابع طبیعی.
گلمسی، که به استخراج غیرقانونی طلا در غنا اشاره دارد، عامل اصلی تخریب وسیع محیط زیست در این کشور محسوب میشود. این فعالیتها به خاطر استفاده از روشهای غیرقانونی و بدون رعایت ضوابط زیستمحیطی باعث بروز آسیبهای متعددی شدهاند.
گلمسی منجر به قطع درختان و از بین رفتن پوشش گیاهی گسترده شده است که در نتیجه آن، جنگلها نابود شده و خاک زمین به شدت فرسایش یافته است. این خسارتها باعث از دست رفتن زیستگاههای طبیعی جانوران و کاهش تنوع زیستی شدهاند.
فعالیتهای گلمسی باعث آلودگی شدید منابع آبی، از جمله رودخانهها، شدهاند. استفاده از مواد سمی مانند جیوه و سیانید در استخراج طلا، که به منظور تسهیل فرآیند جداسازی طلا به کار میرود، سبب آلودگی آبهای سطحی و زیرزمینی میشود. این آلودگیها سلامت انسانها و جانداران را تهدید میکند و منابع حیاتی آب آشامیدنی را به خطر میاندازد.
گلمسی منجر به نابودی زمینهای کشاورزی و کاهش تولید محصولات مهمی مانند کاکائو شده است. تخریب خاک و آلودگی منابع آب باعث شده کشاورزان نتوانند بهدرستی کشت کنند، که خود تهدیدی برای امنیت غذایی و معیشت جوامع محلی است.
آلودگیهای محیطی ناشی از گلمسی باعث بروز مشکلات بهداشتی برای ساکنان مناطق معدنی شده است، از جمله بیماریهای مزمن کلیوی و مشکلات پوستی در اثر تماس با مواد شیمیایی سمی. همچنین خطرات ایمنی مانند فرو ریختن چالهای معدنی جان کارگران را تهدید میکند.
این تأثیرات پیچیده و گسترده نشاندهنده آن است که گلمسی نه تنها یک مسئله اقتصادی یا سیاسی، بلکه بحرانی عمیق زیستمحیطی و اجتماعی در غنا میباشد که نیازمند توجه و اقدامات جدی برای کنترل و مدیریت است.