یک شرکت استخراج مس آفریقای جنوبی قرارداد 12 ساله تأمین انرژی سبز امضا کرد

در اقدامی که تقویتی بزرگ برای معدنکاری پایدار و جاه‌طلبی‌های انرژی پاک آفریقای جنوبی محسوب می‌شود، کنسرسیوم انرژی Mzansi یک قرارداد خرید برق (PPA) 12 ساله با شرکت معدنی Palabora (PMC) در استان Limpopo امضا کرده است.

کنسرسیوم Mzansi و شرکت PMC با همکاری یکدیگر، یک پروژه بزرگ انرژی تجدیدپذیر خصوصی و همچنین نخستین پروژه شکل‌دهنده شبکه (grid-forming) در آفریقای جنوبی را توسعه خواهند داد.

عملیات مس شرکت PMC شامل یک معدن زیرزمینی به روش استخراج بلوک فروریزشی (block-cave)، یک کارخانه تغلیظ، یک کارخانه ذوب مس با تأسیسات ریخته‌گری آند و یک کارخانه اسید وابسته به آن، یک پالایشگاه الکترولیتی، یک کارخانه ریخته‌گری مفتول و کارخانه‌های بازیافت محصولات جانبی است.

این شرکت با تولید سالانه حدود 60,000 تن مس تصفیه‌شده، نیاز بازار داخلی آفریقای جنوبی و همچنین بازار صادراتی را تأمین می‌کند.

علاوه بر کانسنگ مس، PMC دارای یک عملیات استخراج روباز و کارخانه فرآوری ورمیکولیت است. بخش مواد معدنی صنعتی این شرکت، ورمیکولیت را تولید کرده و این ماده معدنی فیلوسیلیکات آبدار را از طریق مراکز بازاریابی خود در ایالات متحده، بریتانیا و سنگاپور به فروش می‌رساند.

سایر محصولات جانبی شامل مگنتیت، سولفات نیکل، لجن آندی (anode slimes) و اسید سولفوریک می‌باشند.

این معدن، وجود خود را مدیون مجموعه آذرین متمایز Palabora  در منطقه Ba-Phalaborwa است.

شرکت PMC که در نزدیکی پارک ملی Kruger واقع شده و توسط مدیرعامل Guangmin Wei رهبری می‌شود، به منظور ترویج پایداری، فعالانه در برنامه‌های مدیریت حیات وحش و میراث فرهنگی مشارکت دارد.

محل احداث نیروگاه خورشیدی خارج از منطقه عملیاتی PMC قرار دارد تا از تداخل با حیات وحش محافظت‌شده پارک ملی Kruger جلوگیری شود. ارزیابی اثرات زیست‌محیطی این پروژه همچنین به سطوح بالای آلودگی و گرد و غبار (soiling) در منطقه می‌پردازد.

انرژی پایدار

طرح 12 ساله "Marula Green Power" شامل ظرفیت 132 مگاوات-پیک (MWp) فتوولتائیک خورشیدی، یک سیستم ذخیره‌سازی انرژی باتری (BESS) با ظرفیت 360 مگاوات-ساعت و یک خط انتقال اختصاصی 132 کیلوولت برای انتقال انرژی پاک و سبز به عملیات معدنی PMC خواهد بود. شرکت‌ها در بیانیه‌ای رسانه‌ای اعلام کردند که این راهکار شکل‌دهنده شبکه، برقی پایدار و قابل ارسال فراهم کرده و همزمان از گذار انرژی گسترده‌تر آفریقای جنوبی حمایت خواهد کرد.

Itumeleng Ngoae، مدیر اجرایی مدیریت دارایی، ایمنی، بهداشت، محیط زیست و کیفیتPMC، توجه را به این نکته جلب کرد که انرژی خورشیدی منتقل‌شده و ذخیره‌سازی باتری با اهداف کاهش انتشار کربن و هزینه‌های عملیاتی این شرکت همسو بوده و به طور همزمان توسعه جامعه محلی و معدنکاری پایدار را تقویت می‌کند.

Wessel Wessels، مدیر ارشد عملیات کنسرسیوم انرژی Mzansi که همچنین مدیرعامل شرکت Journey2Green است، اشاره کرد: ما با همکاری Huawei، یک مدل یکپارچه "از کارخانه به کارگاه" اتخاذ کرده‌ایم که ریسک فناوری را در طول کل چرخه عمر پروژه، از طراحی تا بهره‌برداری، به اشتراک می‌گذارد.

Tsatsi Mahlatsi، مدیرعامل کنسرسیوم انرژیMzansi، اظهار داشت: ما انتظار داریم بسته‌شدن قرارداد مالی در سه ماهه چهارم سال 2025 نهایی شود، ساخت‌وساز بلافاصله پس از آن آغاز گردد و عملیات تجاری در اوایل سال 2027 شروع شود. این پروژه از تعهد بلندمدت ما به گذار انرژی آفریقای جنوبی حمایت می‌کند و مزایای قابل توجهی در کاهش کربن و پایداری شبکه به همراه خواهد داشت.

Tumi Mogoera، مدیر ارشد بازاریابی کنسرسیوم انرژیMzansi، بر فراگیر بودن پروژه تأکید کرد: انطباق این پروژه با نیازهای اقتصادی-اجتماعی منطقه، امری کلیدی بود. مدل توسعه بومی‌سازی‌شده ما تضمین می‌کند که منافعی فراگیر در تمام مراحل پروژه، امکان‌سنجی، ساخت‌وساز و بهره‌برداری، حاصل شود. ما به مالکیت سهام برای پنج جامعه محلی متعهد شده‌ایم و تا 750 شغل کوتاه‌مدت و بیش از 30 نقش دائمی، همراه با حمایت قوی از کسب‌وکارهای کوچک و متوسط (SMMEs) محلی ایجاد خواهیم کرد.

از سال 2023، تعامل با جامعه محلی یک تمرکز اصلی بوده است و این پروژه نشان می‌دهد که چگونه انرژی‌های تجدیدپذیر می‌توانند جوامع محلی را توانمند ساخته و اکوسیستم‌های طبیعی را حفظ کنند.

معدن Palabora از سال 1956 در حال فعالیت است. ردپای تولید معدن نسبتاً کوچک بوده و طول آن 650 متر و عرض آن 200 متر است و شامل 20 تونل متقاطع تولیدی و 320 نقطه برداشت می‌باشد. با توجه به خردایش درشت توده معدنی، عملیات خردایش ثانویه قابل توجهی برای خرد کردن قطعات بزرگ و حفظ جریان سنگ معدن از طریق نقاط برداشت برای بارگیری لودرها مورد نیاز است.

ساخت معدن زیرزمینی در اکتبر 2004، زمانی که بیستمین تونل متقاطع به تولید کامل رسید، به پایان رسید. تا ماه می 2005، این معدن به طور مداوم به تولید 30,000 تن در روز دست یافته بود.

بانک Rand Merchant Bank به عنوان تنظیم‌کننده اصلی الزامی (mandated lead arranger) برای تأمین مالی بدهی این پروژه منصوب شده است.

تحلیل و جمع بندی

قرارداد خرید برق 12 ساله میان Palabora Mining Company (PMC) و Mzansi Energy Consortium یک اقدام استراتژیک بنیادی است که فراتر از یک پروژه انرژی سبز ساده است. این توافق، پاسخی مستقیم به دو ریسک بزرگ و حیاتی برای هر فعال صنعتی در آفریقای جنوبی است: هزینه فزاینده انرژی و عدم پایداری شبکه برق ملی. برای یک تحلیلگر کامودیتی، این حرکت PMC باید از سه منظر کلیدی تحلیل شود: کاهش هزینه های عملیاتی(OPEX)، تضمین پایداری تولید و کاهش ریسک زنجیره تأمین، و ارتقاء جایگاه در بازارهای جهانی از طریق استانداردهایESG.

کاهش ریسک هزینه انرژی

معدنکاری، به ویژه عملیات ذوب و پالایش الکترولیتی مس که PMC در اختیار دارد، به شدت انرژی‌بر است. شرکت برق دولتی آفریقای جنوبی، Eskom، که عمدتاً به زغال‌سنگ وابسته است، در سال‌های اخیر با بحران‌های عملیاتی و مالی مواجه بوده است. بر اساس داده‌های منتشر شده از سوی نهادهای معتبری چون BloombergNEF در نیمه اول سال 2025، تعرفه برق صنعتی Eskom برای مصرف‌کنندگان بزرگ به طور متوسط به 2.60 راند آفریقای جنوبی (ZAR) به ازای هر کیلووات-ساعت (kWh) رسیده است و پیش‌بینی می‌شود این روند صعودی ادامه یابد.

از سوی دیگر، هزینه همسطح شده انرژی (LCOE) برای پروژه‌های خورشیدی در مقیاس بزرگ همراه با ذخیره‌سازی باتری (Solar+BESS) در آفریقای جنوبی، که از تابش خورشیدی عالی برخوردار است، به حدود 1.70 تا 1.90 ZAR/kWh کاهش یافته است.

نتیجه کمی: این قرارداد خرید برق(PPA) به PMC اجازه می‌دهد تا بخش قابل توجهی از مصرف انرژی خود را با هزینه‌ای حداقل 25 تا 35 درصد کمتر از شبکه ملی و با یک نرخ ثابت برای 12 سال تأمین کند. این امر به طور مستقیم حاشیه سود عملیاتی (Operating Margin) شرکت را تقویت کرده و آن را در برابر نوسانات آتی قیمت برق در آفریقای جنوبی مصون می‌سازد.

تضمین پایداری تولید

بحران "Load-Shedding" (قطعی‌های برنامه‌ریزی شده برق) در آفریقای جنوبی، بزرگترین تهدید برای تولیدکنندگان صنعتی است. این قطعی‌ها که گاهی به مرحله 6 (بیش از 10 ساعت قطعی در روز) می‌رسند، می‌توانند خطوط تولید، به ویژه کوره‌های ذوب و سلول‌های پالایش را متوقف کرده و هزینه‌های هنگفت راه‌اندازی مجدد و خسارت به تجهیزات را به همراه داشته باشند.

تأمین 132 مگاوات برق پایدار همراه با یک سیستم ذخیره‌سازی عظیم 360 مگاوات-ساعتی، به PMC این امکان را می‌دهد که در زمان قطعی برق شبکه، عملیات حیاتی خود را ادامه دهد. ظرفیت 360 مگاوات-ساعتی می‌تواند برق را برای چندین ساعت تأمین کند و به عنوان یک پل عمل نماید.

نتیجه کمی: با تولید سالانه حدود 60,000 تن مس تصفیه‌شده، حتی یک کاهش 5 درصدی در تولید به دلیل قطعی برق معادل از دست رفتن 3,000 تن مس است. با قیمت مس LME که در ژوئن 2025 در محدوده 9,800 دلار به ازای هر تن نوسان می‌کند، این به معنای جلوگیری از زیان درآمدی حدود 29.4 میلیون دلاری در سال است. این پروژه ریسک حجم تولید (Volume Risk) را به شدت کاهش می‌دهد و PMC را به یک تأمین‌کننده بسیار قابل اتکاتر در بازار جهانی تبدیل می‌کند.

ارزش‌آفرینی از طریق ESG و "مس سبز"

بازارهای مصرف‌کننده کلیدی، به ویژه در اتحادیه اروپا، با اجرای مکانیزم تنظیم مرزی کربن (CBAM)، به طور فزاینده‌ای بر روی ردپای کربنی کالاهای وارداتی تمرکز کرده‌اند. شبکه برق Eskom یکی از بالاترین ضرایب انتشار CO₂ در جهان را دارد (حدود 0.9 کیلوگرم CO₂ به ازای هر کیلووات-ساعت).

این پروژه خورشیدی، با ظرفیت 132 مگاوات، سالانه تقریباً 290,000 مگاوات-ساعت انرژی پاک تولید خواهد کرد (با فرض ضریب ظرفیت 25 درصد).

نتیجه کمی: این پروژه سالانه از انتشار حدود 260,000 تن CO₂ جلوگیری می‌کند. این کاهش چشمگیر به PMC اجازه می‌دهد محصول خود را به عنوان "مس کم‌کربن" یا "مس سبز" بازاریابی کند. در بازار فعلی (ژوئن 2025)، اگرچه پرمیوم مشخصی برای مس سبز به طور رسمی وجود ندارد، اما دسترسی به بازارهای پریمیوم و قراردادهای بلندمدت با شرکت‌های بزرگ خودروسازی و الکترونیکی (که خودشان اهداف کربن‌زدایی دارند) یک مزیت رقابتی غیرقابل انکار است. این پروژه PMC را در برابر تعرفه‌های کربنی آینده محافظت می‌کند.

تأثیر بر محصولات جانبی

پایداری تولید مس به معنای پایداری در تولید محصولات جانبی ارزشمند نیز هست. سولفات نیکل یک ماده حیاتی در کاتد باتری‌های لیتیوم-یون (NMC) است. با توجه به رشد انفجاری بازار خودروهای برقی، تأمین پایدار سولفات نیکل از یک منبع غیرمتمرکز (خارج از اندونزی و چین) برای زنجیره‌های تأمین غربی بسیار استراتژیک است. قیمت نیکل در بورس فلزات لندن (LME) در حال حاضر حدود 14,500 دلار به ازای هر تن است. تضمین تولید این محصول، جریان درآمدی جانبی PMC را تقویت می‌کند.

جمع‌بندی

این توافق یک کلاس درس مدیریتی در تبدیل یک بحران منطقه‌ای (بحران انرژی آفریقای جنوبی) به یک مزیت رقابتی جهانی است.PMC با این اقدام، نه تنها بقای عملیاتی خود را تضمین می‌کند، بلکه خود را به عنوان یک تولیدکننده مدرن، کم‌هزینه، پایدار و همسو با روندهای جهانی ESG تثبیت می‌نماید. این پروژه یک مدل و نقشه راه برای سایر صنایع انرژی‌بر در آفریقای جنوبی و دیگر مناطق با شبکه برق ناپایدار است.

نکات برجسته

کاهش ریسک عملیاتی: این پروژه به طور مؤثری مهم‌ترین ریسک عملیاتی PMC یعنی وابستگی به شبکه ملی ناکارآمد Eskom را خنثی می‌کند.

مزیت هزینه پایدار: تثبیت هزینه انرژی برای 12 سال، یک مزیت رقابتی بلندمدت در صنعتی با نوسانات قیمتی شدید ایجاد می‌کند.

پیشگامی در فناوری: استفاده از سیستم ذخیره‌سازی باتری در مقیاس بزرگ با قابلیت "grid-forming" نشان‌دهنده یک جهش فناورانه است. این سیستم نه تنها برق تأمین می‌کند، بلکه می‌تواند به پایداری خود شبکه منطقه‌ای نیز کمک کند و یک دارایی استراتژیک محسوب می‌شود.

دسترسی به بازار: تولید "مس سبز" درب‌ها را به روی مشتریان حساس به محیط زیست و بازارهای تحت نظارت‌های کربنی مانند اتحادیه اروپا باز می‌کند و ریسک‌های تجاری آینده را کاهش می‌دهد.

مجوز اجتماعی برای فعالیت: با درگیر کردن جوامع محلی در مالکیت و ایجاد شغل، PMC در حال تقویت روابط خود با ذی‌نفعان محلی است که برای پایداری بلندمدت عملیات معدنی حیاتی است.

توصیه‌ها و چشم‌انداز

برای سرمایه‌گذاران: این پروژه به طور قابل توجهی پروفایل ریسک PMC را بهبود می‌بخشد. شرکت از یک دارایی پرریسک در یک محیط بی‌ثبات، به یک تولیدکننده باثبات‌تر با هزینه‌های قابل پیش‌بینی و اعتبار ESG بالا تبدیل می‌شود که باید در ارزش‌گذاری سهام آن منعکس گردد.

برای خریداران مس: PMC اکنون یک منبع قابل اطمینان‌تر و از نظر زیست‌محیطی، مسئولیت‌پذیرتر است. این امر برای شرکت‌هایی که به دنبال ایجاد زنجیره تأمین تاب آورتر (Resilient) و پایدار هستند، بسیار جذاب خواهد بود.

برای سایر فعالان بازار: این حرکت نشان می‌دهد که چگونه سرمایه‌گذاری‌های بزرگ در انرژی‌های تجدیدپذیر دیگر یک هزینه صرفاً برای تطابق با مقررات نیست، بلکه یک ابزار استراتژیک قدرتمند برای کاهش هزینه‌ها، افزایش پایداری تولید و کسب مزیت رقابتی است.