Geosolutions

مشاوره در حوزه های زمین شناسی، معدن، سرمایه گذاری
يكشنبه, ۳۰ تیر ۱۴۰۴، ۰۵:۳۱ ب.ظ

هوشمندانه‌تر و ایمن‌تر: مواد منفجره وارد عصر جدیدی می‌شوند

در صنعت معدنکاری، منصفانه است که بگوییم هیچ‌چیز برای همیشه باقی نمی‌ماند. از قطعات نصب‌شده بر روی فناوری‌های درگیر با زمین (ground-engaging technologies) گرفته تا شیوه‌ها و فرآیندهایی که معدنکاران روزانه انجام می‌دهند، تغییر تنها به اندازه یک نوآوری، یک قانون یا یک سند راهنمای جدید فاصله دارد.

در ۱۲ ماه گذشته، نوآوری در زمینه ابتدایی‌ترین وظایف،  یعنی شکافتن پوسته بیرونی زمین، حفاری و انفجار، به وفور به نمایش گذاشته شد. مشابه بسیاری دیگر از اجزای معدنکاری، نوآوری توسط تمایل به بهبود ایمنی، افزایش کارایی و ترویج پایداری هدایت می‌شود.

فناوری‌های جدید مواد منفجره در این تلاش کمک‌کننده هستند، همان‌طور کهJohn O’Hanlon، مدیر کل شرکتMartyn Mining Services، توضیح می‌دهد: «اخیراً متوجه شده‌ایم که مشتریان به شدت به سمت تحول دیجیتال و اتوماسیون متمایل شده‌اند.»

این شرکت حفاری و انفجار مستقر در استرالیا، در زنجیره تأمین معدن و چشم‌انداز خدمات قراردادی نسبتاً جدید است. این شرکت که بخشی از Fullbore Drill & Blast است، به «نیازهای متنوع مشتریان در سراسر کشور» خدمات‌رسانی می‌کند.

O’Hanlon که از اواخر سال ۲۰۲۴ در این سمت مشغول به کار است، می‌گوید از جمله روندهایی که مشاهده می‌کند این است که مشتریان به طور فزاینده‌ای به دنبال راه‌هایی برای یکپارچه‌سازی هوش مصنوعی و یادگیری ماشین برای بهینه‌سازی عملیات خود هستند. او می‌گوید شرکت‌ها همچنین بیشتر بر مدیریت ریسک و تاب‌آوری تمرکز کرده‌اند، که احتمالاً نتیجه عدم قطعیت‌های جهانی و مسائل آب و هوایی است که با آن روبرو هستیم، و تلاش زیادی برای پایداری از طریق استفاده از فناوری‌های سبزتر انجام می‌دهند که «دیدن آن عالی است.

مواد منفجره در حال ایجاد تحولی شگرف در پایداری هستند

O’Hanlon می‌گوید فناوری‌های مواد منفجره در مسیر پایداری پیشرفت خوبی داشته‌اند: «ما شاهد توسعه مواد منفجره سبز هستیم که ردپای کربن کمتری دارند.»

او توضیح می‌دهد: «این نوآوری‌ها شامل موادی هستند که آلایندگی کمتری تولید می‌کنند و سازگاری بیشتری با محیط زیست دارند.»

فرمولاسیون‌های جدید از ترکیبات زیست‌پایه (bio-based ingredients) و مواد بازیافتی استفاده می‌کنند که نشان می‌دهد تلاش برای مواد منفجره سبزتر، توجه صنعت معدن و تأمین‌کنندگان آن را به خود جلب کرده است. به نظر می‌رسد محصولاتی که از فرمولاسیون‌های با سمیت کمتر و محلول‌های انفجاری با آلایندگی کاهش‌یافته استفاده می‌کنند، در آستانه پذیرش گسترده‌تر در صنعت قرار دارند.

در اواخر سال ۲۰۲۴، ما در مورد تغییر امیدوارکننده به سمت روش‌های انفجار پایدارتر، دور شدن از مواد منفجره سنتی مانند نیترات آمونیوم و آسیب‌های زیست‌محیطی و فیزیکی که می‌توانند ایجاد کنند، و حرکت به سمت جایگزین‌های بدون نیترات، گزارش دادیم.

اما نوآوری تنها در مواد منفجره به کار گرفته نمی‌شود. مواد منفجره هوشمند که انفجار دقیق را ارائه می‌دهند، سیستم‌های چاشنی پیشرفته و قابلیت‌های رو به رشد اتوماسیون، همگی اعتبارنامه‌های برتر در زمینه سلامت، ایمنی و پایداری را به ارمغان می‌آورند.

پیشرفت‌هایی از این دست به این معناست که تأمین‌کنندگانی مانند Martyn Mining اکنون قادر به ارائه محصولاتی هستند که نه تنها عملکرد خوبی دارند و ایمن‌تر هستند، بلکه با اهداف پایداری مشتریان نیز همسو می‌باشند.

O’Hanlon می‌گوید: «این یک وضعیت برد-برد برای عملکرد و برای سیاره زمین است.»

ما همچنین به طور فعال در حال بررسی این موضوع هستیم که چگونه می‌توانیم این مواد منفجره سبز را در مدل کسب‌وکار خود ادغام کنیم تا پیشنهادات محصولات و تعهد خود به پایداری را بیش از پیش تقویت کنیم.

نوآوری فناورانه از حفاری و انفجار پشتیبانی می‌کند

تحولات فناورانه همچنین در حال افزایش دقت و قابلیت اطمینان عملیات حفاری و انفجار هستند.

در نمایشگاه MINExpo در لاس وگاس در سپتامبر گذشته، شرکت Dyno Nobel محصول DigiShot Plus XR خود را معرفی کرد که بخشی از سری محصولات آن شامل سه نوع چاشنی است. این شرکت می‌گوید این راه‌حل، مقاومت در برابر شوک، پالس الکترومغناطیسی و تخلیه الکترواستاتیکی را با «زمان‌بندی بسیار دقیق برای حداکثر عملکرد حتی در چالش‌برانگیزترین شرایط» ترکیب می‌کند.

از جمله پیشرفت‌های آن، سازنده می‌گوید این محصول در برابر شکست انفجار در محیط‌های شدید محافظت ایجاد می‌کند، به اپراتورها امکان افزایش ۳۰ درصدی تأخیر زمانی قابل برنامه‌ریزی نسبت به مدل‌های قبلی (تا ۲۶٬۰۰۰ میلی‌ثانیه) را می‌دهد و دارای قابلیت جستجوی خودکار برای مکان‌یابی آسان‌تر چاشنی‌ها است.

در اسناد محصول آن آمده است: «در محیط‌های با شوک دینامیکی بالا که احتمال خرابی چاشنی وجود دارد، چاشنی‌های منحصربه‌فرد و مقاوم در برابر شوک Dyno Nobel دو چالش کلیدی در صنعت معدن را برطرف می‌کنند: ایمنی و کارایی عملیاتی.»

تقریباً در همان زمان، شرکتBME، متخصص انفجار و مواد منفجره از آفریقای جنوبی، محصول Innovex 300D خود را عرضه کرد. این «ماده منفجره امولسیونی فله‌ای قدرتمند» نیز برای شرایط دشوار در معادن سطحی که آب دینامیک یک نگرانی محسوب می‌شود، طراحی شده است.

این شرکت بیان می‌کند که «این راه‌حل به عملیات معدنی کمک می‌کند تا بر چالش‌های عملیاتی و زیست‌محیطی ناشی از جریان بیش از حد آب در اطراف چال‌های انفجاری غلبه کنند.»

در هنگام عرضه، دکترRakhi Pathak، مدیر جهانی مشارکت‌های استراتژیکBME، گفت: «آب دینامیک می‌تواند منجر به انفجارهای ناقص یا عمل نکردن چاشنی‌ها (misfires) و نشت نیترات‌های بالقوه مضر به محیط اطراف شود. همچنین می‌تواند به دلیل مرطوب شدن مواد منفجره و به هم خوردن تعادل اکسیژن در حین انفجار، سطوح خطرناکی از گازهای اکسید نیتروژن تولید کند.»

این شرکت معتقد است که محصولش می‌تواند از طریق مقاومت بهبودیافته در برابر آب دینامیک، این خطرات را برطرف کند.

همچنین بر رئولوژی قابل تنظیم (adjustable rheology) آن تأکید می‌کند که به اپراتورها اجازه می‌دهد ویسکوزیته و جریان امولسیون را برای شرایط زمین‌شناسی چالش‌برانگیز تطبیق دهند.

Pathak می‌افزاید: «این قابلیت نه تنها عملکرد را افزایش می‌دهد، بلکه به ایمنی و دقت انفجار نیز کمک می‌کند.»

تغییرات انفجاری در راه است

به نظر می‌رسد بازار فعلی مواد منفجره و اجزای آن به سرعت در حال تحول است و باید هم متحول شود. ناظران صنعت از تقاضای رو به رشد از سوی بخش‌های معدن و ساخت‌وساز گزارش می‌دهند.

با این حال، با توجه به مقررات همواره در حال تغییر و سختگیرانه‌تر پیرامون تولید، حمل‌ونقل و جابجایی، چالش‌هایی برای عرضه و استفاده از مواد منفجره باقی مانده است.

O’Hanlon توضیح می‌دهد: چشم‌انداز نظارتی برای مواد منفجره در استرالیا بسیار سخت‌گیرانه‌تر شده است.

اکنون الزامات سخت‌گیرانه‌تری برای قابلیت ردیابی و پاسخگویی وجود دارد، با دوره‌های نگهداری سوابق طولانی‌تر و استانداردهای ایمنی سخت‌تر، همراه با همسویی بهتر قوانین و مقررات ایالتی در سراسر استرالیا.»

این تغییرات ایالتی در ماه‌های اخیر با هدف نوسازی، و در برخی موارد استانداردسازی، چارچوب‌های نظارتی مناطق، اجرا شده‌اند. در استرالیای جنوبی، قانون مواد منفجره ۲۰۲۴ جایگزین قانونی با همین نام شده است که از سال ۱۹۳۶ وجود داشت. در نیو ساوت ولز، مقررات مواد منفجره ۲۰۲۴ جایگزین نسخه ۲۰۱۳ آن شده است.

چنین تغییرات نظارتی، که هر دو مقررات را ساده‌سازی کرده و چارچوب‌های صدور مجوز سازگارتر را معرفی می‌کنند، مورد استقبال O’Hanlon قرار گرفته است که می‌گوید قوانین ایالتی پراکنده گذشته مشکل‌ساز بوده‌اند، زیرا ایالت‌ها قوانین متفاوتی برای فرآیندها یا فعالیت‌های یکسان داشتند. اما، او می‌افزاید، مقررات به طور مداوم برای همگام شدن با صنعت به‌روز می‌شوند، که نشان می‌دهد این نوسان چیز جدیدی نیست.

او در پایان نتیجه‌گیری می‌کند: «با نگاه به آینده، می‌توانیم انتظار تمرکز بیشتری بر تأثیرات زیست‌محیطی و شیوه‌های پایدار در مقررات، و تمرکز بیشتر بر یکپارچه‌سازی الزامات نظارتی در تمام ایالت‌ها به عنوان یک کشور را داشته باشیم.»

 تحلیل و جمع بندی

مقایسه مواد منفجره سنتی و نوین در صنعت معدن

 

جدول به وضوح نشان می‌دهد که صنعت مواد منفجره در حال یک گذار پارادایمی از تمرکز صرف بر قدرت انفجاری به سمت یک رویکرد جامع مبتنی بر ایمنی، پایداری و کارایی است. اگرچه مواد منفجره سنتی مانند آنفو به دلیل هزینه پایین همچنان کاربرد دارند، اما هزینه‌های پنهان مرتبط با ریسک‌های ایمنی، اثرات زیست‌محیطی و ناکارآمدی عملیاتی، جذابیت آنها را در بلندمدت کاهش می‌دهد. در مقابل، فناوری‌های نوین که در گزارش به آنها اشاره شده (مانند محصولات Dyno Nobel و BME)، با ارائه کنترل دقیق، ایمنی بالاتر و سازگاری با محیط‌زیست، ارزش‌آفرینی بیشتری برای شرکت‌های معدنی به همراه دارند و آنها را برای مواجهه با چالش‌های نظارتی و فشارهای ESG (محیط‌زیستی، اجتماعی و حاکمیتی) آماده‌تر می‌کنند. این تغییر منعکس‌کننده یک روند گسترده‌تر در صنعت معدن به سمت معدنکاری هوشمند و پایدار است.

تحلیل کمّی

تحلیل کمی در این گزارش بیش از آنکه بر قیمتهای بازار تمرکز داشته باشد، بر سنجه های عملکردی تمرکز دارد که مستقیما به سودآوری منجر می شوند:

افزایش کارایی زمان‌بندی: محصول DigiShot Plus XR ازDyno Nobel، تأخیر زمانی قابل برنامه‌ریزی را ۳۰ درصد نسبت به مدل‌های قبلی افزایش داده و به ۲۶٬۰۰۰ میلی‌ثانیه رسانده است. این عدد یک بهبود ملموس و قابل اندازه‌گیری است که به مهندسان انفجار اجازه می‌دهد الگوهای بسیار پیچیده‌تر و بهینه‌تری را برای خردایش سنگ طراحی کنند. این به معنای انرژی کمتر در فرآیند سنگ‌شکنی و افزایش بازدهی کل عملیات است.

کاهش ریسک مالی ناشی از انفجارهای ناقص: محصول Innovex 300D با مقاومت در برابر آب دینامیک، مستقیماً ریسک مالی ناشی از «misfires» را هدف قرار می‌دهد. هر انفجار ناقص به معنای هزینه از دست رفته مواد منفجره، هزینه حفاری مجدد و مهم‌تر از آن، از دست رفتن زمان تولید است. اگرچه گزارش عدد دقیقی ارائه نمی‌دهد، اما کاهش این ریسک یک صرفه‌جویی مستقیم و قابل توجه در هزینه‌های عملیاتی (OPEX) است.

رشد تقاضای بخشی: گزارش به «تقاضای رو به رشد از سوی بخش‌های معدن و ساخت‌وساز» اشاره می‌کند. این تقاضا، در کنار مقررات سخت‌گیرانه‌تر، باعث می‌شود بازار به سمت محصولات با فناوری بالاتر و در نتیجه گران‌تر حرکت کند. این امر حاشیه سود شرکت‌های نوآوری مانند Dyno Nobel و BME را افزایش داده و بازاری دوسطحی ایجاد می‌کند که در آن راه‌حل‌های ارزان‌قیمت سنتی به تدریج سهم خود را از دست می‌دهند.

روندهای قیمتی و بازار: بازار جهانی مواد منفجره صنعتی در حال تجربه یک رشد پایدار است. ارزش بازار از ۴۷.۷ میلیارد دلار در سال ۲۰۲۵ با نرخ رشد سالانه ۸.۷ درصد به ۱۰۰.۷ میلیارد دلار تا سال ۲۰۳۴ خواهد رسید. این رشد عمدتاً ناشی از تقاضای فزاینده در بخش‌های معدن، ساخت‌وساز و زیرساخت است. در حالی که هزینه اولیه مواد منفجره هوشمند و چاشنی‌های الکترونیکی بالاتر از گزینه‌های سنتی است، بازگشت سرمایه از طریق بهبود بهره‌وری، کاهش خردایش ثانویه و کاهش هزینه‌های مربوط به ایمنی و محیط‌زیست، این سرمایه‌گذاری را توجیه‌پذیر می‌سازد.

عرضه و تقاضا: تقاضا برای مواد معدنی حیاتی (مس، لیتیوم، کبالت و غیره) به دلیل گذار به انرژی‌های تجدیدپذیر و خودروهای برقی در حال افزایش است. این امر فشار بر شرکت‌های معدنی برای افزایش تولید را بیشتر می‌کند. فناوری‌های انفجار نوین با بهینه‌سازی خردایش سنگ و افزایش نرخ بازیابی مواد معدنی، به طور مستقیم به افزایش عرضه کمک می‌کنند. از سوی دیگر، زنجیره تأمین مواد منفجره خود با چالش‌هایی مانند مقررات سختگیرانه حمل‌ونقل و نوسانات قیمت مواد اولیه (مانند آمونیاک) روبروست که می‌تواند بر عرضه این محصولات تأثیر بگذارد.

پیش‌بینی کوتاه‌مدت و میان‌مدت

کوتاه‌مدت (2-1 سال): انتظار می‌رود پذیرش فناوری‌های نوین به صورت تدریجی ادامه یابد و عمدتاً توسط شرکت‌های بزرگ معدنی در حوزه‌های قضایی با مقررات سخت‌گیرانه (مانند استرالیا، کانادا) هدایت شود. شرکت‌های ارائه‌دهنده فناوری مانند Dyno Nobel و BME به توسعه بازار خود ادامه خواهند داد.

میان‌مدت (5-3 سال): با اثبات بازگشت سرمایه و افزایش فشارهایESG، پذیرش این فناوری‌ها گسترده‌تر خواهد شد. رقابت بین تأمین‌کنندگان افزایش یافته و احتمالاً منجر به کاهش هزینه‌ها می‌شود. ادغام هوش مصنوعی و تحلیل داده‌ها در طراحی انفجار به یک استاندارد صنعتی تبدیل خواهد شد.

تحلیل کیفی و ژئوپلیتیک

چهارچوب نظارتی به عنوان محرک اصلی نوآوری: مهم‌ترین نکته کیفی گزارش، تحلیل John O'Hanlon از چشم‌انداز نظارتی استرالیا است. او به «الزامات سخت‌گیرانه‌تر برای قابلیت ردیابی و پاسخگویی» و «همسویی بهتر قوانین ایالتی» اشاره می‌کند. این نشان می‌دهد که بازار در حال حرکت از یک محیط پراکنده به یک اکوسیستم یکپارچه و استاندارد است. این استانداردسازی، اگرچه در کوتاه‌مدت چالش‌برانگیز است، اما در بلندمدت به نفع شرکت‌هایی است که بر روی سیستم‌های دیجیتال و قابل ردیابی (مانند چاشنی‌های الکترونیکی) سرمایه‌گذاری کرده‌اند. این یک ریسک برای شرکت‌های سنتی و یک فرصت برای بازیگران مدرن است.

تغییر فرهنگ مشتری: اظهارات O'Hanlon مبنی بر اینکه «مشتریان به شدت به سمت تحول دیجیتال و اتوماسیون متمایل شده‌اند» یک بینش کیفی کلیدی است. این نشان می‌دهد که محرک تغییر فقط از سوی دولت‌ها (عرضه) نیست، بلکه از سوی خود بازار (تقاضا) نیز هست. شرکت‌های معدنی اکنون هوش مصنوعی، یادگیری ماشین و مدیریت ریسک را به عنوان بخشی از عملیات اصلی خود می‌بینند، نه یک هزینه اضافی. این تغییر نگرش، پذیرش فناوری‌های جدید انفجار را تسریع می‌کند.

پیوند نوآوری با پایداری: گزارش به طور هوشمندانه نوآوری فناورانه (محصولات Dyno Nobel و BME) را به نوآوری در پایداری (مواد منفجره سبز) پیوند می‌دهد. این دو روند مجزا نیستند، بلکه دو روی یک سکه هستند: معدنکاری مسئولانه. یک شرکت معدنی که از چاشنی الکترونیکی دقیق برای کاهش اثرات انفجار استفاده می‌کند، همان شرکتی است که به دنبال استفاده از امولسیون‌های سبز برای کاهش ردپای کربن خود است. این یک رویکرد جامع است که از سوی سرمایه‌گذاران ESG به شدت مورد توجه قرار می‌گیرد.

تأثیر روندهای کلان اقتصادی: تقاضای جهانی برای کامودیتی‌ها به شدت به سلامت اقتصاد جهانی، به‌ویژه رشد اقتصادی چین و هند، وابسته است. از طرفی، سیاست‌های پولی و نرخ بهره بر تصمیمات سرمایه‌گذاری شرکت‌های معدنی تأثیر می‌گذارد. در یک محیط با نرخ بهره بالا، پروژه‌هایی که بازگشت سرمایه سریع‌تر و مطمئن‌تری دارند (مانند سرمایه‌گذاری در فناوری برای بهبود بهره‌وری) نسبت به پروژه‌های اکتشافی جدید و پرریسک، در اولویت قرار می‌گیرند.

تحلیل سناریو

سناریوی اول (خوش‌بینانه): پذیرش سریع و گسترده فناوری‌های نوین: در این سناریو، کاهش هزینه‌ها و اثبات سریع مزایای فناوری‌های جدید منجر به پذیرش گسترده آنها حتی در میان شرکت‌های کوچک و متوسط می‌شود. پیامدها: افزایش قابل توجه بهره‌وری در صنعت معدن، بهبود ایمنی و کاهش اثرات زیست‌محیطی. این امر می‌تواند به تثبیت یا حتی کاهش نسبی قیمت کامودیتی‌ها در بلندمدت به دلیل افزایش کارایی عرضه منجر شود.

سناریوی دوم (بدبینانه): موانع هزینه و مقاومت در برابر تغییر: در این سناریو، هزینه بالای سرمایه‌گذاری اولیه و مقاومت فرهنگی در برابر تغییر، پذیرش فناوری‌های جدید را کند می‌کند. تنها شرکت‌های بزرگ توانایی این سرمایه‌گذاری را دارند. پیامدها: شکاف عملکرد بین شرکت‌های بزرگ و کوچک افزایش می‌یابد. حوادث ایمنی و زیست‌محیطی در معادن سنتی ادامه می‌یابد که منجر به افزایش فشار نظارتی و ریسک‌های اعتباری برای این شرکت‌ها می‌شود. بازار کامودیتی‌ها همچنان با ناکارآمدی‌های زنجیره تأمین و نوسانات قیمتی مواجه خواهد بود.

سناریوی سوم (ادامه وضع موجود): پذیرش تدریجی و دوقطبی: این سناریو محتمل‌ترین حالت است. شرکت‌های بزرگ در کشورهای توسعه‌یافته به دلیل فشار نظارتی و دسترسی به سرمایه، به سمت فناوری‌های نوین حرکت می‌کنند، در حالی که بسیاری از معادن در کشورهای در حال توسعه با روش‌های سنتی به کار خود ادامه می‌دهند. ریسک‌ها و فرصت‌ها: برای سرمایه‌گذاران، فرصت در شناسایی و سرمایه‌گذاری در شرکت‌های پیشرو در فناوری و همچنین تأمین‌کنندگان این فناوری‌ها (مانندDyno Nobel ) نهفته است. ریسک اصلی متوجه شرکت‌هایی است که از این روند عقب می‌مانند و در برابر شوک‌های نظارتی، ژئوپلیتیکی و قیمتی آسیب‌پذیرتر خواهند بود.

تحلیل از دیدگاه ذی‌نفعان مختلف

شرکت‌های معدنی: با فشار دوگانه برای افزایش تولید و کاهش اثرات زیست‌محیطی و هزینه‌ها مواجه هستند. سرمایه‌گذاری در فناوری‌های انفجار نوین برای آنها یک تصمیم استراتژیک برای حفظ رقابت‌پذیری و پایداری بلندمدت است.

تولیدکنندگان مواد منفجره (مانندDyno Nobel, BME): در یک دوره طلایی از نوآوری و رشد بازار قرار دارند. تمرکز آنها بر تحقیق و توسعه برای ارائه راه‌حل‌های هوشمندتر، ایمن‌تر و سبزتر، کلید موفقیت‌شان خواهد بود.

دولت‌ها و نهادهای نظارتی: به دنبال تعادل بین توسعه اقتصادی حاصل از معدنکاری و حفاظت از محیط‌زیست و ایمنی عمومی هستند. آنها با وضع قوانین سخت‌گیرانه‌تر، صنعت را به سمت نوآوری سوق می‌دهند.

جمع‌بندی

این گزارش به طور خاص نشان می‌دهد که عصر جدید مواد منفجره با سه ویژگی تعریف می‌شود: دقت (Precision)، پایداری (Sustainability) و پاسخگویی(Accountability).

نوآوری‌ها دیگر محدود به افزایش قدرت انفجاری نیستند، بلکه بر حل مشکلات بسیار خاص عملیاتی (مانند آب دینامیک و شوک) و انطباق با یک چارچوب نظارتی و اجتماعی در حال تحول متمرکز شده‌اند. شرکت‌های نام‌برده شده در گزارشDyno Nobel با فناوری چاشنی هوشمند و BME با امولسیون‌های تخصصی، نمایندگان این موج جدید هستند. تحلیل John O'Hanlon از بازار استرالیا به عنوان یک نمونه کوچک، آینده صنعت جهانی را به تصویر می‌کشد: صنعتی که در آن موفقیت نه با حجم انفجار، بلکه با هوشمندی، ایمنی و میزان انطباق آن سنجیده می‌شود. سرمایه‌گذاران و فعالان بازار باید تمرکز خود را از شاخص‌های سنتی به سمت میزان آمادگی شرکت‌ها برای این پارادایم جدید تغییر دهند.

گزارش به درستی نشان می‌دهد که بخش مواد منفجره معدنی در نقطه عطفی قرار دارد. نوآوری دیگر یک مزیت حاشیه‌ای نیست، بلکه به هسته اصلی استراتژی‌های عملیاتی، مالی و پایداری در صنعت معدن تبدیل شده است. محرک‌های این تحول سه‌گانه هستند: فشار نظارتی برای ایمنی و حفاظت از محیط‌زیست، نیاز اقتصادی برای افزایش بهره‌وری در مواجهه با کاهش عیار معادن و افزایش هزینه‌ها، و ریسک‌های ژئوپلیتیکی ناشی از ملی‌گرایی منابع که کارایی را به یک ضرورت برای بقا تبدیل کرده است. شرکت‌هایی که این تغییر پارادایم را بپذیرند و در فناوری‌های انفجار هوشمند و سبز سرمایه‌گذاری کنند، رهبران آینده بازار کامودیتی‌ها خواهند بود.

نوآوری در مواد منفجره دیگر یک انتخاب نیست، یک ضرورت است: فشار فزاینده مقررات زیست‌محیطی و ایمنی (به‌ویژه در کشورهایی مانند استرالیا)، همراه با تقاضا برای بهره‌وری بالاتر جهت مقابله با کاهش عیار سنگ‌های معدنی، شرکت‌های معدنی را مجبور به سرمایه‌گذاری در فناوری‌های انفجار هوشمند و سبز می‌کند. شرکت‌هایی که در این زمینه پیشرو هستند، مزیت رقابتی قابل توجهی کسب خواهند کرد.

بازار مواد منفجره در حال رشد و تحول است: بازار جهانی مواد منفجره که در سال ۲۰۲۵ ارزشی معادل ۴۷.۷ میلیارد دلار دارد، پیش‌بینی می‌شود با نرخ رشد مرکب سالانه (CAGR) ۸.۷ درصد به ۱۰۰.۷ میلیارد دلار تا سال ۲۰۳۴ برسد. این رشد نه تنها ناشی از افزایش تقاضا از سوی بخش معدن و ساخت‌وساز است، بلکه توسط گذار به سمت محصولات با ارزش افزوده بالاتر (مواد منفجره هوشمند و سبز) نیز هدایت می‌شود.

ریسک‌های ژئوپلیتیک و ملی‌گرایی منابع، اهمیت بهره‌وری را دوچندان می‌کند: در شرایطی که کشورها به طور فزاینده‌ای به دنبال کنترل منابع استراتژیک خود هستند (ملی‌گرایی منابع)، شرکت‌های معدنی برای حفظ حاشیه سود خود باید هزینه‌های عملیاتی را کاهش دهند. فناوری‌های انفجار پیشرفته با افزایش ۳۰ درصدی کارایی استخراج، ابزاری حیاتی برای مقابله با این فشارها هستند.



نوشته شده توسط
ساخت وبلاگ در بلاگ بیان، رسانه متخصصان و اهل قلم

Geosolutions

مشاوره در حوزه های زمین شناسی، معدن، سرمایه گذاری

Geosolutions

مشاوره و اجرای مطالعات در زمینه های متنوع علوم زمین(مخاطرات زمین شناسی، اکتشاف معدن، آبهای زیرزمینی و ...)، انجام مطالعات مربوطه، خدمات ژئوفیزیک مهندسی و اکتشافی، مطالعات سنجش از دور، مشاوره سرمایه گذاری تخصصی و ..
تماس از طریق تلگرام با آی دی: geosolutionsir@
تماس از طریق ایمیل به نشانی: geosolutionsir@gmail.com
09100625034

طبقه بندی موضوعی

در صنعت معدنکاری، منصفانه است که بگوییم هیچ‌چیز برای همیشه باقی نمی‌ماند. از قطعات نصب‌شده بر روی فناوری‌های درگیر با زمین (ground-engaging technologies) گرفته تا شیوه‌ها و فرآیندهایی که معدنکاران روزانه انجام می‌دهند، تغییر تنها به اندازه یک نوآوری، یک قانون یا یک سند راهنمای جدید فاصله دارد.

در ۱۲ ماه گذشته، نوآوری در زمینه ابتدایی‌ترین وظایف،  یعنی شکافتن پوسته بیرونی زمین، حفاری و انفجار، به وفور به نمایش گذاشته شد. مشابه بسیاری دیگر از اجزای معدنکاری، نوآوری توسط تمایل به بهبود ایمنی، افزایش کارایی و ترویج پایداری هدایت می‌شود.

فناوری‌های جدید مواد منفجره در این تلاش کمک‌کننده هستند، همان‌طور کهJohn O’Hanlon، مدیر کل شرکتMartyn Mining Services، توضیح می‌دهد: «اخیراً متوجه شده‌ایم که مشتریان به شدت به سمت تحول دیجیتال و اتوماسیون متمایل شده‌اند.»

این شرکت حفاری و انفجار مستقر در استرالیا، در زنجیره تأمین معدن و چشم‌انداز خدمات قراردادی نسبتاً جدید است. این شرکت که بخشی از Fullbore Drill & Blast است، به «نیازهای متنوع مشتریان در سراسر کشور» خدمات‌رسانی می‌کند.

O’Hanlon که از اواخر سال ۲۰۲۴ در این سمت مشغول به کار است، می‌گوید از جمله روندهایی که مشاهده می‌کند این است که مشتریان به طور فزاینده‌ای به دنبال راه‌هایی برای یکپارچه‌سازی هوش مصنوعی و یادگیری ماشین برای بهینه‌سازی عملیات خود هستند. او می‌گوید شرکت‌ها همچنین بیشتر بر مدیریت ریسک و تاب‌آوری تمرکز کرده‌اند، که احتمالاً نتیجه عدم قطعیت‌های جهانی و مسائل آب و هوایی است که با آن روبرو هستیم، و تلاش زیادی برای پایداری از طریق استفاده از فناوری‌های سبزتر انجام می‌دهند که «دیدن آن عالی است.

مواد منفجره در حال ایجاد تحولی شگرف در پایداری هستند

O’Hanlon می‌گوید فناوری‌های مواد منفجره در مسیر پایداری پیشرفت خوبی داشته‌اند: «ما شاهد توسعه مواد منفجره سبز هستیم که ردپای کربن کمتری دارند.»

او توضیح می‌دهد: «این نوآوری‌ها شامل موادی هستند که آلایندگی کمتری تولید می‌کنند و سازگاری بیشتری با محیط زیست دارند.»

فرمولاسیون‌های جدید از ترکیبات زیست‌پایه (bio-based ingredients) و مواد بازیافتی استفاده می‌کنند که نشان می‌دهد تلاش برای مواد منفجره سبزتر، توجه صنعت معدن و تأمین‌کنندگان آن را به خود جلب کرده است. به نظر می‌رسد محصولاتی که از فرمولاسیون‌های با سمیت کمتر و محلول‌های انفجاری با آلایندگی کاهش‌یافته استفاده می‌کنند، در آستانه پذیرش گسترده‌تر در صنعت قرار دارند.

در اواخر سال ۲۰۲۴، ما در مورد تغییر امیدوارکننده به سمت روش‌های انفجار پایدارتر، دور شدن از مواد منفجره سنتی مانند نیترات آمونیوم و آسیب‌های زیست‌محیطی و فیزیکی که می‌توانند ایجاد کنند، و حرکت به سمت جایگزین‌های بدون نیترات، گزارش دادیم.

اما نوآوری تنها در مواد منفجره به کار گرفته نمی‌شود. مواد منفجره هوشمند که انفجار دقیق را ارائه می‌دهند، سیستم‌های چاشنی پیشرفته و قابلیت‌های رو به رشد اتوماسیون، همگی اعتبارنامه‌های برتر در زمینه سلامت، ایمنی و پایداری را به ارمغان می‌آورند.

پیشرفت‌هایی از این دست به این معناست که تأمین‌کنندگانی مانند Martyn Mining اکنون قادر به ارائه محصولاتی هستند که نه تنها عملکرد خوبی دارند و ایمن‌تر هستند، بلکه با اهداف پایداری مشتریان نیز همسو می‌باشند.

O’Hanlon می‌گوید: «این یک وضعیت برد-برد برای عملکرد و برای سیاره زمین است.»

ما همچنین به طور فعال در حال بررسی این موضوع هستیم که چگونه می‌توانیم این مواد منفجره سبز را در مدل کسب‌وکار خود ادغام کنیم تا پیشنهادات محصولات و تعهد خود به پایداری را بیش از پیش تقویت کنیم.

نوآوری فناورانه از حفاری و انفجار پشتیبانی می‌کند

تحولات فناورانه همچنین در حال افزایش دقت و قابلیت اطمینان عملیات حفاری و انفجار هستند.

در نمایشگاه MINExpo در لاس وگاس در سپتامبر گذشته، شرکت Dyno Nobel محصول DigiShot Plus XR خود را معرفی کرد که بخشی از سری محصولات آن شامل سه نوع چاشنی است. این شرکت می‌گوید این راه‌حل، مقاومت در برابر شوک، پالس الکترومغناطیسی و تخلیه الکترواستاتیکی را با «زمان‌بندی بسیار دقیق برای حداکثر عملکرد حتی در چالش‌برانگیزترین شرایط» ترکیب می‌کند.

از جمله پیشرفت‌های آن، سازنده می‌گوید این محصول در برابر شکست انفجار در محیط‌های شدید محافظت ایجاد می‌کند، به اپراتورها امکان افزایش ۳۰ درصدی تأخیر زمانی قابل برنامه‌ریزی نسبت به مدل‌های قبلی (تا ۲۶٬۰۰۰ میلی‌ثانیه) را می‌دهد و دارای قابلیت جستجوی خودکار برای مکان‌یابی آسان‌تر چاشنی‌ها است.

در اسناد محصول آن آمده است: «در محیط‌های با شوک دینامیکی بالا که احتمال خرابی چاشنی وجود دارد، چاشنی‌های منحصربه‌فرد و مقاوم در برابر شوک Dyno Nobel دو چالش کلیدی در صنعت معدن را برطرف می‌کنند: ایمنی و کارایی عملیاتی.»

تقریباً در همان زمان، شرکتBME، متخصص انفجار و مواد منفجره از آفریقای جنوبی، محصول Innovex 300D خود را عرضه کرد. این «ماده منفجره امولسیونی فله‌ای قدرتمند» نیز برای شرایط دشوار در معادن سطحی که آب دینامیک یک نگرانی محسوب می‌شود، طراحی شده است.

این شرکت بیان می‌کند که «این راه‌حل به عملیات معدنی کمک می‌کند تا بر چالش‌های عملیاتی و زیست‌محیطی ناشی از جریان بیش از حد آب در اطراف چال‌های انفجاری غلبه کنند.»

در هنگام عرضه، دکترRakhi Pathak، مدیر جهانی مشارکت‌های استراتژیکBME، گفت: «آب دینامیک می‌تواند منجر به انفجارهای ناقص یا عمل نکردن چاشنی‌ها (misfires) و نشت نیترات‌های بالقوه مضر به محیط اطراف شود. همچنین می‌تواند به دلیل مرطوب شدن مواد منفجره و به هم خوردن تعادل اکسیژن در حین انفجار، سطوح خطرناکی از گازهای اکسید نیتروژن تولید کند.»

این شرکت معتقد است که محصولش می‌تواند از طریق مقاومت بهبودیافته در برابر آب دینامیک، این خطرات را برطرف کند.

همچنین بر رئولوژی قابل تنظیم (adjustable rheology) آن تأکید می‌کند که به اپراتورها اجازه می‌دهد ویسکوزیته و جریان امولسیون را برای شرایط زمین‌شناسی چالش‌برانگیز تطبیق دهند.

Pathak می‌افزاید: «این قابلیت نه تنها عملکرد را افزایش می‌دهد، بلکه به ایمنی و دقت انفجار نیز کمک می‌کند.»

تغییرات انفجاری در راه است

به نظر می‌رسد بازار فعلی مواد منفجره و اجزای آن به سرعت در حال تحول است و باید هم متحول شود. ناظران صنعت از تقاضای رو به رشد از سوی بخش‌های معدن و ساخت‌وساز گزارش می‌دهند.

با این حال، با توجه به مقررات همواره در حال تغییر و سختگیرانه‌تر پیرامون تولید، حمل‌ونقل و جابجایی، چالش‌هایی برای عرضه و استفاده از مواد منفجره باقی مانده است.

O’Hanlon توضیح می‌دهد: چشم‌انداز نظارتی برای مواد منفجره در استرالیا بسیار سخت‌گیرانه‌تر شده است.

اکنون الزامات سخت‌گیرانه‌تری برای قابلیت ردیابی و پاسخگویی وجود دارد، با دوره‌های نگهداری سوابق طولانی‌تر و استانداردهای ایمنی سخت‌تر، همراه با همسویی بهتر قوانین و مقررات ایالتی در سراسر استرالیا.»

این تغییرات ایالتی در ماه‌های اخیر با هدف نوسازی، و در برخی موارد استانداردسازی، چارچوب‌های نظارتی مناطق، اجرا شده‌اند. در استرالیای جنوبی، قانون مواد منفجره ۲۰۲۴ جایگزین قانونی با همین نام شده است که از سال ۱۹۳۶ وجود داشت. در نیو ساوت ولز، مقررات مواد منفجره ۲۰۲۴ جایگزین نسخه ۲۰۱۳ آن شده است.

چنین تغییرات نظارتی، که هر دو مقررات را ساده‌سازی کرده و چارچوب‌های صدور مجوز سازگارتر را معرفی می‌کنند، مورد استقبال O’Hanlon قرار گرفته است که می‌گوید قوانین ایالتی پراکنده گذشته مشکل‌ساز بوده‌اند، زیرا ایالت‌ها قوانین متفاوتی برای فرآیندها یا فعالیت‌های یکسان داشتند. اما، او می‌افزاید، مقررات به طور مداوم برای همگام شدن با صنعت به‌روز می‌شوند، که نشان می‌دهد این نوسان چیز جدیدی نیست.

او در پایان نتیجه‌گیری می‌کند: «با نگاه به آینده، می‌توانیم انتظار تمرکز بیشتری بر تأثیرات زیست‌محیطی و شیوه‌های پایدار در مقررات، و تمرکز بیشتر بر یکپارچه‌سازی الزامات نظارتی در تمام ایالت‌ها به عنوان یک کشور را داشته باشیم.»

 تحلیل و جمع بندی

مقایسه مواد منفجره سنتی و نوین در صنعت معدن

 

جدول به وضوح نشان می‌دهد که صنعت مواد منفجره در حال یک گذار پارادایمی از تمرکز صرف بر قدرت انفجاری به سمت یک رویکرد جامع مبتنی بر ایمنی، پایداری و کارایی است. اگرچه مواد منفجره سنتی مانند آنفو به دلیل هزینه پایین همچنان کاربرد دارند، اما هزینه‌های پنهان مرتبط با ریسک‌های ایمنی، اثرات زیست‌محیطی و ناکارآمدی عملیاتی، جذابیت آنها را در بلندمدت کاهش می‌دهد. در مقابل، فناوری‌های نوین که در گزارش به آنها اشاره شده (مانند محصولات Dyno Nobel و BME)، با ارائه کنترل دقیق، ایمنی بالاتر و سازگاری با محیط‌زیست، ارزش‌آفرینی بیشتری برای شرکت‌های معدنی به همراه دارند و آنها را برای مواجهه با چالش‌های نظارتی و فشارهای ESG (محیط‌زیستی، اجتماعی و حاکمیتی) آماده‌تر می‌کنند. این تغییر منعکس‌کننده یک روند گسترده‌تر در صنعت معدن به سمت معدنکاری هوشمند و پایدار است.

تحلیل کمّی

تحلیل کمی در این گزارش بیش از آنکه بر قیمتهای بازار تمرکز داشته باشد، بر سنجه های عملکردی تمرکز دارد که مستقیما به سودآوری منجر می شوند:

افزایش کارایی زمان‌بندی: محصول DigiShot Plus XR ازDyno Nobel، تأخیر زمانی قابل برنامه‌ریزی را ۳۰ درصد نسبت به مدل‌های قبلی افزایش داده و به ۲۶٬۰۰۰ میلی‌ثانیه رسانده است. این عدد یک بهبود ملموس و قابل اندازه‌گیری است که به مهندسان انفجار اجازه می‌دهد الگوهای بسیار پیچیده‌تر و بهینه‌تری را برای خردایش سنگ طراحی کنند. این به معنای انرژی کمتر در فرآیند سنگ‌شکنی و افزایش بازدهی کل عملیات است.

کاهش ریسک مالی ناشی از انفجارهای ناقص: محصول Innovex 300D با مقاومت در برابر آب دینامیک، مستقیماً ریسک مالی ناشی از «misfires» را هدف قرار می‌دهد. هر انفجار ناقص به معنای هزینه از دست رفته مواد منفجره، هزینه حفاری مجدد و مهم‌تر از آن، از دست رفتن زمان تولید است. اگرچه گزارش عدد دقیقی ارائه نمی‌دهد، اما کاهش این ریسک یک صرفه‌جویی مستقیم و قابل توجه در هزینه‌های عملیاتی (OPEX) است.

رشد تقاضای بخشی: گزارش به «تقاضای رو به رشد از سوی بخش‌های معدن و ساخت‌وساز» اشاره می‌کند. این تقاضا، در کنار مقررات سخت‌گیرانه‌تر، باعث می‌شود بازار به سمت محصولات با فناوری بالاتر و در نتیجه گران‌تر حرکت کند. این امر حاشیه سود شرکت‌های نوآوری مانند Dyno Nobel و BME را افزایش داده و بازاری دوسطحی ایجاد می‌کند که در آن راه‌حل‌های ارزان‌قیمت سنتی به تدریج سهم خود را از دست می‌دهند.

روندهای قیمتی و بازار: بازار جهانی مواد منفجره صنعتی در حال تجربه یک رشد پایدار است. ارزش بازار از ۴۷.۷ میلیارد دلار در سال ۲۰۲۵ با نرخ رشد سالانه ۸.۷ درصد به ۱۰۰.۷ میلیارد دلار تا سال ۲۰۳۴ خواهد رسید. این رشد عمدتاً ناشی از تقاضای فزاینده در بخش‌های معدن، ساخت‌وساز و زیرساخت است. در حالی که هزینه اولیه مواد منفجره هوشمند و چاشنی‌های الکترونیکی بالاتر از گزینه‌های سنتی است، بازگشت سرمایه از طریق بهبود بهره‌وری، کاهش خردایش ثانویه و کاهش هزینه‌های مربوط به ایمنی و محیط‌زیست، این سرمایه‌گذاری را توجیه‌پذیر می‌سازد.

عرضه و تقاضا: تقاضا برای مواد معدنی حیاتی (مس، لیتیوم، کبالت و غیره) به دلیل گذار به انرژی‌های تجدیدپذیر و خودروهای برقی در حال افزایش است. این امر فشار بر شرکت‌های معدنی برای افزایش تولید را بیشتر می‌کند. فناوری‌های انفجار نوین با بهینه‌سازی خردایش سنگ و افزایش نرخ بازیابی مواد معدنی، به طور مستقیم به افزایش عرضه کمک می‌کنند. از سوی دیگر، زنجیره تأمین مواد منفجره خود با چالش‌هایی مانند مقررات سختگیرانه حمل‌ونقل و نوسانات قیمت مواد اولیه (مانند آمونیاک) روبروست که می‌تواند بر عرضه این محصولات تأثیر بگذارد.

پیش‌بینی کوتاه‌مدت و میان‌مدت

کوتاه‌مدت (2-1 سال): انتظار می‌رود پذیرش فناوری‌های نوین به صورت تدریجی ادامه یابد و عمدتاً توسط شرکت‌های بزرگ معدنی در حوزه‌های قضایی با مقررات سخت‌گیرانه (مانند استرالیا، کانادا) هدایت شود. شرکت‌های ارائه‌دهنده فناوری مانند Dyno Nobel و BME به توسعه بازار خود ادامه خواهند داد.

میان‌مدت (5-3 سال): با اثبات بازگشت سرمایه و افزایش فشارهایESG، پذیرش این فناوری‌ها گسترده‌تر خواهد شد. رقابت بین تأمین‌کنندگان افزایش یافته و احتمالاً منجر به کاهش هزینه‌ها می‌شود. ادغام هوش مصنوعی و تحلیل داده‌ها در طراحی انفجار به یک استاندارد صنعتی تبدیل خواهد شد.

تحلیل کیفی و ژئوپلیتیک

چهارچوب نظارتی به عنوان محرک اصلی نوآوری: مهم‌ترین نکته کیفی گزارش، تحلیل John O'Hanlon از چشم‌انداز نظارتی استرالیا است. او به «الزامات سخت‌گیرانه‌تر برای قابلیت ردیابی و پاسخگویی» و «همسویی بهتر قوانین ایالتی» اشاره می‌کند. این نشان می‌دهد که بازار در حال حرکت از یک محیط پراکنده به یک اکوسیستم یکپارچه و استاندارد است. این استانداردسازی، اگرچه در کوتاه‌مدت چالش‌برانگیز است، اما در بلندمدت به نفع شرکت‌هایی است که بر روی سیستم‌های دیجیتال و قابل ردیابی (مانند چاشنی‌های الکترونیکی) سرمایه‌گذاری کرده‌اند. این یک ریسک برای شرکت‌های سنتی و یک فرصت برای بازیگران مدرن است.

تغییر فرهنگ مشتری: اظهارات O'Hanlon مبنی بر اینکه «مشتریان به شدت به سمت تحول دیجیتال و اتوماسیون متمایل شده‌اند» یک بینش کیفی کلیدی است. این نشان می‌دهد که محرک تغییر فقط از سوی دولت‌ها (عرضه) نیست، بلکه از سوی خود بازار (تقاضا) نیز هست. شرکت‌های معدنی اکنون هوش مصنوعی، یادگیری ماشین و مدیریت ریسک را به عنوان بخشی از عملیات اصلی خود می‌بینند، نه یک هزینه اضافی. این تغییر نگرش، پذیرش فناوری‌های جدید انفجار را تسریع می‌کند.

پیوند نوآوری با پایداری: گزارش به طور هوشمندانه نوآوری فناورانه (محصولات Dyno Nobel و BME) را به نوآوری در پایداری (مواد منفجره سبز) پیوند می‌دهد. این دو روند مجزا نیستند، بلکه دو روی یک سکه هستند: معدنکاری مسئولانه. یک شرکت معدنی که از چاشنی الکترونیکی دقیق برای کاهش اثرات انفجار استفاده می‌کند، همان شرکتی است که به دنبال استفاده از امولسیون‌های سبز برای کاهش ردپای کربن خود است. این یک رویکرد جامع است که از سوی سرمایه‌گذاران ESG به شدت مورد توجه قرار می‌گیرد.

تأثیر روندهای کلان اقتصادی: تقاضای جهانی برای کامودیتی‌ها به شدت به سلامت اقتصاد جهانی، به‌ویژه رشد اقتصادی چین و هند، وابسته است. از طرفی، سیاست‌های پولی و نرخ بهره بر تصمیمات سرمایه‌گذاری شرکت‌های معدنی تأثیر می‌گذارد. در یک محیط با نرخ بهره بالا، پروژه‌هایی که بازگشت سرمایه سریع‌تر و مطمئن‌تری دارند (مانند سرمایه‌گذاری در فناوری برای بهبود بهره‌وری) نسبت به پروژه‌های اکتشافی جدید و پرریسک، در اولویت قرار می‌گیرند.

تحلیل سناریو

سناریوی اول (خوش‌بینانه): پذیرش سریع و گسترده فناوری‌های نوین: در این سناریو، کاهش هزینه‌ها و اثبات سریع مزایای فناوری‌های جدید منجر به پذیرش گسترده آنها حتی در میان شرکت‌های کوچک و متوسط می‌شود. پیامدها: افزایش قابل توجه بهره‌وری در صنعت معدن، بهبود ایمنی و کاهش اثرات زیست‌محیطی. این امر می‌تواند به تثبیت یا حتی کاهش نسبی قیمت کامودیتی‌ها در بلندمدت به دلیل افزایش کارایی عرضه منجر شود.

سناریوی دوم (بدبینانه): موانع هزینه و مقاومت در برابر تغییر: در این سناریو، هزینه بالای سرمایه‌گذاری اولیه و مقاومت فرهنگی در برابر تغییر، پذیرش فناوری‌های جدید را کند می‌کند. تنها شرکت‌های بزرگ توانایی این سرمایه‌گذاری را دارند. پیامدها: شکاف عملکرد بین شرکت‌های بزرگ و کوچک افزایش می‌یابد. حوادث ایمنی و زیست‌محیطی در معادن سنتی ادامه می‌یابد که منجر به افزایش فشار نظارتی و ریسک‌های اعتباری برای این شرکت‌ها می‌شود. بازار کامودیتی‌ها همچنان با ناکارآمدی‌های زنجیره تأمین و نوسانات قیمتی مواجه خواهد بود.

سناریوی سوم (ادامه وضع موجود): پذیرش تدریجی و دوقطبی: این سناریو محتمل‌ترین حالت است. شرکت‌های بزرگ در کشورهای توسعه‌یافته به دلیل فشار نظارتی و دسترسی به سرمایه، به سمت فناوری‌های نوین حرکت می‌کنند، در حالی که بسیاری از معادن در کشورهای در حال توسعه با روش‌های سنتی به کار خود ادامه می‌دهند. ریسک‌ها و فرصت‌ها: برای سرمایه‌گذاران، فرصت در شناسایی و سرمایه‌گذاری در شرکت‌های پیشرو در فناوری و همچنین تأمین‌کنندگان این فناوری‌ها (مانندDyno Nobel ) نهفته است. ریسک اصلی متوجه شرکت‌هایی است که از این روند عقب می‌مانند و در برابر شوک‌های نظارتی، ژئوپلیتیکی و قیمتی آسیب‌پذیرتر خواهند بود.

تحلیل از دیدگاه ذی‌نفعان مختلف

شرکت‌های معدنی: با فشار دوگانه برای افزایش تولید و کاهش اثرات زیست‌محیطی و هزینه‌ها مواجه هستند. سرمایه‌گذاری در فناوری‌های انفجار نوین برای آنها یک تصمیم استراتژیک برای حفظ رقابت‌پذیری و پایداری بلندمدت است.

تولیدکنندگان مواد منفجره (مانندDyno Nobel, BME): در یک دوره طلایی از نوآوری و رشد بازار قرار دارند. تمرکز آنها بر تحقیق و توسعه برای ارائه راه‌حل‌های هوشمندتر، ایمن‌تر و سبزتر، کلید موفقیت‌شان خواهد بود.

دولت‌ها و نهادهای نظارتی: به دنبال تعادل بین توسعه اقتصادی حاصل از معدنکاری و حفاظت از محیط‌زیست و ایمنی عمومی هستند. آنها با وضع قوانین سخت‌گیرانه‌تر، صنعت را به سمت نوآوری سوق می‌دهند.

جمع‌بندی

این گزارش به طور خاص نشان می‌دهد که عصر جدید مواد منفجره با سه ویژگی تعریف می‌شود: دقت (Precision)، پایداری (Sustainability) و پاسخگویی(Accountability).

نوآوری‌ها دیگر محدود به افزایش قدرت انفجاری نیستند، بلکه بر حل مشکلات بسیار خاص عملیاتی (مانند آب دینامیک و شوک) و انطباق با یک چارچوب نظارتی و اجتماعی در حال تحول متمرکز شده‌اند. شرکت‌های نام‌برده شده در گزارشDyno Nobel با فناوری چاشنی هوشمند و BME با امولسیون‌های تخصصی، نمایندگان این موج جدید هستند. تحلیل John O'Hanlon از بازار استرالیا به عنوان یک نمونه کوچک، آینده صنعت جهانی را به تصویر می‌کشد: صنعتی که در آن موفقیت نه با حجم انفجار، بلکه با هوشمندی، ایمنی و میزان انطباق آن سنجیده می‌شود. سرمایه‌گذاران و فعالان بازار باید تمرکز خود را از شاخص‌های سنتی به سمت میزان آمادگی شرکت‌ها برای این پارادایم جدید تغییر دهند.

گزارش به درستی نشان می‌دهد که بخش مواد منفجره معدنی در نقطه عطفی قرار دارد. نوآوری دیگر یک مزیت حاشیه‌ای نیست، بلکه به هسته اصلی استراتژی‌های عملیاتی، مالی و پایداری در صنعت معدن تبدیل شده است. محرک‌های این تحول سه‌گانه هستند: فشار نظارتی برای ایمنی و حفاظت از محیط‌زیست، نیاز اقتصادی برای افزایش بهره‌وری در مواجهه با کاهش عیار معادن و افزایش هزینه‌ها، و ریسک‌های ژئوپلیتیکی ناشی از ملی‌گرایی منابع که کارایی را به یک ضرورت برای بقا تبدیل کرده است. شرکت‌هایی که این تغییر پارادایم را بپذیرند و در فناوری‌های انفجار هوشمند و سبز سرمایه‌گذاری کنند، رهبران آینده بازار کامودیتی‌ها خواهند بود.

نوآوری در مواد منفجره دیگر یک انتخاب نیست، یک ضرورت است: فشار فزاینده مقررات زیست‌محیطی و ایمنی (به‌ویژه در کشورهایی مانند استرالیا)، همراه با تقاضا برای بهره‌وری بالاتر جهت مقابله با کاهش عیار سنگ‌های معدنی، شرکت‌های معدنی را مجبور به سرمایه‌گذاری در فناوری‌های انفجار هوشمند و سبز می‌کند. شرکت‌هایی که در این زمینه پیشرو هستند، مزیت رقابتی قابل توجهی کسب خواهند کرد.

بازار مواد منفجره در حال رشد و تحول است: بازار جهانی مواد منفجره که در سال ۲۰۲۵ ارزشی معادل ۴۷.۷ میلیارد دلار دارد، پیش‌بینی می‌شود با نرخ رشد مرکب سالانه (CAGR) ۸.۷ درصد به ۱۰۰.۷ میلیارد دلار تا سال ۲۰۳۴ برسد. این رشد نه تنها ناشی از افزایش تقاضا از سوی بخش معدن و ساخت‌وساز است، بلکه توسط گذار به سمت محصولات با ارزش افزوده بالاتر (مواد منفجره هوشمند و سبز) نیز هدایت می‌شود.

ریسک‌های ژئوپلیتیک و ملی‌گرایی منابع، اهمیت بهره‌وری را دوچندان می‌کند: در شرایطی که کشورها به طور فزاینده‌ای به دنبال کنترل منابع استراتژیک خود هستند (ملی‌گرایی منابع)، شرکت‌های معدنی برای حفظ حاشیه سود خود باید هزینه‌های عملیاتی را کاهش دهند. فناوری‌های انفجار پیشرفته با افزایش ۳۰ درصدی کارایی استخراج، ابزاری حیاتی برای مقابله با این فشارها هستند.

۰۴/۰۴/۳۰