قرارداد تأمین اورانیوم Kazatomprom با اسلواکی

شرکت ملی اتمی قزاقستان، کازاتومپروم، تفاهم‌نامه‌ای  را با شرکت برق اسلواکی، Slovenské Elektrárne (SE)، امضا کرده است که که چشم‌انداز همکاری بلندمدت در حوزه انرژی هسته‌ای را ترسیم می‌کند.

این تفاهم‌نامه هدف تأمین کنسانتره اورانیوم طبیعی و تحویل بالقوه دی‌اکسید اورانیوم (UO₂) برای نیروگاه‌های هسته‌ای اسلواکی(Nuclear Power Plants - NPPs)، و همچنین زمینه‌های دیگری از همکاری‌های آینده را نیز مورد بررسی قرار خواهد داد.

SE که بیش از 70 درصد کل برق اسلواکی را تولید می‌کند، دو نیروگاه هسته‌ای  Bohunice و Mochovce   را با مجموع پنج رآکتور VVER-440 اداره می‌کند. سهام‌دار عمده SE، هولدینگ برق اسلواکی (Slovak Power Holding) با 66 درصد است، در حالی که دولت اسلواکی 34 درصد را در اختیار دارد. Meirzhan Yussupov، مدیر عامل کازاتومپروم، اظهار داشت: «با امضای این تفاهم‌نامه، گام مهمی برای تقویت همکاری با شرکای اروپایی خود برمی‌داریم. انرژی هسته‌ای نقش کلیدی در تأمین پایدار منابع انرژی در اسلواکی ایفا می‌کند. ما باور داریم که این تفاهم‌نامه زمینه‌ساز روابط قوی و متقابلاً مفید بین شرکت‌هایمان خواهد بود.»

مدیر عامل و رئیس هیئت مدیرهSE، Branislav Strycek، بر اهمیت استراتژیک تنوع منابع تأمین سوخت هسته‌ای تأکید کرد و اعتماد خود را به چشم‌انداز همکاری بلندمدت با کازاتومپروم، بزرگ‌ترین تولیدکننده اورانیوم طبیعی جهان، ابراز داشت. تولید قابل انتساب به کازاتومپروم حدود 21 درصد از تولید اولیه اورانیوم جهان در سال 2024 را شامل می‌شود.

بزرگ‌ترین واردکنندگان سوخت هسته‌ای قزاقستان، چین، روسیه، کانادا، ایالات متحده و فرانسه هستند. در سال 2024، کازاتومپروم فروش حدود 3.4 میلیارد دلاری از اورانیوم و سایر محصولات را گزارش کرد که نشان‌دهنده افزایش 26.4 درصدی نسبت به سال قبل است. این شرکت همچنین امیدوار است حضور خود را در چرخه تأمین سوخت هسته‌ای (Nuclear Fuel Supply Cycle) و زنجیره تأمین کانی‌های نادر خاکی گسترش دهد.

کازاتومپروم به طور فعال در پی ایجاد شراکت‌های جدید و گسترش شراکت‌های موجود با شرکت‌های اروپایی، از جمله SN Nuclearelectrica دولتی رومانی است. گفتگوها در ماه می بر پایان دادن به قرارداد 10 ساله برای گسترش تأمین اورانیوم طبیعی و کاوش همکاری در فرآوری بریلیوم تمرکز داشت. در آوریل، کازاتومپروم قرارداد تأمین کنسانتره اورانیوم با شرکت انرژی جمهوری چک، ČEZ، برای تأمین اورانیوم طبیعی برای نیروگاه هسته‌ای Temelín را امضا کرد. در فوریه، Axpo Power AG سوئیس، همراه باKernkraftwerk Leibstadt AG، قراردادی برای تأمین کنسانتره اورانیوم طبیعی از کازاتومپروم امضا کرد.

تحلیل  و جمع بندی

نمودار روند قیمت اورانیوم از ژانویه 2024 تا جولای 2025 ارائه شده است. این نمودار نشان‌دهنده نوسانات قیمت اورانیوم است که از 100 دلار بر پوند در ژانویه 2024 به 64.63 دلار در سپتامبر 2024 کاهش یافته و سپس در جولای 2025 به 71 دلار رسیده است. این روند نشان‌دهنده عدم قطعیت در بازار اورانیوم است که می‌تواند بر قراردادهای تأمین مانند قرارداد کازاتومپروم و SE تأثیر بگذارد. افزایش قیمت در جولای 2025 ممکن است نشان‌دهنده بهبود تقاضا یا محدودیت‌های عرضه باشد.

تحلیل کمّی

بر اساس داده‌های موجود، کازاتومپروم در سال 2024 حدود 12,000 تن اورانیوم (به صورت قابل انتساب به) تولید کرد که حدود 21 درصد از تولید جهانی اورانیوم (60,300 تن) را شامل می‌شود. قیمت فعلی اورانیوم (U₃O₈) در تاریخ 20 جولای 2025 حدود 71 دلار بر پوند است. شرکت SE با داشتن پنج رآکتورVVER-440، سالانه حدود 57 تن اورانیوم مصرف می‌کند.جدول زیر خلاصه‌ای از داده‌های کلیدی را ارائه می‌دهد:

این داده‌ها نشان‌دهنده نقش کلیدی کازاتومپروم در بازار جهانی اورانیوم و توانایی آن برای تأمین نیازهای SE است. با توجه به افزایش 26.4 درصدی فروش کازاتومپروم در سال 2024 (3.4 میلیارد دلار)، این شرکت از نظر مالی در موقعیت قوی قرار دارد. با این حال، نوسانات قیمت اورانیوم (از 100 دلار در ژانویه 2024 به 71 دلار در جولای 2025) نشان‌دهنده ریسک‌های بازار است که باید در تصمیم‌گیری‌های سرمایه‌گذاری و صنعتی در نظر گرفته شود.

تحلیل کیفی و ژئوپلیتیک

تنوع منابع تأمین سوخت هسته‌ای برای اسلواکی از اهمیت استراتژیک برخوردار است، به ویژه با توجه به وابستگی تاریخی اروپا به سوخت هسته‌ای روسیه. این قرارداد با کازاتومپروم به SE امکان می‌دهد تا ریسک‌های مرتبط با وابستگی به یک تأمین‌کننده را کاهش دهد. کازاتومپروم با گسترش حضور خود در اروپا (از جمله قراردادهایی با ČEZ در جمهوری چک و Axpo Power AG در سوئیس)، جایگاه خود را به عنوان یک تأمین‌کننده اصلی تقویت می‌کند.از منظر ژئوپلیتیک، این همکاری می‌تواند به کاهش تأثیر تحریم‌ها یا ناآرامی‌های منطقه‌ای بر عرضه سوخت هسته‌ای کمک کند. با این حال، ریسک‌هایی مانند محدودیت‌های صادراتی قزاقستان یا مشکلات لجستیکی (مانند دسترسی به اسید سولفوریک برای تولید اورانیوم) ممکن است بر اجرای این قرارداد تأثیر بگذارد. سیاست‌های ملی‌گرایانه منابع، مانند محدودیت‌های صادراتی در قزاقستان، می‌توانند عرضه جهانی اورانیوم را تحت تأثیر قرار دهند، اما در حال حاضر، کازاتومپروم به سیاست‌های صادراتی خود پایبند است.

تحلیل سناریو

سناریوی خوش‌بینانه:در این سناریو، کازاتومپروم تأمین پایدار و احتمالاً ارزان‌تر اورانیوم را برای SE فراهم می‌کند، که منجر به افزایش امنیت انرژی اسلواکی و کاهش هزینه‌های تولید برق می‌شود. این امر می‌تواند به کاهش قیمت برق در اسلواکی و افزایش رقابت‌پذیری SE در بازار انرژی منجر شود.پیامدها: ثبات در عرضه، کاهش وابستگی به منابع دیگر، و تقویت روابط تجاری بین قزاقستان و اسلواکی.

سناریوی بدبینانه:وقفه‌های احتمالی در تأمین به دلیل مسائل ژئوپلیتیکی (مانند تحریم‌ها علیه قزاقستان یا ناآرامی‌های منطقه‌ای) یا مشکلات لجستیکی (مانند کمبود اسید سولفوریک) می‌تواند اجرای قرارداد را مختل کند. این امر ممکن است منجر به افزایش هزینه‌های سوخت برای SE و تأثیر منفی بر تولید برق شود.پیامدها: افزایش قیمت برق، ریسک‌های عملیاتی برای SE، و کاهش اعتماد به کازاتومپروم به عنوان تأمین‌کننده.

ادامه وضع موجود:قرارداد به طور روان اجرا می‌شود، با تأمین مداوم اورانیوم توسط کازاتومپروم. این سناریو منافع متقابلی برای هر دو طرف فراهم می‌کند، اما فرصت‌ها و ریسک‌های محدودی را به همراه دارد.ریسک‌ها و فرصت‌ها: فرصت برای گسترش همکاری‌های آینده، اما ریسک‌های مرتبط با نوسانات قیمت اورانیوم و تغییرات سیاست‌های صادراتی قزاقستان همچنان وجود دارد.

دیدگاه ذینفعان

Slovenské Elektrárne (SE): این قرارداد تأمین سوخت بلندمدت را تضمین می‌کند، ریسک‌های کمبود سوخت را کاهش می‌دهد و به SE امکان می‌دهد تا عملیات خود را با ثبات بیشتری ادامه دهد.

کازاتومپروم: این قرارداد بازار اروپا را برای کازاتومپروم گسترش می‌دهد، درآمد آن را افزایش می‌دهد و جایگاه آن را به عنوان یک بازیگر کلیدی در صنعت اورانیوم تقویت می‌کند.

دولت اسلواکی: تنوع منابع سوخت هسته‌ای امنیت انرژی ملی را تقویت می‌کند و به اسلواکی کمک می‌کند تا در برابر شوک‌های ژئوپلیتیکی مقاوم‌تر باشد.

صنایع مصرف‌کننده (مانند خودروسازان برقی): ثبات در تولید برق هسته‌ای می‌تواند به کاهش هزینه‌های انرژی برای صنایع وابسته به برق کمک کند.

نکات کلیدی

قرارداد کازاتومپروم وSE: این تفاهم‌نامه تأمین اورانیوم برای نیروگاه‌های هسته‌ای اسلواکی را تضمین می‌کند و نشان‌دهنده گسترش حضور کازاتومپروم در اروپا است.

تنوع منابع سوخت: SE با این قرارداد وابستگی خود به تأمین‌کنندگان سنتی (مانند روسیه) را کاهش می‌دهد، که امنیت انرژی اسلواکی را تقویت می‌کند.

فرصت‌های سرمایه‌گذاری: کازاتومپروم با رشد فروش (3.4 میلیارد دلار در 2024) و افزایش تولید، گزینه‌ای جذاب برای سرمایه‌گذاری است، اما ریسک‌های ژئوپلیتیکی باید در نظر گرفته شود.

جمع‌بندی

امضای تفاهم‌نامه بین کازاتومپروم و SE گامی استراتژیک برای تقویت امنیت انرژی اسلواکی و گسترش حضور کازاتومپروم در بازار اروپا است. از منظر کمّی، این قرارداد می‌تواند نیازهای سوخت هسته‌ای SE (حدود 57 تن اورانیوم در سال) را تأمین کند، در حالی که از منظر کیفی، نشان‌دهنده تلاش‌های اسلواکی برای کاهش وابستگی به منابع خاص و تقویت همکاری‌های بین‌المللی است. سرمایه‌گذاران باید به فرصت‌های رشد کازاتومپروم توجه کنند، اما ریسک‌های ژئوپلیتیکی و نوسانات قیمت اورانیوم را نیز در نظر بگیرند.

توصیه‌ها

برای سرمایه‌گذاران: نظارت بر قراردادهای جدید کازاتومپروم و روندهای قیمت اورانیوم برای شناسایی فرصت‌های سرمایه‌گذاری.

برای مصرف‌کنندگان صنعتی: انعقاد قراردادهای بلندمدت با تأمین‌کنندگان متنوع برای کاهش ریسک‌های عرضه و هزینه.

برای سیاست‌گذاران: حمایت از سیاست‌های تنوع منابع انرژی برای افزایش امنیت انرژی ملی.