ERG قصد دارد سال آینده ماده معدنی حیاتی گالیم را در قزاقستان تولید کند

گروه Eurasian Resources Group اعلام کرد که قصد دارد از سال آینده ۲۰ میلیون دلار در تأسیساتی برای تولید ماده معدنی حیاتی گالیم در قزاقستان، از سنگ معدن بوکسیت که برای تولید آلومینا فرآوری می‌کند، سرمایه‌گذاری کند.

گالیم در فهرست مواد معدنی حیاتی ایالات متحده و اتحادیه اروپا قرار دارد. این ماده برای ساخت نیمه‌رساناها جهت کاربرد در الکترونیک و سیستم‌های رادار و همچنین برای ساخت قطعات الکترونیکی هدایت موشک در صنایع هوافضا و دفاعی مورد نیاز است.

برنامه‌هایERG، قزاقستان را که تاکنون هیچ گالیمی تولید نکرده است، به دومین تولیدکننده بزرگ جهان پس از چین تبدیل خواهد کرد.

Shukhrat Ibragimov، مدیرعاملERG، اظهار داشت: ERG قصد دارد با شروع تولید در سال ۲۰۲۶ برای تأمین نیاز کشورهایOECD، به بازیگر مهمی در بازار جهانی گالیم تبدیل شود، با چشم‌اندازی برای افزایش حجم سالانه تا ۱۵ تن متریک در سال.

طبق اعلام سازمان زمین‌شناسی ایالات متحده، تولید جهانی گالیم در سال گذشته مجموعاً ۷۶۰ تن بوده است. بیشترین این مقدار از چین و مقادیر بسیار کمی نیز ژاپن، کره جنوبی  و روسیه بوده است.

چین در دسامبر گذشته، در واکنش به اقدامات سخت‌گیرانه واشنگتن علیه بخش تراشه خود، صادرات گالیم، ژرمانیوم و آنتیموان به ایالات متحده را ممنوع کرد.

اگرچه ممنوعیت کامل تنها برای ایالات متحده اعمال می‌شود، اما در ۱۸ ماه پیش از این تعلیق، چین به تدریج رژیم‌های صدور مجوز صادرات را برای این سه فلز معرفی کرده بود.

آلومینا برای ذوب آلومینیوم استفاده می‌شود.

تحلیل و جمع بندی

گزارش اخیر ERG در خصوص سرمایه‌گذاری ۲۰ میلیون دلاری برای تولید گالیم در قزاقستان از سال ۲۰۲۶، در بحبوحه تغییرات چشمگیر ژئوپلیتیکی و نوسانات بازار کامودیتی‌های حیاتی، نقطه عطفی مهم محسوب می‌شود. گالیم، که در فهرست مواد معدنی حیاتی ایالات متحده و اتحادیه اروپا قرار دارد، به دلیل کاربردهای گسترده آن در صنایع با تکنولوژی بالا، به ویژه نیمه‌رساناها، سیستم‌های راداری، و قطعات الکترونیکی هدایت موشکی در بخش هوافضا و دفاعی، از اهمیت استراتژیک بالایی برخوردار است. تحلیل زیر با تمرکز بر داده‌های کمی و حقایق مرتبط، به بررسی دقیق‌تر این تحولات و پیامدهای آن برای بازار می‌پردازد.

۱. دینامیک عرضه جهانی و سلطه چین

تا پیش از این، بازار جهانی گالیم به شدت تحت سلطه چین بوده است. طبق گزارش سازمان زمین‌شناسی ایالات متحده در سال ۲۰۲۵، تولید جهانی گالیم تصفیه شده با خلوص بالا در سال ۲۰۲۴ حدود ۳۲۰ هزار کیلوگرم (معادل ۳۲۰ تن) برآورد شده که نسبت به سال ۲۰۲۳ بدون تغییر بوده است. این در حالی است که گزارش اولیه به ۷۶۰ تن تولید جهانی در سال گذشته اشاره داشت که احتمالاً شامل طیف وسیع‌تری از خلوص یا برآوردهای قدیمی‌تر بوده است. نکته حائز اهمیت این است که چین همچنان سهم خیره‌کننده ۹۸.۴ درصد از تولید جهانی گالیم در سال ۲۰۲۴ را به خود اختصاص داده است. این وابستگی تقریباً مطلق به یک منبع، ریسک‌های قابل توجهی را برای زنجیره تامین جهانی ایجاد کرده است.

۲. تأثیر محدودیت‌های صادراتی چین

در دسامبر ۲۰۲۴، چین در واکنش به محدودیت‌های واشنگتن بر بخش تراشه خود، صادرات گالیم، ژرمانیوم و آنتیموان به ایالات متحده را ممنوع کرد. این اقدام بلافاصله منجر به افزایش قابل توجه قیمت‌ها و نگرانی‌ها در بازار شد.

نوسانات قیمت: قیمت گالیم از اول ژانویه ۲۰۲۵ تا ۲۰ ژوئن ۲۰۲۵ ۱۰.۱۰ درصد افزایش یافته و به ۱,۰۳۵.۵۰ دلار به ازای هر کیلوگرم رسیده است. این افزایش نسبت به اول ژانویه ۲۰۲۴، معادل ۳۷.۰۱ درصد و از اول ژانویه ۲۰۱۸ (که قیمت ۲۷۴.۳۷ دلار به ازای هر کیلوگرم بود) ۲۷۷.۴۱ درصد بوده است. پس از اعلام ممنوعیت صادرات در دسامبر ۲۰۲۴، قیمت‌ها در یک هفته ۱۷ درصد جهش یافت.

پویایی منطقه‌ای قیمت: در ژانویه ۲۰۲۵، قیمت گالیم با خلوص ۹۹.۹۹ درصد در انبار روتردام اروپا به طور متوسط ۵۹۸.۳۳ دلار به ازای هر کیلوگرم بود که بیش از دو برابر قیمت آن در چین (۲۴۴ تا ۲۵۰ دلار به ازای هر کیلوگرم در ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵) بوده است. این اختلاف قیمت نشان‌دهنده شکل‌گیری یک بازار ممتاز برای گالیم در خارج از چین است که ناشی از عدم اطمینان در زنجیره تامین و تلاش برای تامین منابع جایگزین است.

کاهش حجم صادرات: اگرچه داده‌های رسمی چین صادرات صفر گالیم و ژرمانیوم به ایالات متحده در سال ۲۰۲۴ را نشان می‌دهد، اما داده‌های تجاری ایالات متحده حاکی از واردات از چین است که نشان‌دهنده تجارت غیرمستقیم از طریق کشورهای ثالث مانند بلژیک است. با این حال، صادرات کلی گالیم چین از سال ۲۰۲۲ تا ۲۰۲۴ حدود ۳۶ درصد کاهش یافته و واردات گالیم ایالات متحده از چین از سال ۲۰۲۱ تا ۲۰۲۴ به میزان ۷۷ درصد افت داشته است.

۳. تلاش‌ها برای تنوع‌بخشی به منابع عرضه

افزایش نگرانی‌ها در مورد امنیت عرضه، محرک سرمایه‌گذاری‌ها و پروژه‌های جدید در خارج از چین شده است:

قزاقستان(ERG): سرمایه‌گذاری ۲۰ میلیون دلاری ERG با هدف تولید ۱۵ تن متریک گالیم در سال از سال ۲۰۲۶، پتانسیل تبدیل قزاقستان به دومین تولیدکننده بزرگ جهانی را دارد. این ۱۵ تن، معادل ۴.۷ درصد از تولید جهانی گالیم خالص شده با خلوص بالا در سال ۲۰۲۴ (۳۲۰ تن) خواهد بود که یک گام مهم به سوی کاهش وابستگی است.

امارات متحده عربی (RTX و EGA): شرکت‌های RTX پیشتر (Raytheon و Emirates Global Aluminum (EGA)) با هدف تبدیل این کشور به دومین تولیدکننده بزرگ جهانی، در حال بررسی امکان تولید گالیم در امارات متحده عربی هستند. این همکاری نشان‌دهنده نیاز صنایع دفاعی به منابع پایدار گالیم است.

کانادا(Rio Tinto): شرکت Rio Tinto با موفقیت گالیم اولیه را در پالایشگاه آلومینای Vaudreuil خود در Quebec استخراج کرده است. طرحی برای احداث یک واحد آزمایشی با ظرفیت ۳.۵ تن در سال و پتانسیل ساخت یک واحد تجاری با ظرفیت ۴۰ تن در سال وجود دارد که ۴۰ تن می‌تواند تقریباً ۵ تا ۱۰ درصد از تولید جهانی گالیم را تأمین کند.

یونان(Metlen): شرکت Metlen یونانی قصد دارد تا سال ۲۰۲۸، سالانه ۵۰ تن گالیم برای تأمین نیاز اتحادیه اروپا تولید کند.

با این حال، ایجاد تأسیسات جدید تولید گالیم زمان‌بر است و نیازمند فناوری و تخصص است که عمدتاً در حال حاضر در اختیار چین است.

۴. چشم‌انداز تقاضا و رشد بازار

تقاضا برای گالیم در صنایع کلیدی، به ویژه در فناوری‌های پیشرفته، رو به افزایش است:

رشد کلی بازار: بازار جهانی گالیم در سال ۲۰۲۴ حدود ۲.۴۵ میلیارد دلار ارزش‌گذاری شده و پیش‌بینی می‌شود تا سال ۲۰۲۸ به ۵.۳۸ میلیارد دلار و تا سال ۲۰۳۴ به ۲۱.۵۳ میلیارد دلار برسد که نشان‌دهنده نرخ رشد مرکب سالانه ۲۴.۳ درصد است.

مصرفCRU Group: تقاضای گالیم در سال ۲۰۲۳ حدود ۷۰۸ تن بوده و پیش‌بینی می‌شود تا سال ۲۰۳۰ به ۱۱۸۰ تن برسد.

نیمه‌رساناهای GaN وGa₂O₃: بازار نیمه‌رساناهای گالیم نیترید (GaN) که در دستگاه‌های الکترونیک قدرت، 5G، خودروهای الکتریکی، و صنایع دفاعی و هوافضا کاربرد دارند، از ۷.۸۳۹ میلیارد دلار در سال ۲۰۲۵ به ۱۸.۱۵۸ میلیارد دلار در سال ۲۰۳۰ با نرخ رشد مرکب سالانه ۱۸.۲۹ درصد خواهد رسید. همچنین، بازار نیمه‌رساناهای اکسید گالیم (Ga₂O₃) که برای کاربردهای ولتاژ بالا و دماهای بالا (مانند وسایل نقلیه الکتریکی، انرژی‌های تجدیدپذیر، 5G و دفاع) اهمیت دارد، از ۳۰.۲ میلیون دلار در سال ۲۰۲۳ به ۸۶.۹ میلیون دلار در سال ۲۰۳۳ با نرخ رشد مرکب سالانه ۱۱.۴ درصد از سال ۲۰۲۴ تا ۲۰۳۳ پیش‌بینی می‌شود. این رشد نشان‌دهنده نیاز فزاینده به مواد با کارایی بالا در بخش‌های فناوری محور است.

تحلیل ریسک‌ها و فرصت‌ها

ریسک‌های ژئوپلیتیکی: سلطه چین و استفاده از کامودیتی‌های حیاتی به عنوان ابزار ژئوپلیتیکی، بزرگترین ریسک برای زنجیره تامین جهانی است. این وضعیت می‌تواند منجر به نوسانات بیشتر قیمت و اختلال در عرضه شود.

ریسک توسعه و مقیاس‌پذیری: پروژه‌های جدید تولید گالیم در خارج از چین، نیازمند سرمایه‌گذاری‌های سنگین، فناوری‌های پیشرفته و زمان‌بر هستند. مقیاس‌پذیری و دستیابی به خلوص مورد نیاز برای کاربردهای حساس مانند نیمه‌رساناها، چالش‌برانگیز خواهد بود.

وابستگی به آلومینا: تولید گالیم از بوکسیت و آلومینا، که ERG نیز از همین روش استفاده می‌کند، به پویایی بازار آلومینیوم و بوکسیت نیز وابسته است.

فرصت‌های سرمایه‌گذاری: با توجه به رشد پیش‌بینی شده در تقاضا و تلاش‌ها برای تنوع‌بخشی به منابع، شرکت‌هایی که در استخراج، فرآوری و تولید گالیم در خارج از چین سرمایه‌گذاری می‌کنند، می‌توانند از رشد بلندمدت بهره‌مند شوند. همچنین، فرصت‌هایی برای توسعه فناوری‌های جدید بازیافت گالیم نیز وجود دارد.

جمع‌بندی

بازار جهانی گالیم در حال ورود به یک دوره گذار اساسی است که تحت تأثیر عوامل ژئوپلیتیکی و افزایش تقاضا در صنایع با تکنولوژی بالا قرار دارد. سلطه تاریخی چین بر عرضه این ماده حیاتی، اکنون به عاملی برای تحریک سرمایه‌گذاری‌های قابل توجه در مناطق دیگر جهان تبدیل شده است.

نکات مهم

اهمیت استراتژیک: گالیم به عنوان یک ماده معدنی حیاتی برای صنایع نیمه‌رسانا، دفاع و هوافضا، نقش اساسی در امنیت ملی و پیشرفت تکنولوژیک کشورها دارد.

تغییر چشم‌انداز عرضه: برنامه‌ریزی ERG برای تولید گالیم در قزاقستان و سایر پروژه‌ها در امارات متحده عربی، کانادا و یونان نشان‌دهنده یک تغییر پارادایم از وابستگی تقریباً انحصاری به چین به سمت یک زنجیره تامین متنوع‌تر است. با این حال، دستیابی به سهم قابل توجهی در بازار در کوتاه‌مدت، چالش‌برانگیز خواهد بود.

فشارهای قیمتی پایدار: ممنوعیت صادرات چین منجر به افزایش قابل توجه قیمت گالیم در بازارهای خارج از چین شده و انتظار می‌رود این روند ادامه یابد. اختلاف قیمت چشمگیر بین بازارهای چین و اروپا، حاکی از فشار بر عرضه خارج از چین است.

رشد تقاضای قوی: چشم‌انداز بلندمدت تقاضا برای گالیم، به دلیل رشد بخش‌های نیمه‌رسانا (به ویژه GaN وGa₂O₃)، 5G، خودروهای الکتریکی و کاربردهای دفاعی، بسیار مثبت است. این رشد، توجیه قوی‌تری برای سرمایه‌گذاری در منابع جایگزین ایجاد می‌کند.

توصیه‌ها و راهکارها

سرمایه‌گذاری در ظرفیت‌های جدید: برای تحلیلگران و فعالان بازار کامودیتی‌ها، شناسایی و ارزیابی فرصت‌های سرمایه‌گذاری در پروژه‌های استخراج و فرآوری گالیم در خارج از چین، به ویژه در کشورهایی مانند قزاقستان، کانادا و امارات متحده عربی، حائز اهمیت است.

تحلیل ریسک زنجیره تامین: بررسی دقیق ریسک‌های مرتبط با زنجیره تامین، از جمله نوسانات سیاسی و مقررات صادرات/واردات، برای تضمین پایداری تامین مواد اولیه ضروری است.

ردیابی نوآوری‌های تکنولوژیکی: توجه به پیشرفت‌ها در فناوری‌های بازیافت گالیم و همچنین جایگزین‌های احتمالی، می‌تواند به ارزیابی دقیق‌تر پویایی‌های بازار کمک کند.

پایش روندهای ژئوپلیتیکی: تحولات در روابط تجاری بین قدرت‌های بزرگ، به ویژه بین ایالات متحده و چین، به طور مستقیم بر بازار کامودیتی‌های حیاتی مانند گالیم تأثیرگذار خواهد بود و باید به طور مستمر رصد شود.

مدیریت قیمت و قراردادهای بلندمدت: در مواجهه با نوسانات قیمتی، شرکت‌ها باید استراتژی‌های موثری برای مدیریت ریسک قیمت اتخاذ کرده و در صورت امکان، قراردادهای بلندمدت با تامین‌کنندگان متنوع را برای تضمین دسترسی به گالیم در قیمت‌های پایدارتر در نظر بگیرند.