افزایش قیمت پلاتین به بالاترین سطح در ۱۱ سال گذشته به دلیل نگرانی‌های عرضه
روز پنج‌شنبه، قیمت پلاتین به بالاترین سطح خود از سال ۲۰۱۴ رسید؛ این افزایش ناشی از نگرانی‌های مربوط به عرضه و موجی از خریدهای سفته‌بازانه بود.
تا نیمه روز، این فلز گران‌بها با افزایشی نزدیک به ۵ درصد، به قیمت ۱۴۰۶ دلار به ازای هر اونس معامله شد؛ این در حالی است که پیش‌تر در همان روز، به رکورد جدیدی در ۱۱ سال گذشته یعنی ۱۴۱۶ دلار رسیده بود. قیمت پالادیوم نیز با افزایشی معادل ۴.۸ درصد، به حدود ۱۱۱۱ دلار به ازای هر اونس رسید.
اوایل ماه جاری، قیمت پلاتین برای نخستین بار در چهار سال گذشته از مرز ۱۲۰۰ دلار به ازای هر اونس عبور کرد؛ این افزایش در پی نشانه‌هایی از فشردگی فزاینده بازار رخ داد.
Justin Lin، تحلیلگر شرکت Global X ETFs، در گفت‌وگو با Bloomberg اظهار داشت: افزایش اخیر سرمایه‌گذاری در چین و جایگزینی جواهرات، توجه‌ها را به کسری عرضه پلاتین جلب کرده است.
وی در خصوص رشد قیمت پالادیوم نیز گفت: این دو فلز به‌طور ذاتی به یکدیگر مرتبط هستند، چرا که بسته به قیمت نسبی، می‌توان آن‌ها را در کاتالیزورهای خودرو جایگزین یکدیگر کرد؛ بنابراین می‌توان انتظار داشت که رشد قیمت پلاتین، به پالادیوم نیز نیروی صعودی منتقل کند.
به گزارشBloomberg، بازار نقدی غالب پلاتین در لندن و زوریخ طی ماه‌های اخیر نشانه‌هایی از فشردگی نشان داده است؛ این در حالی است که حدود نیم میلیون اونس پلاتین به دلیل نگرانی‌های تعرفه‌ای به انبارهای ایالات متحده منتقل شده‌اند.
در حال حاضر، قیمت‌های آتی پلاتین به‌طور قابل توجهی پایین‌تر از قیمت نقدی معامله می‌شوند؛ وضعیتی که به آن backwardation گفته می‌شود و نشان‌دهنده شرایط فشرده بازار است.
همچنین، هزینه ضمنی استقراض این فلز همچنان بالا باقی مانده است؛ به‌طوری‌که نرخ سالانه اجاره یک‌ماهه آن حدود ۱۳ درصد گزارش شده است، که بسیار بالاتر از نرخ معمول نزدیک به صفر است.
تحلیل و جمع بندی
۱. تحلیل ساختاری بازار پلاتین
- در تاریخ ۲۶ ژوئن ۲۰۲۵، قیمت پلاتین به ۱۴۱۶ دلار به ازای هر اونس رسید که بالاترین سطح از سال ۲۰۱۴ تاکنون است. این رشد بیش از ۵۰ درصدی از ابتدای سال، در شرایطی رخ داده که بازار با کسری ساختاری عرضه مواجه است. طبق گزارشWorld Platinum Investment Council، این کسری تا سال ۲۰۲۹ ادامه خواهد داشت و به‌طور میانگین سالانه حدود ۷۲۷ هزار اونس معادل حدود ۹ درصد تقاضا خواهد بود.
- بازار در وضعیت backwardation قرار دارد، به‌طوری‌که قیمت‌های آتی پایین‌تر از قیمت نقدی هستند. این وضعیت معمولاً نشان‌دهنده کمبود فیزیکی در بازار و تمایل شدید به تحویل فوری است. نرخ اجاره یک‌ماهه پلاتین نیز به حدود ۱۳ درصد رسیده که به‌طور غیرمعمولی بالا است و فشار بر بازار نقدی را تأیید می‌کند.
- افزایش واردات چین (۴۷ درصد در آوریل ۲۰۲۵) و جایگزینی طلا با پلاتین در بازار جواهرات، از عوامل کلیدی رشد تقاضا بوده‌اند. نسبت قیمت طلا به پلاتین در ماه مه به ۳.۵ برابر رسید که بالاترین سطح از سال ۲۰۱۵ است و موجب چرخش بخشی از تقاضای جواهرات به سمت پلاتین شده است.
۲. تحلیل بازار پالادیوم
- قیمت پالادیوم نیز در واکنش به رشد پلاتین، به ۱۱۱۱ دلار در ۲۶ ژوئن رسید که معادل رشد ۱۲.۸ درصدی در ماه ژوئن است. این رشد عمدتاً ناشی از رابطه جایگزینی بین دو فلز در کاربردهای کاتالیزوری خودرو است.
- با این حال، برخلاف پلاتین، بازار پالادیوم در سال ۲۰۲۵ به تعادل رسیده است و دیگر در وضعیت کسری ساختاری نیست. بنابراین، پایداری رشد قیمت پالادیوم وابسته به تداوم رشد پلاتین خواهد بود.
عوامل کلیدی تأثیرگذار
مقایسه تاریخی قیمت فلزات گروه پلاتین (2025–2005)
تحلیل تطبیقی ساختار بازار و کاربردها
جمع‌بندی
- بازار پلاتین در ژوئن ۲۰۲۵ وارد فاز فشردگی شدید عرضه شده است که با رشد تقاضای چین، کاهش ذخایر قابل معامله، و نرخ‌های اجاره بالا همراه شده است. این عوامل موجب شده‌اند قیمت پلاتین به بالاترین سطح در ۱۱ سال گذشته برسد.
- وضعیت backwardation و نرخ اجاره ۱۳ درصدی، نشان‌دهنده کمبود فیزیکی واقعی در بازار است، نه صرفاً هیجانات سفته‌بازانه.
- پالادیوم نیز از این روند بهره‌مند شده، اما به دلیل تعادل عرضه و تقاضا در سال جاری، رشد آن احتمالاً محدودتر خواهد بود.
- در صورت تداوم کسری عرضه و عدم واکنش سریع تولیدکنندگان (به دلیل زمان‌بر بودن توسعه معادن)، می‌توان انتظار داشت قیمت پلاتین در نیمه دوم سال ۲۰۲۵ نیز در سطوح بالا باقی بماند.
توصیه کلیدی برای فعالان بازار: رصد دقیق رفتار وارداتی چین، نرخ‌های اجاره فلزات گران‌بها، و نسبت قیمت طلا به پلاتین می‌تواند سیگنال‌های پیش‌نگر مهمی برای تصمیم‌گیری در بازارهای مشتقه و فیزیکی فراهم کند.