ایالات متحده در پی همکاری مشترک پساجنگی با روسیه در زمینه انرژی و فلزات
دولت ترامپ همکاری در بخش انرژی روسیه را به عنوان یکی از عناصر کلیدی مشوقهای اقتصادی برای جلب رضایت کرملین در راستای دستیابی به توافقی برای پایان دادن به جنگ اوکراین بررسی میکند. پروژههای مشترک در قطب شمال و همچنین حوزه نفت، گاز و فلزات نادر از گزینههایی هستند که در چهارچوب شراکتی ارائهشده توسط ایالات متحده به عنوان بخشی از توافق صلح در نظر گرفته میشوند.
روسیه فهرستی از پروژهها و داراییهایی را تهیه میکند که انتظار دارد بتواند توجه ایالات متحده را جلب کند. این ایدهها توسط Kirill Dmitriev، فرستاده ویژه ولادیمیر پوتین رئیسجمهور روسیه در امور روابط اقتصادی، جمعآوری میشوند که به یک کانال کلیدی برای ارتباط با کاخ سفید تبدیل شده است.
در حال حاضر دو طرف به طور مستقیم درباره این برنامهها مذاکره نمیکنند. هر تلاشی برای از سرگیری روابط اقتصادی با موانع عظیمی، از جمله هزاران تحریمی که هنوز از سوی ایالات متحده و متحدان گروه هفت بر روسیه اعمال شده و همچنین تمایل دیرینه کرملین به ممانعت از حضور سرمایهگذاران خارجی در بخشهای استراتژیکی مانند انرژی، مواجه خواهد شد.
تمرکز بر روی طرحهای تجاری احتمالی، به ویژه در بخش انرژی، نشاندهنده رویکرد معامله محور دولت ترامپ در سیاست خارجی است.
در صورت تحقق این توافقات، شرکتهای آمریکایی در موقعیتی قرار خواهند گرفت که نقشی قابل توجه در جریان گاز، نفت و برق از روسیه و اوکراین، از جمله به سمت اروپا، ایفا نمایند.
این موضوع بهویژه پیچیده است زیرا بسیاری از کشورها پس از تهاجم به اوکراین تلاش کردهاند منابع انرژی خود را از روسیه کاهش داده و آن را متنوع کنند و اتحادیه اروپا نیز در حال تدوین نقشه راهی برای کنار گذاشتن تدریجی سوختهای فسیلی روسیه است.
ایده ارائه دسترسی شرکتهای آمریکایی به داراییهای انرژی یا حمل و نقل روسیه در مسکو مورد بحث داخلی قرار گرفته است. فروش سهام در پروژهها یا شرکتهای انرژی به آمریکاییها، به ویژه کسانی که به ترامپ نزدیک هستند، میتواند به لحاظ استراتژیک مفید باشد، چون ممکن است فرایند فروش و پرداختهای بینمرزی را تسهیل کند.
مشخص نیست کدام شرکتهای آمریکایی ممکن است در سرمایهگذاریها در بخش انرژی روسیه مشارکت کنند و روابط قبلی نیز پر فراز و نشیب بوده است. خود آمریکا نیز در بازار گاز مایع اروپا با روسیه رقابت دارد.
ایالات متحده پیش از جنگ اوکراین جزو ده سرمایهگذار بزرگ خارجی در روسیه نبود.
علاوه بر این، بحثهایی پیرامون نحوه امکان مشارکت سرمایهگذاران آمریکایی در تولید یا حمل و نقل مطرح شده است که ممکن است به بازگرداندن برخی صادرات انرژی روسیه به اروپا کمک کند. پیش از تهاجم کامل کرملین به اوکراین در فوریه ۲۰۲۲، اروپا بزرگترین بازار روسیه بود اما پس از آن وابستگی خود را به منابع روسی به شدت کاهش داده است.
ایالات متحده همچنین تمایل خود را برای همکاری با روسیه در پروژههای قطب شمال و همکاری با شرکت انرژی گازپروم اعلام کرده است، اگرچه این تماسها در سطح رسمی نبودهاند. همچنین به صورت غیررسمی احتمال از سرگیری تحویل گاز طبیعی به اروپا که امسال توسط اوکراین قطع شده است، بررسی شده است.
دونالد ترامپ در ۲۰ آوریل در شبکههای اجتماعی اعلام کرد که اگر روسیه و اوکراین به توافق برسند، هردو سپس شروع به انجام تجارت گسترده با ایالات متحده آمریکا خواهند کرد.
برخی مقامهای روسیه امیدوارند که حتی اگر مذاکرات برای پایان دادن به جنگ اوکراین شکست بخورد، بتوانند شراکت اقتصادی با ایالات متحده را ایجاد کنند.
یکی از پیشنهادات ایالات متحده شامل کنترل آمریکا بر نیروگاه هستهای Zaporizhzhia اوکراین، و ارسال برق به هر دو کشور می باشد،که اکنون تحت اشغال روسیه است، میشود. اوکراین اشاره کرده است که چنین گزینهای در بزرگترین نیروگاه هستهای اروپا با مسائل متعددی همراه خواهد بود.
ولادیمیر زلنسکی، رئیسجمهور اوکراین، در خصوص این پیشنهاد ابراز نگرانی نمود و به ضرورت وجود پرسنل فنی اوکراینی و نیز مسائل مربوط به دسترسی به آب، زیرساختها و امنیت اشاره کرد.
زلنسکی اظهار داشت که در صورت اعمال کنترل مشترک اوکراین و ایالات متحده بر این نیروگاه، این امر قابل پذیرشتر خواهد بود، اما این گزینه در حال حاضر مورد بررسی قرار ندارد.
Maria Snegovaya، پژوهشگر ارشد مرکز مطالعات استراتژیک بینالمللی در واشنگتن، اظهار داشت: تجارت روسیه با چین در حال حاضر حدود ۷۰ برابر بزرگتر از تجارت آن با ایالات متحده است، بنابراین این امر به طور طبیعی گزینههای موجود را محدود میکند. با این حال، کاخ سفید میتواند رویکرد انعطافپذیرتری در اجرای تحریمها اتخاذ کند، که به طور بالقوه به شرکتهای انرژی ایالات متحده اجازه میدهد سهام معناداری در سرمایهگذاریهای انرژی روسیه، از جمله در قطب شمال، به دست آورند.
کانسار تومتور واقع در یاکوتیا، در شرق دور روسیه، یکی از کاندیداهای بالقوه برای همکاری با ایالات متحده محسوب میشود. این کانسار یکی از بزرگترین ذخایر جهان، بهویژه در زمینه نیوبیوم، میباشد.
کانسار تومتور از زمان آغاز تهاجم روسیه به اوکراین، تحت مالکیت مدیران پیشین گروه ICT قرار دارد. توسعه این ذخیره به دلیل تحریمهایی که مانع دسترسی به فناوریهای ضروری میشوند، متوقف شده است.
مشارکت آمریکاییها در این پروژه ممکن است به حل مشکلات کمک کند چون احتمال تسهیل برخی تحریمها وجود دارد.
ولادیمیر پوتین در ماه نوامبر دستور داد تا توسعه معدن Tomtor، چه توسط مالکان آن، چه با کمک سرمایهگذاران دیگر یا دولت، تضمین شود.
شایان ذکر است که حتی پس از رسیدن به توافق صلح برای پایان جنگ اوکراین، عدم اطمینان سیاسی و اقتصادی در خصوص چشمانداز سرمایهگذاریهای بلندمدت در روسیه باقی خواهد ماند.
بسیاری از شرکتهای آمریکایی از سال ۲۰۱۴ تاکنون در روسیه متحمل خسارتهای قابل توجهی شدهاند.
شرکت Exxon Mobil پس از تهاجم به اوکراین، متحمل خسارات قابل توجهی شد و در نهایت، پروژه نفت و گاز ساخالین-1 را در پی امضای فرمانی از سوی پوتین مبنی بر انتقال عملیات به یک نهاد روسی، از دست داد.