نیجریه امسال دو کارخانه فرآوری لیتیوم را با حمایت چین افتتاح می‌کند

وزیر معادن نیجریه روز یکشنبه اعلام کرد که این کشور قرار است دو کارخانه بزرگ فرآوری لیتیوم را امسال راه‌اندازی کند که نشان‌دهنده تغییر از صادرات مواد معدنی خام به سمت ایجاد ارزش افزوده در داخل کشور است.

این تأسیسات که عمدتاً توسط سرمایه‌گذاران چینی تأمین مالی شده‌اند، می‌توانند به تبدیل ثروت معدنی عظیم نیجریه به اشتغال، فناوری و رشد تولید در داخل کشور کمک کنند.

Dele Alake، وزیر معادن، اظهار داشت که یک کارخانه فرآوری لیتیوم به ارزش ۶۰۰ میلیون دلار در نزدیکی مرز Kaduna-Niger قرار است در این سه‌ماهه راه‌اندازی شود، در حالی که یک پالایشگاه لیتیوم ۲۰۰ میلیون دلاری در حومه Abuja در مراحل پایانی تکمیل قرار دارد.

وزیر افزود: انتظار می‌رود دو کارخانه فرآوری اضافی در ایالتNasarawa، که هم‌مرز با پایتخت Abuja است، قبل از سه‌ماهه سوم سال ۲۰۲۵ به بهره‌برداری برسند.

Alake گفت: "ما اکنون بر تبدیل ثروت معدنی خود به ارزش اقتصادی داخلی، اشتغال، فناوری و تولید، تمرکز کرده‌ایم."

بر اساس اعلامیه‌های جداگانه توسط فرمانداران ایالت‌هایی که این کارخانه‌ها در آن قرار دارند، بیش از ۸۰ درصد بودجه این چهار تأسیسات توسط شرکت‌های چینی از جمله Jiuling Lithium Mining Company  و Canmax Technologies تأمین شده است.

سهام باقی‌مانده متعلق به سرمایه‌گذار محلی Three Crown Mines است.

این تلاش برای فرآوری داخلی به دنبال مطالعه‌ای در سال ۲۰۲۲ توسط سازمان زمین‌شناسی نیجریه صورت می‌گیرد که ذخایر قابل توجهی از لیتیوم با عیار بالا را در شش ایالت نیجریه کشف کرد و علاقه بین‌المللی قابل توجهی را به خود جلب نمود.

این تحولات بخشی از اصلاحات گسترده‌تر نیجریه در بخش توسعه‌نیافته معدن  این کشور است که در حال حاضر کمتر از ۱ درصد به تولید ناخالص داخلی کشور کمک می‌کند.

سایر اصلاحات انجام شده شامل محدود کردن صادرات مواد معدنی فرآوری نشده، رسمی‌سازی عملیات معدن‌کاری سنتی که بخش عمده‌ای از استخراج فعلی را به خود اختصاص می‌دهد، و تأسیس یک شرکت معدنی دولتی است که سرمایه‌گذاران می‌توانند تا ۷۵ درصد سهام آن را در اختیار داشته باشند.

تحلیل و جمع‌بندی

گزارش فوق از برنامه‌های نیجریه برای راه‌اندازی دو کارخانه فرآوری لیتیوم با سرمایه‌گذاری عمده چین در سال جاری و دو کارخانه دیگر تا سه‌ماهه سوم ۲۰۲۵ حکایت دارد. این رویداد نه تنها یک تغییر استراتژیک برای نیجریه در حرکت از صادرات مواد خام به سمت ایجاد ارزش افزوده داخلی است، بلکه پیامدهای مهمی برای بازار جهانی لیتیوم و پویایی‌های زنجیره تأمین جهانی به همراه دارد.

انتقال از صادرات مواد خام به فرآوری داخلی: نیجریه با تمرکز بر فرآوری لیتیوم در داخل کشور، در راستای روندی جهانی حرکت می‌کند که کشورهای دارای منابع غنی معدنی به دنبال کسب سهم بیشتری از زنجیره ارزش هستند. این اقدام با هدف ایجاد شغل، انتقال فناوری و توسعه بخش تولید صورت می‌گیرد. این می‌تواند منجر به کاهش وابستگی به درآمدهای صرفاً مبتنی بر صادرات سنگ معدن و افزایش ثبات اقتصادی شود.

سرمایه‌گذاری عمده چین و اثرات آن: بیش از ۸۰ درصد بودجه این چهار تأسیسات توسط شرکت‌های چینی مانند Jiuling Lithium Mining Company و Canmax Technologies تأمین شده است. این میزان سرمایه‌گذاری، نقش فزاینده چین را در تأمین مواد معدنی حیاتی و کنترل زنجیره تأمین جهانی باتری‌های لیتیوم-یون تأیید می‌کند. این امر نشان‌دهنده استراتژی فعال چین برای تضمین دسترسی به منابع لیتیوم برای صنایع رو به رشد وسایل نقلیه الکتریکی (EV) و ذخیره‌سازی انرژی (ESS) است. سرمایه‌گذاری‌های مشابهی از سوی چین در کشورهای دیگر آفریقایی مانند جمهوری دموکراتیک کنگو (DRC) برای کبالت و مس مشاهده شده است، که نشان‌دهنده یک الگوی بلندمدت است.

افزایش عرضه لیتیوم فرآوری شده: راه‌اندازی این کارخانه‌ها (با سرمایه‌گذاری کلی ۸۰۰ میلیون دلار برای دو کارخانه اول) به معنای ورود ظرفیت‌های جدید فرآوری به بازار جهانی است. در حالی که میزان دقیق تولید مشخص نیست، این تحول می‌تواند به تعدیل فشار قیمت‌ها در بازار لیتیوم کمک کند، به‌ویژه با توجه به تقاضای فزاینده برای باتری‌های وسایل نقلیه الکتریکی. برای تحلیلگران، پیگیری ظرفیت‌های تولیدی این کارخانه‌ها و خلوص لیتیوم تولیدی (مانند کربنات لیتیوم یا هیدروکسید لیتیوم) برای ارزیابی دقیق‌تر اثر آن بر عرضه جهانی حیاتی است.

پتانسیل نیجریه در بازار جهانی لیتیوم: کشف ذخایر قابل توجه لیتیوم با عیار بالا در شش ایالت نیجریه توسط سازمان زمین شناسی نیجریه، این کشور را به یک بازیگر بالقوه مهم در عرضه جهانی لیتیوم تبدیل می‌کند. این می‌تواند به تنوع‌بخشی منابع جهانی لیتیوم کمک کند و وابستگی به مناطق سنتی تولیدکننده مانند استرالیا، شیلی و آرژانتین را کاهش دهد. با این حال، مقیاس و عیار این ذخایر باید در مقابل عملیاتی بودن استخراج و فرآوری و رقابت‌پذیری هزینه در سطح جهانی سنجیده شود.

اصلاحات در بخش معدن نیجریه: محدود کردن صادرات مواد معدنی فرآوری نشده و رسمی‌سازی عملیات معدن‌کاری سنتی، نشان‌دهنده تلاش نیجریه برای ساماندهی و بهینه‌سازی بهره‌برداری از منابع خود است. تأسیس یک شرکت معدنی دولتی با امکان مشارکت ۷۵ درصدی سرمایه‌گذاران خارجی، راهی برای جذب سرمایه و فناوری به این بخش است که در حال حاضر کمتر از ۱ درصد به تولید ناخالص داخلی (GDP) کشور کمک می‌کند. این اصلاحات باید به دقت پیگیری شوند تا اثربخشی آنها در جذب سرمایه‌گذاری‌های بیشتر و بهبود شفافیت و کارایی در بخش معدن مشخص شود.

جمع‌بندی

تغییر ژئوپلیتیک منابع: این تحولات بر تغییرات ژئوپلیتیک در دسترسی به مواد معدنی حیاتی تأکید می‌کند. چین به وضوح به دنبال تضمین امنیت زنجیره تأمین خود است، و کشورهای آفریقایی، از جمله نیجریه، نقش مهمی در این استراتژی ایفا می‌کنند. تحلیلگران باید این روابط دوجانبه را در ارزیابی ریسک‌های زنجیره تأمین و فرصت‌های سرمایه‌گذاری در نظر بگیرند.

پایش شاخص‌های کمی: برای تحلیلگران کامودیتی، نظارت بر پیشرفت فیزیکی این پروژه‌ها، ظرفیت‌های عملیاتی، و حجم و کیفیت تولید لیتیوم فرآوری شده از این کارخانه‌ها بسیار مهم است. همچنین، پیگیری سیاست‌های آتی دولت نیجریه در بخش معدن و تأثیر آن بر محیط سرمایه‌گذاری، به‌ویژه برای شرکت‌های غیرچینی، حائز اهمیت است.

تأثیر بر قیمت لیتیوم: هرچند افزایش ظرفیت‌های فرآوری جدید می‌تواند به تعادل عرضه و تقاضا و احتمالاً تثبیت یا تعدیل قیمت‌ها کمک کند، اما تأثیر نهایی آن به عوامل متعددی از جمله رشد تقاضای جهانی برای EVها، سرعت توسعه پروژه‌های لیتیوم در سایر نقاط جهان، و نوآوری‌ها در فناوری باتری بستگی دارد. تحلیلگران باید مدل‌های عرضه و تقاضای خود را با در نظر گرفتن این ورودی‌های جدید به‌روزرسانی کنند.

ریسک‌های سرمایه‌گذاری: با وجود پتانسیل بالا، سرمایه‌گذاری در نیجریه ممکن است با چالش‌هایی مانند مسائل زیرساختی، ریسک‌های نظارتی، و مسائل امنیتی مواجه باشد. با این حال، تعهد دولت نیجریه به اصلاحات و حمایت چین، می‌تواند بخشی از این ریسک‌ها را کاهش دهد.

به طور کلی، راه‌اندازی این کارخانه‌های فرآوری لیتیوم در نیجریه نشان‌دهنده یک گام مهم در توسعه ظرفیت‌های صنعتی این کشور و تقویت موقعیت آن در زنجیره تأمین جهانی لیتیوم است. این امر همچنین بر نقش محوری چین در تأمین مواد اولیه برای انقلاب انرژی سبز تأکید می‌کند.