تلاش‌ها برای کاهش انتشار کربن در صنعت معدن، با اهداف علمی تعیین‌شده فاصله دارد

بر اساس تحقیقات جدیدی که توسط شرکت مشاوره‌ی +dss انجام شده، صنعت جهانی معدن در تلاش‌های خود برای کاهش انتشار کربن و رسیدن به اهداف علمی تعیین‌شده، با عقب ماندگی هایی مواجه است.

به گفته‌ی Gerhard Bolt، مدیر ارشد +dss، با نزدیک شدن به سال ۲۰۲۵، اقدامات جدی‌تر برای کاهش انتشار آلاینده‌ها ضروری است. وی تأکید می‌کند که موضوع کربن‌زدایی، محور اصلی مباحث در کنفرانس Investing in Africa Mining Indaba ۲۰۲۵ خواهد بود که قرار است در ماه فوریه در کیپ تاون برگزار گردد.

بولت اظهار داشت: "ما نتایج تحقیقات و راه‌کارهای خود را به منظور کمک به شرکت‌های معدنی برای دستیابی به اهداف کربن‌زدایی و تضمین پایداری فعالیت‌هایشان در آینده، ارائه خواهیم کرد". بخش معدن در حال حاضر بین ۴ تا ۷ درصد از انتشار مستقیم گازهای گلخانه‌ای در سطح جهان را به خود اختصاص داده است. با احتساب انتشار گازهای گلخانه‌ای حوزه ۳ در صنایع پایین‌دستی، این میزان به ۲۸ درصد یا حدود ۱۹۴۴۰ مگاتن معادل دی‌اکسید کربن افزایش می‌یابد و بدین ترتیب، بخش معدن پس از بخش کشاورزی، کاربری اراضی و مدیریت پسماند که در مجموع ۳۰ درصد از انتشار گازهای گلخانه‌ای را شامل می‌شوند، به دومین منبع بزرگ انتشار این گازها در سطح جهان تبدیل می‌شود.

علی‌رغم تعهدات متعدد شرکت‌های معدنی، پیشرفت چشمگیری در این زمینه حاصل نشده است. تحقیقات نشان می‌دهد که میزان انتشار گازهای گلخانه‌ای به ازای هر تُن ماده‌ی معدنی تولیدشده، تقریباً بدون تغییر باقی مانده است، به‌ویژه در معادن عمیق طلا و پلاتین که در این معادن، کاهش عیار سنگ معدن و افزایش نیاز به خدمات تهویه و خنک‌سازی، اثرات مثبت ناشی از پیشرفت‌های فناوری را بی‌اثر می‌سازد. بین سال‌های ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۱، میانگین نرخ سالانه‌ی کاهش انتشار در ۵۲ شرکت معدنی، در حدود ۲ درصد بوده است.

با روند فعلی، صنعت معدن با عقب ماندگی ۴۰ درصدی در دستیابی به اهداف کربن‌زدایی تا سال ۲۰۳۰ روبرو خواهد شد.

بولت اظهار می‌دارد: "این روند، ما را به سوی آینده‌ای با افزایش دمای بیش از ۲ درجه‌ی سانتی‌گراد سوق می‌دهد که بسیار فراتر از هدف ۱.۵ درجه‌ای تعیین شده در توافق‌نامه‌ی پاریس است."

برای تحقق کاهش انتشار مورد نظر، صنعت معدن باید نرخ کربن‌زدایی خود را تا ۴.۵ درصد در سال افزایش داده و این تلاش‌ها را به منظور پوشش انتشار گازهای گلخانه‌ای حوزه ۳ نیز گسترش دهد.

با این وجود، بخش معدن با یک تناقض اساسی مواجه است: از یک سو باید میزان انتشار گازهای گلخانه‌ای را به منظور انطباق با اهداف کربن‌زدایی و بهبود عملکرد در زمینه‌های زیست‌محیطی، اجتماعی و حاکمیت شرکتی (ESG) کاهش دهد و از سوی دیگر، همزمان با افزایش تقاضا برای کانیهای استراتژیک مورد نیاز برای گذار به انرژی‌های پاک، تولید خود را نیز افزایش دهد.

این فشار دوگانه، افزایش مصرف انرژی و در نتیجه افزایش میزان مطلق انتشار گازهای گلخانه‌ای را به دنبال دارد و بدین ترتیب، چالش‌های جدی برای این صنعت و سرمایه‌گذاران آن ایجاد می‌کند.

بولت با اشاره به تعهد بسیاری از شرکت‌های معدنی به کربن‌زدایی، اظهار می‌دارد که مصاحبه‌های انجام‌شده با مدیران اجرایی این شرکت‌ها، نشان‌دهنده‌ی وجود موانع متعددی از جمله دشواری‌ها در جمع‌آوری و گزارش‌دهی داده‌ها و همچنین اجرای برنامه‌های مرتبط با کاهش انتشار کربن است.

به منظور مقابله با این چالش‌ها، شرکت +dss مجموعه‌ای از راهبردها را توصیه می‌کند که از آن جمله می‌توان به موارد زیر اشاره کرد: تعیین سازوکاری داخلی برای قیمت‌گذاری کربن در راستای اهداف کربن صفر، ایجاد فضایی فرهنگی که مشوق تحول باشد، استقرار چارچوب‌های نوین برای جمع‌آوری، پایش و تحلیل داده‌ها، تمرکز بر اقدامات فوری و مؤثر با بیشترین بازدهی، اتخاذ رویکردی بلندمدت و هماهنگ برای کربن‌زدایی در تمامی واحدهای عملیاتی، همکاری و تعامل در تدوین سیاست‌ها و چارچوب‌های تأمین مالی و در نهایت، ارائه‌ی گزارش شفاف و قابل ارزیابی از میزان پیشرفت به ذینفعان.

بولت اظهار می‌دارد: «در نهایت، استراتژی‌های شفاف و کارآمد می‌توانند به شرکت‌های معدنی کمک کنند تا بر موانع موجود فائق آمده و روند کاهش انتشار کربن خود را سرعت بخشند.» وی توضیح می‌دهد که تحقق این امر مستلزم تغییری بنیادین در رویکرد رهبری و فرهنگ سازمانی است و مدیران باید ارزش کاهش انتشار آلاینده‌ها را درک کرده و ساختارهای فرهنگی، سازمانی و عملیاتی لازم را برای پشتیبانی از این تغییر و تحول ایجاد نمایند.

بولت در پایان چنین نتیجه‌گیری می‌کند: "شرکت‌های معدنی با به‌کارگیری این تدابیر، قادر خواهند بود به میزان قابل توجهی از انتشار آلاینده‌ها به صورت پایدار بکاهند و در نتیجه، به بهبود وضعیت برای تمامی ذینفعان کمک کنند".

پی نوشت

انتشار گازهای گلخانه‌ای حوزه ۱، ۲ و ۳

انتشار گازهای گلخانه‌ای حوزه ۱

انتشارات مستقیم از منابعی که تحت مالکیت یا کنترل قرار دارند. این شامل انتشارات از تأسیسات شرکت و وسایل نقلیه می‌شود. مثال‌ها عبارتند از:

- احتراق سوخت (مثلاً گرمایش با گاز طبیعی)

- وسایل نقلیه متعلق به شرکت

- فرآیندهای تولیدی در محل

 انتشار گازهای گلخانه‌ای حوزه ۲

انتشارات غیرمستقیم از تولید برق، بخار، گرمایش و سرمایش خریداری‌شده که توسط شرکت گزارش‌دهنده مصرف می‌شود. این انتشارات در تأسیساتی که برق تولید می‌شود اتفاق می‌افتد، اما به شرکت استفاده‌کننده از برق نسبت داده می‌شود. مثال‌ها عبارتند از:

- برق خریداری‌شده

- بخار خریداری‌شده برای گرمایش

انتشار گازهای گلخانه‌ای حوزه ۳

تمام انتشارات غیرمستقیم دیگر که در زنجیره ارزش یک شرکت رخ می‌دهند. این شامل انتشارات بالادستی و پایین‌دستی می‌شود. مثال‌ها عبارتند از:

- سفرهای کاری

- رفت‌وآمد کارکنان

- دفع زباله

- حمل و نقل و توزیع (که متعلق به شرکت نیست)

- استفاده از محصولات فروخته‌شده

- تولید کالاها و خدمات خریداری‌شده

انتشارات حوزه ۳ اغلب بیشترین بخش از مجموع انتشارات گازهای گلخانه‌ای یک شرکت را تشکیل می‌دهند، که پرداختن به آن‌ها برای دستیابی به تلاش‌های جامع پایداری بسیار حیاتی است.

انتشار حوزه ۳  (Scope 3 Emissions)

انتشار حوزه ۳ دسته‌ای از انتشار گازهای گلخانه‌ای (GHG) است که به صورت غیرمستقیم در طول زنجیره‌ی ارزش یک شرکت، خارج از عملیات مستقیم آن رخ می‌دهد. این انتشارات بخشی از سه حوزه انتشار تعریف‌شده توسط پروتکل گازهای گلخانه‌ای است که چارچوبی برای اندازه‌گیری و مدیریت انتشار گازهای گلخانه‌ای ارائه می‌دهد.

ویژگی‌های کلیدی انتشار حوزه ۳

1. انتشار غیرمستقیم:
   • اینها انتشاراتی هستند که توسط فعالیت‌هایی ایجاد می‌شوند که مستقیماً توسط شرکت گزارش‌دهنده کنترل نمی‌شوند، اما همچنان بخشی از زنجیره‌ی ارزش آن هستند.
   • مثال‌ها شامل انتشار از تأمین‌کنندگان، مشتریان و پایان عمر محصول است.
2. وسیع‌ترین حوزه:
   • حوزه ۳ طیف وسیع‌تری از فعالیت‌ها را در مقایسه با حوزه ۱ (انتشار مستقیم) و حوزه ۲ (انتشار غیرمستقیم از انرژی خریداری‌شده) پوشش می‌دهد.
3. سهم عمده:
   • برای بسیاری از شرکت‌ها، انتشار حوزه ۳ بزرگترین بخش ردپای کربن آنها را تشکیل می‌دهد.

مثال‌هایی از انتشار حوزه ۳

انتشار حوزه ۳ به ۱۵ دسته تقسیم می‌شود که در فعالیت‌های بالادستی و پایین‌دستی سازماندهی شده‌اند:

فعالیت‌های بالادستی (قبل از کنترل شرکت):

1. کالاها و خدمات خریداری‌شده.
2. کالاهای سرمایه‌ای.
3. فعالیت‌های مرتبط با سوخت و انرژی (که در حوزه ۱ یا ۲ قرار نمی‌گیرند).
4. حمل و نقل و توزیع.
5. زباله‌ی تولیدشده در عملیات.
6. سفرهای کاری.
7. رفت و آمد کارکنان.
8. دارایی‌های اجاره‌شده (بالادستی).

فعالیت‌های پایین‌دستی (بعد از کنترل شرکت):

9. حمل و نقل و توزیع (پایین‌دستی).
10. پردازش محصولات فروخته‌شده.
11. استفاده از محصولات فروخته‌شده.
12. نحوه‌ی برخورد با محصولات فروخته‌شده در پایان عمر آنها.
13. دارایی‌های اجاره‌شده (پایین‌دستی).
14. فرانچایزها.
15. سرمایه‌گذاری‌ها.

اهمیت پرداختن به انتشار حوزه ۳

1. اقدام جامع در زمینه‌ی آب و هوا:
   • پرداختن به حوزه ۳ رویکردی جامع برای کاهش کل ردپای کربن یک شرکت را تضمین می‌کند.
2. فشار قانونی و ذینفعان:
   • سرمایه‌گذاران، مصرف‌کنندگان و قانون‌گذاران به طور فزاینده‌ای خواستار شفافیت و اقدام در مورد انتشار حوزه ۳ هستند.
3. مدیریت ریسک:
   • درک و کاهش انتشار در طول زنجیره‌ی تأمین می‌تواند قرار گرفتن در معرض ریسک‌های قانونی، اعتباری و عملیاتی را کاهش دهد.
4. مزیت رقابتی:
   • شرکت‌هایی که به طور فعال به انتشار حوزه ۳ می‌پردازند، می‌توانند خود را به عنوان رهبران پایداری معرفی کنند.

چالش‌ها در اندازه‌گیری انتشار حوزه ۳

1. جمع‌آوری داده‌ها:
   • جمع‌آوری داده‌های دقیق از تأمین‌کنندگان و سایر شرکت‌کنندگان در زنجیره‌ی ارزش می‌تواند دشوار باشد.
2. پیچیدگی:
   • محاسبه‌ی انتشار در بین فعالیت‌ها و مناطق جغرافیایی مختلف، پیچیدگی را افزایش می‌دهد.
3. عدم استانداردسازی:
   • شیوه‌های گزارش‌دهی ناهمگون و در دسترس نبودن داده‌ها مانع اندازه‌گیری دقیق می‌شود.

بهترین روش‌ها برای مدیریت انتشار حوزه ۳

1. تعامل با زنجیره‌ی ارزش:
   • با تأمین‌کنندگان، شرکا و مشتریان برای کاهش انتشار همکاری کنید.
2. استفاده از فناوری و ابزارها:
   • از نرم‌افزارها و ابزارهای حسابداری کربن برای اندازه‌گیری دقیق استفاده کنید.
3. تعیین اهداف مبتنی بر علم (SBTها):
   • اهداف کاهش را با اهداف جهانی آب و هوا هماهنگ کنید تا اعتبار تضمین شود.
4. اتخاذ شیوه‌های اقتصاد چرخشی:
   • محصولات و سیستم‌ها را به گونه‌ای طراحی کنید که ضایعات و انتشار در طول چرخه‌ی عمر آنها به حداقل برسد.

با پرداختن به انتشار حوزه ۳، شرکت‌ها می‌توانند نقشی حیاتی در گذار به اقتصاد کم‌کربن ایفا کنند و به تقاضای رو به رشد برای پایداری از سوی همه‌ی ذینفعان پاسخ دهند.

مشاور + DSS

+DSS‎ (که قبلاً با نام راه‌حل‌های پایدار DuPont شناخته می‌شد) یک شرکت مشاوره‌ی جهانی است که در زمینه‌ی کمک به سازمان‌ها برای مدیریت ریسک‌ها، بهبود عملیات و دستیابی به رشد پایدار تخصص دارد. این شرکت به عنوان یک نهاد مستقل از شرکت دوپون ظهور کرد و از دهه‌ها تخصص صنعتی برای ارائه‌ی خدمات مشاوره‌ی سفارشی در صنایع مختلف بهره می‌برد.

خدمات کلیدی ارائه شده توسط ‎+DSS‎

1. مدیریت ریسک و ایمنی:
   • تمرکز بر کاهش ریسک‌های عملیاتی، زیست‌محیطی و ایمنی.
   • به سازمان‌ها کمک می‌کند تا فرهنگ‌های ایمنی ایجاد کنند، ایمنی محیط کار را بهبود بخشند و حوادث را کاهش دهند.
2. تعالی عملیاتی:
   • ارائه‌ی استراتژی‌هایی برای افزایش بهره‌وری، کارایی و عملکرد.
   • کمک به بهینه‌سازی فرآیندها و کاهش ضایعات.
3. راه‌حل‌های پایداری و ESG:
   • به شرکت‌ها کمک می‌کند تا با استانداردهای زیست‌محیطی، اجتماعی و حاکمیتی (ESG) همسو شوند.
   • استراتژی‌های پایداری برای بهینه‌سازی منابع و کاهش ردپای کربن تدوین می‌کند.
4. تحول دیجیتال:
   • پیاده‌سازی فناوری‌های پیشرفته و ابزارهای دیجیتال برای بهبود تصمیم‌گیری.
   • ارائه‌ی بینش‌های مبتنی بر داده برای بهبود عملیات.
5. ایجاد تاب‌آوری:
   • چارچوب‌هایی را برای انطباق کسب‌وکارها با اختلالات، از جمله چالش‌های اقتصادی، زیست‌محیطی یا ژئوپلیتیکی، توسعه می‌دهد.

صنایع تحت پوشش

+DSS‎ ‎ با طیف متنوعی از صنایع همکاری می‌کند، از جمله:

• انرژی و خدمات رفاهی
• معدن و فلزات
• شیمیایی و تولیدی
• نفت و گاز
• غذا و نوشیدنی
• بهداشت و داروسازی
• حمل و نقل و لجستیک

تخصص قابل توجه

• ریشه در میراث دوپون:
  • +DSS‎ بر اساس سابقه‌ی طولانی دوپون در ایمنی و تعالی عملیاتی بنا شده است و عمق تخصص در مدیریت صنایع پرخطر را ارائه می‌دهد.
• رویکرد سفارشی:
  • بر راه‌حل‌های سفارشی بر اساس نیازها و چالش‌های خاص هر مشتری تأکید دارد.
• حضور جهانی:
  • در بیش از ۴۰ کشور فعالیت می‌کند و بینش‌های محلی را با یک دیدگاه جهانی ارائه می‌دهد.

تأثیر و دستاوردها

• تحول فرهنگ ایمنی:
  • +DSS‎ ‎ به سازمان‌های متعددی کمک کرده است تا از طریق برنامه‌های ایمنی مبتنی بر رفتار، به محیط‌های کاری بدون حادثه دست یابند.
• رهبری در پایداری:
  • به مشتریان در دستیابی به اهداف ESG، کاهش انتشار و بهبود بهره‌وری منابع کمک می‌کند.
• بهبود عملیات:
  • بسیاری از شرکت‌ها، بهبودهای چشمگیر در کارایی عملیاتی و کاهش هزینه‌ها را به +DSS‎ ‎ نسبت می‌دهند.