چین در بحبوحه اختلافات بر سر قیمت‌گذاری، محموله‌های سنگ آهن BHP را متوقف می‌کند
چین به فولادسازان و معامله‌گران خود دستور داده است تا همزمان با توقف مذاکرات سالانه قیمت‌گذاری، خرید دلاری سنگ آهن دریایی از شرکت BHP (ASX: BHP) را به حالت تعلیق درآورند.
خبرگزاری بلومبرگ گزارش داد که این دستور از سوی گروه منابع معدنی چین(CMRG)، خریدار دولتی که در سال ۲۰۲۰ برای تقویت موضع پکن در مذاکرات جهانی ایجاد شد، صادر شده و قراردادهای جدید را مسدود می‌کند؛ حتی برای محموله‌هایی که از استرالیا در مسیر هستند.
مذاکرات بین BHP و CMRG تاکنون به توافقی نرسیده و گمان می‌رود که این اختلاف بر سر تخفیف‌های اعمال‌شده بر سنگ آهن با عیار متوسط BHP متمرکز باشد. شرکتBHP، بزرگ‌ترین شرکت معدنی جهان، پس از Rio Tinto (ASX: RIO) وVale (NYSE: VALE)، سومین تأمین‌کننده بزرگ سنگ آهن چین است.
این شرکت از تأیید این دستور خودداری کرده، اما اعلام نموده است که حمل‌ونقل از بندر Port Hedland در استرالیای غربی بدون وقفه ادامه دارد. تحلیلگران معتقدند که این تعلیق یک تاکتیک چانه‌زنی است. شرکت RBC روز سه‌شنبه در یادداشتی نوشت: ما این "ممنوعیت" را بیشتر یک استراتژی مذاکره می‌دانیم که به احتمال زیاد تلاشی برای تضمین قیمت‌های پایین‌تر در قراردادهای بلندمدت است.
تنش‌های بازار
تحلیلگران همچنین اظهار داشتند که تغییر مسیر خرید به سمت رقبایی مانندRio Tinto، Vale یا Fortescue (ASX: FMG) می‌تواند پرهزینه‌تر باشد و با رقابت کارخانه‌ها برای تأمین عرضه، قدرت قیمت‌گذاری شرکت‌های معدنی را تقویت کند.
Tom Price از Panmure Liberum اشاره کرد که این اقدام نشان‌دهنده اعتماد به نفس روزافزون پکن است: آیا چین یک دهه پیش، زمانی که به شدت به واردات وابسته بود، چنین کاری می‌کرد؟ به هیچ وجه.
انتظار می‌رود زمان‌بندی این اقدام تأثیر کوتاه‌مدت حداقلی بر کارخانه‌های چینی داشته باشد، زیرا آنها پیش از تعطیلات ملی، ذخایر خود را افزایش داده‌اند. با این حال، این بن‌بست بر تنش‌های موجود در بازار جهانی سنگ آهن تأکید می‌کند، زیرا کاهش تقاضا بر قیمت‌ها فشار وارد می‌کند.
شرکت BHP در ماه آگوست، همزمان با کاهش هزینه‌های اکتشاف، پایین‌ترین سود سالانه خود در پنج سال گذشته را گزارش داد، زیرا کاهش تقاضای چین بر قیمت سنگ آهن تأثیر منفی گذاشته بود.
تحلیل و جمع بندی
اقدام اخیر چین برای تعلیق خرید سنگ آهن ازBHP، یک مانور استراتژیک با هدف افزایش قدرت چانه‌زنی از طریق نهاد متمرکز CMRG است. این حرکت ریسک‌های قابل توجهی برای هر دو طرف به همراه دارد. در کوتاه‌مدت، تأثیر بر قیمت محدود خواهد بود، اما یک بن‌بست طولانی‌مدت می‌تواند به نوسانات شدید قیمت، بازآرایی زنجیره تأمین جهانی و تقویت موضع قیمتی رقبای BHP منجر شود. سرمایه‌گذاران باید این تنش ژئوپلیتیکی را به عنوان یک عامل کلیدی در ارزیابی ریسک شرکت‌های معدنی و بازار کامودیتی‌ها در نظر بگیرند.
جدول زیر برای روشن‌تر شدن جایگاه بازیگران اصلی در بازار سنگ آهن چین تهیه شده است. این داده‌ها به درک بهتر ابعاد وابستگی متقابل و وزن هر یک از تأمین‌کنندگان کمک می‌کند.
بزرگ‌ترین تأمین‌کنندگان سنگ آهن چین (بر اساس داده‌های تقریبی اخیر)
توجه: این درصدها تقریبی بوده و بر اساس گزارش‌های دوره‌ای بازار متغیر هستند.
تحلیل کمّی
گزارش حاضر بر یک رویداد کیفی متمرکز است، اما پیامدهای کمّی آن قابل توجه است.
فشار بر قیمت: اقدام چین در زمانی رخ می‌دهد که تقاضا برای سنگ آهن به دلیل کندی در بخش ساخت‌وساز این کشور، رو به کاهش است. تعلیق خرید از سومین تأمین‌کننده بزرگ، فشار نزولی بر قیمت‌های نقدی را در کوتاه‌مدت تشدید می‌کند، زیرا بخشی از عرضه به دنبال خریدار جایگزین خواهد بود. با این حال، اگر چین مجبور شود برای جبران این کمبود به رقبای BHP روی آورد، افزایش تقاضا برای محصولات آنها می‌تواند در میان‌مدت قیمت‌ها را تقویت کند؛ موضوعی که تحلیلگران نیز به آن اشاره کرده‌اند.
تأثیر بر سودآوریBHP: این شرکت پیش از این نیز در گزارش ماه آگوست خود از کاهش سود سالانه به پایین‌ترین سطح پنج سال اخیر خبر داده بود. توقف فروش به بزرگ‌ترین مشتری، حتی اگر موقتی باشد، درآمد و حاشیه سود BHP را در فصل جاری تحت تأثیر قرار خواهد داد. حجم محموله‌های متوقف‌شده و مدت زمان این تعلیق، پارامترهای کلیدی برای ارزیابی میزان زیان مالی خواهند بود.
هزینه جایگزینی برای چین: هرچند چین دارای ذخایر استراتژیک است، اما جایگزینی کامل حجم عرضه BHP از سوی دیگر تولیدکنندگان، بدون هزینه نخواهد بود. Rio Tinto و Vale ممکن است از این فرصت برای افزایش قیمت پیشنهادی خود استفاده کنند. بنابراین، این اقدام برای چین یک ریسک محاسباتی است: پذیرش هزینه بالقوه بالاتر در کوتاه‌مدت برای دستیابی به تخفیف‌های ساختاری در بلندمدت.
تحلیل کیفی و ژئوپلیتیک
این مناقشه فراتر از یک اختلاف تجاری ساده است و ریشه در تغییرات ساختاری در پویایی قدرت بازار کامودیتی‌ها دارد.
ملی‌گرایی منابع از سوی مصرف‌کننده: تأسیس CMRG در سال ۲۰۲۰ یک اقدام استراتژیک از سوی چین برای پایان دادن به سیستم قیمت‌گذاری معیار بود که برای دهه‌ها توسط سه غول معدنی (BHP, Rio Tinto, Vale) دیکته می‌شد. چین با تجمیع قدرت خرید ده‌ها فولادساز خود در یک نهاد واحد، به دنبال تبدیل شدن از یک پذیرنده قیمت به یک «تعیین‌کننده قیمت است. اقدام علیه BHP اولین آزمون جدی این استراتژی است و پیامی روشن برای سایر تولیدکنندگان دارد.
اعتماد به نفس ژئوپلیتیک پکن: همان‌طور که Tom Price اشاره کرده، این اقدام نشان‌دهنده افزایش اعتماد به نفس چین در مدیریت زنجیره‌های تأمین خود است. پکن دیگر خود را صرفاً یک واردکننده وابسته نمی‌بیند، بلکه یک بازیگر قدرتمند می‌داند که می‌تواند شرایط بازار را به نفع خود تغییر دهد. این رویکرد بخشی از استراتژی کلان‌تر چین برای کاهش وابستگی‌های خارجی و افزایش کنترل بر ورودی‌های صنعتی حیاتی است.
ریسک‌های متقابل: این اقدام یک شمشیر دولبه است. برای چین، ریسک اصلی این است که این فشار نتیجه معکوس دهد. اگر Rio Tinto و Vale با BHP متحد شوند یا به طور مستقل قیمت‌ها را افزایش دهند، چین با هزینه‌های واردات بالاتر و اخلال در تولید فولاد مواجه خواهد شد. برای BHP و استرالیا، این اقدام یادآور ریسک تمرکز بیش از حد بر بازار چین است و می‌تواند انگیزه‌ای برای تسریع تنوع‌بخشی به بازارهای صادراتی مانند هند، ژاپن و کره جنوبی باشد.
تحلیل سناریو
سناریوی اول (خوش‌بینانه - حل‌وفصل سریع): دو طرف طی چند هفته به یک توافق مصالحه‌آمیز دست می‌یابند. BHP تخفیف‌های جزئی را می‌پذیرد و CMRG دستور تعلیق را لغو می‌کند. قیمت سنگ آهن پس از یک دوره نوسان کوتاه، به ثبات می‌رسد. این سناریو یک پیروزی نمادین برای چین خواهد بود و CMRG را به عنوان یک نیروی جدی در مذاکرات تثبیت می‌کند.
سناریوی دوم (بدبینانه - تشدید تنش): بن‌بست برای ماه‌ها ادامه می‌یابد. چین قراردادهای بلندمدت جدیدی با Vale و Rio Tinto با قیمت‌های بالاتر امضا می‌کند. BHP مجبور می‌شود محموله‌های خود را با تخفیف قابل توجه به بازارهای دیگر بفروشد. این وضعیت به یک جنگ فرسایشی تجاری تبدیل می‌شود که به سودآوری کل صنعت معدن آسیب می‌زند و قیمت جهانی فولاد را بی‌ثبات می‌کند.
سناریوی سوم (ادامه وضع موجود - بن‌بست تاکتیکی): تعلیق برای ۱ تا ۲ ماه ادامه می‌یابد. چین از ذخایر خود استفاده کرده و خریدهای نقدی از دیگران را افزایش می‌دهد. BHP با کاهش موقت درآمد مواجه می‌شود. در نهایت، فشار اقتصادی هر دو طرف را به میز مذاکره بازمی‌گرداند، اما روابط تجاری آنها آسیب دیده و بی‌اعتمادی حاکم می‌شود. این سناریو ریسک تکرار چنین اقداماتی در آینده را افزایش داده و فرصت‌هایی برای معامله‌گران نوسان‌گیر در بازار ایجاد می‌کند.
تحلیل از دیدگاه ذی‌نفعان
فولادسازان چینی: در کوتاه‌مدت به دلیل وجود ذخایر کافی، نگرانی جدی ندارند. در بلندمدت، موفقیت استراتژی CMRG به معنای کاهش هزینه تمام‌شده برای آنهاست، اما شکست آن می‌تواند به افزایش هزینه‌ها و کاهش حاشیه سود منجر شود.
شرکتBHP: با ریسک از دست دادن بخشی از سهم خود در بزرگ‌ترین بازار جهان و کاهش درآمد مواجه است. موفقیت در برابر فشار چین، اعتبار این شرکت را به عنوان یک تأمین‌کننده قدرتمند حفظ خواهد کرد.
رقبای BHP شاملRio Tinto, Vale, Fortescue: این وضعیت یک فرصت استثنایی است. آنها می‌توانند با فروش بیشتر به چین، سهم بازار خود را افزایش دهند و احتمالاً از قدرت قیمت‌گذاری بالاتری برخوردار شوند.
سرمایه‌گذاران بورسی: سرمایه‌گذاران در سهام BHP با عدم قطعیت و ریسک کاهش قیمت سهام روبرو هستند. در مقابل، سهام شرکت‌های رقیب ممکن است به طور موقت جذاب‌تر شوند. این وضعیت، اهمیت تحلیل ریسک ژئوپلیتیک در سبد سهام بخش کامودیتی را برجسته می‌کند.
مصرف‌کنندگان نهایی صنعتی (خودروسازان، ساخت‌وساز): هرگونه افزایش پایدار در قیمت سنگ آهن، به افزایش قیمت فولاد و در نهایت، بالا رفتن هزینه تمام‌شده محصولات آنها منجر خواهد شد. آنها باید روندهای این مناقشه را به دقت زیر نظر داشته باشند.
جمع‌بندی
اقدام چین علیه BHP یک نقطه عطف در بازار سنگ آهن است که نشان‌دهنده تغییر پارادایم از یک بازار تحت سلطه تولیدکنندگان به بازاری است که در آن بزرگ‌ترین مصرف‌کننده جهانی برای کسب قدرت قیمت‌گذاری خیز برداشته است. این یک بازی پرمخاطره است که پتانسیل بازآرایی روابط تجاری و زنجیره‌های تأمین جهانی را دارد. در حالی که تأثیرات فوری آن ممکن است محدود باشد، پیامدهای بلندمدت آن برای تمام فعالان بازار، از شرکت‌های معدنی گرفته تا مصرف‌کنندگان نهایی، عمیق خواهد بود. این رویداد تأکیدی است بر اینکه در بازار کامودیتی‌های امروز، تحلیل‌های ژئوپلیتیک و استراتژیک به اندازه تحلیل‌های سنتی عرضه و تقاضا اهمیت دارند.