میدانگاه جدید نبردهای جهانی

مواد معدنی استراتژیک-میدانگاه جدید نبردهای جهانی

جنگ تجاری چین و آمریکا چالش تامین عناصر نادر خاکی را برجسته نموده است.

به رغم آنکه چین 30 درصد ذخیره جهانی فلزات نادر را داراست، تامین کننده 90 درصد جهانی آن میباشد.

به نظر میرسد برای بخش معدنی در حال حاضر چیزی جذاب تر از بازار وسایل نقلیه و باتری نمیباشد. فشار برای حرکت به سمت وسایل نقلیه الکتریکی توقف ناپذیر است. هلند و انگلستان قول دادهاند فروش خودروهای بنزینی و دیزلی را به ترتیب تا سالهای 2025 و 2040 ممنوع نمایند. چین قصد دارد خودروهای با انتشار صفر (گازهای گلخانهای) را در سال بعد فروش خودرو افزایش دهد.

خودروهای الکتریکی به باتری و باتریها به فلزات نیاز دارند. درحالیکه برنده فن آوری باتری هنوز مشخص نشده است، لیتیوم و کبالت مولفههای کلیدی میباشند.

در حال حاضر تنها 8 کشور لیتیوم تولید مینمایند. براساس آخرین ارقام موجود، 4 تا از آنها حدود 93/5 درصد تولید جهانی را در اختیار دارند. بنابراین کمبود لیتیوم وجود ندارد. تنها مسئله این است که عمده آن در زمین قرار دارد.

منحنی قیمتهای آتی قابل بحث است. پروژههای جدید زمانبر میباشند. سرعت قابل پیشبینی توسعه قادر به حفظ و همراهی با تقاضا نخواهد بود.  بنا به پیشبینی فولکس واگن تقاضا تا سال 2023 برای لیتیوم دو برابر خواهد شد. در نتیجه مطابق پیش بینی، قیمتها در مدت کوتاهی رشد خواهند داشت. با اینحال، با گذر زمان با رسیدن پروژههای بیشتر به خط تولید، قیمتها شروع به کاهش خواهند نمود. این پویایی تصمیمگیری جهت سرمایهگذاری در توسعه هرگونه پروژه لیتیوم را یک انتخاب دشوار میسازد.

تولید کبالت چالش بزرگتری را نشان میدهد. سطوح تولید فعلی، به علاوه ذخایر، عمدتا در یک کشور، جمهوری دموکراتیک کنگو (DRC)، قرار دارند. به نظر میرسد این کشور اکنون تولید کننده 55 درصد جهانی و 50 درصد ذخیره قابل دستیابی کبالت را در اختیار داشته باشد.  البتهDRC اکنون گرفتار مسائل مختلفی از کودکان کار تا تغییرات سیاستهای معدنکاری و وضع مالیات می باشد.

کبالت اصولا محصول جانبی معادن مس و نیکل میباشد. با اینحال، درآمد کبالت تنها بخشی از درآمد معدنکاران مس و نیکل می باشد. در نتیجه، تامین مالی پروژهها تنها براساس قیمت کبالت دشوار میباشد.

باتریها و خودورهای الکتریکی به عناصر نادر نیاز دارند. 17 عنصر نادر خاکی به طور گستردهای در آهنرباها، تجهیزات مخابراتی، لیزرها و دیگر محصولات استراتژیک کاربرد دارند.

عناصر نادر در واقع کمیاب نیستند. بااینحال، اخیرا چین تولید کننده 90 درصد عناصر نادر خاکی است با اینکه تنها 30 درصد ذخایر جهانی آنها را دارد. بنابراین چین میتواند بازار را تحت الشعاع قرار داده و اقتصاد پروژههای جدید در حال توسعه را منحرف و نامتوازن نماید.

بازار باتریها و خودورهای الکتریکی غالبا در اختیار آسیا (عمدتا چین)، اروپا و آمریکای شمالی خواهد بود. با توجه به پویایی عرضه ناهنجار، کشمکش برای موقعیت شرکتهای صنعتی در این مناطق برای تأمین امنیت دشوار است. به ویژه شرکتهای چینی با خرید سهام شرکتهای لیتیوم در آرژانتین، شیلی، مکزیک، استرالیا و ایرلند فراگیر شدهاند. چین در حال ساخت و تامین مالی بزرگترین مزرعه خورشیدی آمریکای جنوبی برای پمپاژ شورابههای زیرزمینی (یک منبع عناصر نادر خاکی) در آرژانتین میباشد.

عدم تعادلها در زنجیره باتری لیتیومی نفسگیر است. مطالعه اخیر توسط Benchmark Mineral Intelligence ، برآورد نموده که چین بیشتر از 60 درصد لیتیوم جهانی را در آپریل 2019 تولید نموده است. این رقم برای آمریکا یک درصد بوده است. آمریکا معادن و تولیدات ارزشمندی از گرافیت، کبالت یا نیکل ندارد. سهم چین از برخی از این مواد معدنی بیشتر از 50 درصد میباشد.

چین به دلایلی فراتر از مصرف داخلی در بازار لیتیوم حضور دارد. شرکتهایی که سهم بزرگی در پروژههای بین المللی داشتند، و این حضور با نگاه به تبدیل شدن به بازیگران جهانی بوده است.

چنین عدم تعادلهایی در منابع جهانی، تامین وعرضه، توسط جنگ تجاری چین و آمریکا بسیار برجسته شدهاند. آنها یک سلاح با دسترسی آسان برای چین جهت پاسخگویی به تحمیل تعرفه های وضع شده توسط دولت ترامپ، فراهم نمودند.

پکن شروع به بازی با این کارت نموده است. در ماه می 2019، رئیس جمهور شی جین پینگ، از یک کارخانه تولید کننده عناصر نادر خاکی بازدید عمومی داشت. در ماه گذشته (ماه می 2019)، قیمت عناطر نادر خاکی مغناطیسی (مورد استفاده در بیش از 90 درصد خودروهای الکتریکی و هیبریدی) افزایشی حدود یک سوم داشته است. آخرین زمان قیمتگذاری  عناصر نادر خاکی به عنوان یک نماینده برای دیگر مشکلات مورد استفاده قرار گرفت (در 2010، بین چین و ژاپن در ارتباط با یک نزاع در دریای شرق چین)، قیمت به چهار برابر سطح بازار فعلی رسید.

در 4 ژوئن، هنگامیکه وزارت بازرگانی ایالات متحده گزارشی از دسترسی ایالات متحده به مواد معدنی استراتژیک منتشر کرد، ضرورت این وضعیت مورد تأکید قرار گرفت. این در پاسخ به گزارشهایی بود که بدنه اصلی برنامه ریزی در چین اعلام کرده بود که در حال بررسی کنترل صادرات عناصر نادر خاکی بود (در حقیقت گفتنش آسانتر بود).

این گزارش قول داد که ایالات متحده اقدامات بی سابقهای برای تضمین یک زنجیره تامین امن مانند توسعه تجارت عناصر نادر خاکی با تولید کنندههایی چون کانادا، اروپا و ژاپن انجام خواهد داد، و به طور بحث انگیزی ممنوعیت استخراج اورانیوم و دیگر مواد معدنی در نواحی حساس زیست محیطی خارج را کنار می گذارد.

در این گزارش ، 35 ماده معدنی مهم برای امنیت ملی شناخته شده است. در حال حاضر ایالات متحده به واردات بیش از 50 درصد 29 مورد از آنها برای تقاضای داخلی متکی میباشد.  برای 14 مورد از آنها تولید داخلی وجود ندارد، و دسترسی داخلی به فرآوری و قابلیتهای ساخت بسیاری از آنها در داخل فراهم نمیباشد. تقریباً هیچ یک از اقدامات شرح داده شده در گزارش در آینده نزدیک قابل اجرا نیست.

در کوتاه مدت، تامین چنین مواد معدنی نقش کلیدی در تجارت جهانی دارند. در طولانی مدت، اقتصادهای صنعتی از نظر تفکر استراتژیکی نیاز به اجتناب از قرارگیری در معرض رقیبان خارجی دارند.

 

Ian Coles